Η συμφωνία ΔΕΗ – Motor Oil και οι συμμαχίες για το υδρογόνο

Την αρχή μιας σειράς συμμαχιών που αναμένονται το επόμενο διάστημα στον τομέα του πράσινου υδρογόνου αποτελεί η συμφωνία ΔΕΗ – Motor Oil που ανακοινώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα.

Η συμφωνία προβλέπει την αξιοποίηση ηλεκτρικής ενέργειας που θα παράγεται από φωτοβολταϊκά της ΔΕΗ για τη λειτουργία μονάδας ηλεκτρόλυσης (για παραγωγή πράσινου υδρογόνου) που σχεδιάζεται στο διυλιστήριο της Motor Oil στους Αγίους Θεοδώρους.

Η Motor Oil έχει καταθέσει και πρόταση στο πλαίσιο των Σημαντικών Έργων Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (IPCEI) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στον τομέα του υδρογόνου με το σχέδιο «Blue Med». Το «Blue Med», που κατά τη διοίκηση της εταιρείας λειτουργεί συμπληρωματικό στο άλλο σχέδιο που κατέθεσε η Ελλάδα, το «White Dragon», επιδιώκεται η ανάπτυξη ολόκληρης της αλυσίδας αξίας του πράσινου υδρογόνου, από την παραγωγή μέχρι την μεταφορά και αποθήκευση σε πρατήρια του οδικού δικτύου ή άλλες εγκαταστάσεις (π.χ. για τροφοδοσία πλοίων).

Μεγάλες επενδύσεις στον τομέα του μπλε και πράσινου υδρογόνου προωθούν ήδη και τα Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ) στο πλαίσιο του σχεδίου «Vision 2025» που είχε παρουσιαστεί στα μέσα του περασμένου χρόνου. Πυρήνας του επενδυτικού σχεδίου στο υδρογόνο, είναι η επένδυση για τη μονάδα δέσμευσης διοξειδίου του άνθρακα (CO2) ώστε να εξαλειφθεί το ανθρακικό αποτύπωμα του ομίλου.

Για να κατανοήσει κάποιος τα χρώματα του νέου καυσίμου, σήμερα περισσότερο από το 95% του υδρογόνου παράγεται μέσω φυσικού αερίου με αποτέλεσμα να εκπέμπονται στην ατμόσφαιρα σημαντικές ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Το μέσο κόστος παραγωγής του «γκρι υδρογόνου» όπως ονομάζεται αυτό που παράγεται με τη συγκεκριμένη διαδικασία, βρίσκεται γύρω στο 1,5 ευρώ ανά κιλό, ανάλογα με την τιμή του φυσικού αερίου και το κόστος των ρύπων.

Το «γκρι υδρογόνο» βαπτίζεται «μπλε υδρογόνο» στην περίπτωση που συνδυάζεται με δέσμευση και αποθήκευση του CO2, όπως προβλέπει το σχέδιο των ΕΛΠΕ. Σχέδιο για παραγωγή «μπλε υδρογόνου» προωθεί, όπως έχει ανακοινώσει, η Energean που διαχειρίζεται το κοίτασμα πετρελαίου του Πρίνου.

Παράλληλα με τη μεγάλη επένδυση για τη μονάδα δέσμευσης CO2 και παραγωγής μπλε υδρογόνου, τα ΕΛΠΕ προχωρούν σε επένδυση για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου για τροφοδοσία των εφοδιαστικών διεργασιών του διυλιστηρίου Ελευσίνας. Η πιλοτική μονάδα παραγωγής πράσινου υδρογόνου θα τροφοδοτείται με ηλεκτρική ενέργεια από φωτοβολταϊκό σταθμό που θα λειτουργεί εντός του διυλιστηρίου.

Αντίστοιχα, αλλά σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα, με το έργο «White Dragon» που είναι υποψήφιο προς ένταξη στο IPCEI υδρογόνου της Ε.Ε. επιδιώκεται η χρήση της φθηνής ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ΑΠΕ για την παραγωγή υδρογόνου μέσω ηλεκτρόλυσης.

Πρόκειται για τεχνολογία που παραμένει αρκετά ακριβότερη σε σχέση με το «γκρι υδρογόνο» κυρίως εξαιτίας του υψηλού κόστους των δομών – ηλεκτρολυτών, που με τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας διαιρούν τα μόρια του νερού σε υδρογόνο και οξυγόνο. Το κόστος του «πράσινου υδρογόνου» όπως ονομάζεται, κινείται σήμερα μεταξύ 2,5 – 5,5 ευρώ ανά κιλό χωρίς να εκπέμπεται CO2 στην ατμόσφαιρα.

Το «White Dragon»

Τον Μάιο του 2021 κατατέθηκε η εθνική πρόταση «White Dragon» στην Ελληνική πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τα IPCEIΥδρογόνου, από μία ομάδα εταιριών στην οποία συμμετέχουν οι μεγαλύτεροι ενεργειακοί όμιλοι της χώρας.

Η ΔΕΠΑ Εμπορίας ως συντονιστής του έργου, σε συνεργασία με την Advent Technologies, την Damco Energy (όμιλος Κοπελούζου), τη ΔΕΗ, τον ΔΕΣΦΑ, τα ΕΛΠΕ, την Motor Oil, την Σωληνουργεία Κορίνθου (όμιλος Βιοχάλκο), την εταιρεία διαχείρισης του αγωγού φυσικού αερίου TAP και την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή υπέβαλαν, προς την ελληνική κυβέρνηση και την Ευρωπαϊκή Ένωση την επενδυτική πρότασή τους, συνολικού ύψους άνω των 8 δισ. ευρώ, για την ανάπτυξη «ενