Χριστός Ανέστη!
Ευθέως εισέρχομαι στο θέμα. Πριν λίγες μέρες ένας τρικαλινός συμπολίτης μας ο κ. Χ. Γκίμτσας έστειλε επιστολή προς τον βουλευτή του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. και ιατρό κ. Μιχελογιαννάκη. Ο βουλευτής έπαιρνε θέση στο θέμα της τιμής των ιερών λειψάνων και μιλούσε βιωματικά για τα θαύματα που έχουν γίνει από τη Θεία Μετάληψη και τις πάμπολλες θεραπείες σε ανθρώπους με ασθένειες. Αυτό προφανώς εξόργισε τον επιστολογράφο ο οποίος διατύπωσε τις κάτωθι απόψεις μέσω της επιστολής.
Αναφέρω ενδεικτικά μερικές από αυτές (η επιστολή δημοσιεύτηκε στο trikalanewsστις 13/05/2015): «Το ότι η Θεία Μετάληψη δρα αποτρεπτικά στην μετάδοση του ιού του έιτζ (HIV), έστω και αν μολυνθείαπό σάλιο πάσχοντος από τον θανατηφόρο ιό, είναι κάτι που η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας ούτε που μπορούσε να το φανταστεί! Μόνον Εσύ, και μπράβο σου! Ευτυχώς, καθώς λέει και ο Πετρουλάκης στο protagon, μας έβγαλες από την απορία αν θα πρέπει να φοράμε προφυλακτικό στην γλώσσα όταν μεταλαβαίνουμε!! Παράκληση: Μήπως μπορείς να επεκτείνεις την εργασία σου και αποδείξεις ότι μπορούμε να βάλουμε την Θεία Μετάληψη και πουθενά αλλού; Ξέρεις τι κόσμο έχεις να σώσεις;Είμαι σίγουρος, ύστερα από όσα λες, πως όταν ασκούσες την Ιατρική, στην τσέπη της μπλούζας σου όλο και κάποιο κόκκαλο από άγιο λείψανο θα έκρυβες, η στα ακουστικά σου κάποιο σταυρουδάκι θα κρεμούσες».
Θέλω να είμαι ειλικρινής μαζί σας και να αποφύγω δήθεν σχήματα και λέξεις. Τα σιχαίνομαι. Βασικά στον τίτλο του παρόντος άρθρου το «κ.» δεν με εκφράζει. Ένας άνθρωπος που διακωμωδείτη Θεία Ευχαριστία για μένα δεν είναι κύριος. Ξεκάθαρα πράγματα. Αλλά από την άλλη είναι αγένεια θα μου πείτε αν δεν σημειώσω το «κ»., καθώς πρόκειται αφενός μεν για έναν άνθρωπο που δεν γνωρίζω, αφετέρου δε για έναν άνθρωπο που είναι μεγαλύτερος μου. Βέβαια η πίστη μου και η πίστη όσων διάβασαν την επιστολή δεν μειώθηκε, ούτε κλονίστηκε. Μία πίστη όπως η ορθόδοξη που είναι Αποκάλυψη και όχι θρησκεία, δεν στηρίζεται σε άτομα, αλλά στο αίμα των άπειρων μαρτύρων αγίων γυναικών και ανδρών, των μοναχών και μαρτυρικών ιερέων και επισκόπων που έχυσαν το αίμα τους για να ποτίζετε μέχρι και στις μέρες μας εκεί στην Ανατολή, το δέντρο της εκκλησίας του Χριστού.
Παραπάνω ανέφερα τη λέξη αγένεια. Υπάρχει μία πιο φορτισμένη αρνητικά λέξη από τον όρο «αγένεια»; Υπάρχει. Η ύβρις. Ύβρις απέναντι σε κάτι ιερό, όπως είναι η πίστη. Και όταν είναι επαναλαμβανόμενη οδηγεί στην πτώση του υβριστού («ἐκ γὰρ Ορέσταο τίσις έσσεται Ατρεΐδαο, οππότ᾽ αν ηβήσῃ τε καὶ ης ιμείρεται αίης, ως έφαθ’ Ερμείας, αλλ᾽ οὐ φρένας Αιγίσθοιο πειθ᾽ αγαθὰ φρονέων• νυν δ᾽ αθρόα πάντ᾽ απέτισεν», Ομήρου Οδύσσεια, Oxford University Press, α 40-43). Η μορφή της στην επιστολή αυτή κινείται εναντίον της πίστης. Ενός δηλαδή θρησκευτικού υπαρξιακού συναισθήματος. Δεν κινείται απλά περιγραφικά όπως κόσμια επιχειρούν κατά καιρούς αθεϊστές και άπιστοι, αλλά κινείται με αυθάδεια. Προσβάλλει το συναίσθημα, το «θέλω» μου να πιστεύω, μα περισσότερο τον ίδιο τον Θεάνθρωπο.
Αν ειρωνεύεσαι τη Θεία Ευχαριστία, το Σώμα και το Αίμα του Θεανθρώπου και τη χάρη του Αγίου Πνεύματος που μπορεί να ιάσει τον άνθρωπο και να εξαφανίσει κάθε ασθένεια στον οργανισμό του (θέμα πίστης κι αυτό), τότε έμμεσα βάλεις εναντίον του Θεού.Τον αρνείσαι και τον ειδωλοποιείς, γιατί «πρέπει» να γίνεις εσύ Θεός και ο Θεός απλά άνθρωπος. Να κατεβάσεις τον Θεό για να υψώσεις την επιστήμη σου.Και στην παρούσα επιστολή η προσβολή είναι έμμεση προς το πρόσωπο του Θεανθρώπου (έμμεση ήταν και η προσβολή των Αρείου και Ευνομίου στο πρόσωπο της Θεοτόκου, αφού άμεσα δεν πίστευαν στη θεότητα του Χριστού). Η επιστολή μέσα από μία αφασιακή συνειδησιακή πώρωση υπενθυμίζει πως το φροϋδικό υπερεγώ είναι εντελώς αδημιούργητο στην περίπτωση μας!
Η ύβρις αυτή μέσα της κυοφορεί μία εξομοίωση. Εξομοίωση με το θείο («ὅστις ανθρώπου φύσιν βλαστών έπειτα μὴ κατ᾽ άνθρωπον φρονή» Σοφοκλής, “Αίας”). Μία προσβολή του θείου, που «πρέπει να υπάρξει» για να υπάρξει η θεοποίηση της επιστήμης. Άλλο η επιστήμη και άλλο η πίστη (η επιστήμη ερμηνεύει το «πως» και η πίστη προσεγγίζει το «γιατί», βέβαια ο Μ. Βασίλειος στην Εξαήμερο του τολμά και καταφέρνει επιστημονικά και το «πως» της δημιουργίας γιατί έχει τη θεία χάρη στο νου του).
Το ένα λοιπόν δεν αποκλείει το άλλο. Το ένα συμπληρώνει το άλλο. Σαν μια διαρκής αναζήτηση και αλληλοσυμπλήρωση χωρίς ρήξη. Η ρήξη είναι ίδιον προσόν της ανθρώπινης αδυναμίας. Κι αυτό συντελέστηκε με την επιστολή αυτή. Μία ρήξη. Μία πρόκληση. Ένας στοχασμός αφιλόσοφος που έχει αναφορά στον ίδιο του τον εαυτό. Εγωπαθής και αυθάδης. Ονειρικός και ανύπαρκτος. Λόγια και όχι «λόγος» όπως εύστοχα επισήμανε πρόσφατα ο Αρχιεπίσκοπος μας κ.κ. Ιερώνυμος για όσους λίγους βάλουν εναντίον της πίστης τις τελευταίες μέρες.
Στον αιώνα μας έπαψε να είναι «μαγκιά» η αθεΐα. «Μαγκιά» είναι η πίστη, όπου καλείσαι ελεύθερα να τιθασεύσεις το άδηλο, κρύφιο και παράλογο που έχει μυσταγωγική κι εμπειρική θεμελίωση κι όχι νοησιαρχική.Ο αθεϊστής του 20ου αιώνα και εισηγητής της ανθρωπιστικής ψυχολογίας Abraham Maslow υποστηρίζει ότι οι μη θρησκευόμενοι έχουν μικρότερη δυναμική για εξέλιξη και αυτοπραγμάτωση απ’ ό,τι οι θρησκευόμενοι. Η εποχή αυτή, μας πέρασε σε μία άλλη φάση. Όπου ο ανθρωπισμός επιβλήθηκε ακόμη και δια της βίας,οι συνέπειες υπήρξαν και είναι ολέθριες. Και μέσα από τα συντρίμμια της απομόνωσης ξεπήδησε η φλόγα της πίστης (βλ. Ρωσία).
Μένω άναυδος διαβάζοντας την επιστολή αυτή, και συνειδητοποιώ πως ακόμη και οι Νίτσε, Sartre, Onfray, θα έμεναν άφωνοι μπροστά σε τέτοιες διατυπώσεις. Ακόμη κι ο μεγάλος φιλόσοφος Νίτσε (δεν υπήρξε άθεος κι ας τον «διεκδικούν» επιπόλαιοι διανοούμενοι), στα έργα του «Τάδε έφη Ζαρατούστρα» και κυρίως στο έργο του «Ο Αντίχριστος», δεν διανοείται να προσβάλλει τα θεία, αλλά αντίθετα στηλιτεύει τον «χριστιανισμό» που δημιούργησε η δυτική σκέψη που είδε τον Χριστό ως ιδέα. Ο Νίτσε στα έργα του που «τα βάζει» με τον χριστιανισμό δεν διακατέχεται από αφασιακές αμηχανίες και απωθημένα, ούτε ήθελε να πρωτοτυπήσει για να τραβήξει την προσοχή των άλλων. Η κριτική του εντοπίζεται στη λανθασμένη αντίληψη περί Χριστιανισμού, στην οποία συνέβαλε μεταξύ των άλλων η απόμακρη και σκληρή εικόνα περί Θεού, που είχε δομήσει η Δυτική θεολογία, Ρωμαιοκαθολική και Προτεσταντική (Πρβλ. Ηans Kung, Existiert Gott? Antwort auf die Gottesfrage der Neuzeit, 1978, σ. 413).
Σκόπιμα δεν θέλησα να απαντήσω σε κάθε τι που γράφτηκε για τη Θεία Ευχαριστία και τα ιερά λείψανα στην επιστολή. Αν δεν πιστεύει κάποιος, δεν πιστεύει. Αν πιστεύει, πιστεύει. Εξάλλου «ου φέρει το μυστήριον έρευνα• πίστει μόνη, τούτο πάντες δοξάζομεν» (αίνοι εορτής των Χριστουγέννων). Όποιος θέλειας σταθεί με ταπείνωση στο μυστήριο της Θείας Οικονομίας όπως συντελείται χωροχρονικά στην αγία μας εκκλησία και πλημυρίζει με χάρη τον άνθρωπο. Κι ας αποφεύγει ο κάθε υβριστής των ιερών τελούντων να ερεθίζει αρνητικά την πίστη και την υπομονή της συντριπτικής πλειοψηφίας του λαού μας που ευλαβείται κι έχει Θεό και Παναγιά στην ψυχή του και στη ζωή του. Βλέπετε τι έπαθε ο Άρειος από τον άγιο Νικόλαο.
Έχω την αίσθηση πως για ακόμη φορά ο π. Λίβυος, ένας συνεργάτης μας στην ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ, για άλλη μία φορά μας συντροφεύει με τους θαυμάσιους λόγους του και μας υπενθυμίζει: «Ξημέρωσε ο Θεός την κτίση του, η βροχή κόπασε και περπάτησα για κάμποση ώρα, στα βήματα Εκείνου, που όλη νύχτα έπλενε και ξεδιψούσε το κορμί της Γης. Χωράφια μουσκεμένα, δέντρα καλά πλυμένα, γη σε οργασμό από την συνουσία, ζώα στον αγώνα της τροφής, άνθρωποι με ανάσες που θολώνουν τα τζάμια. Τότε κατάλαβα, γιατί η αθεΐα αναπτύχθηκε στα αστικά κέντρα. Γιατί είναι αδύνατον να ζεις με την φύση και να είσαι άθεος».
Χριστός Ανέστη!
Ηρακλής Αθ. Φίλιος
([email protected])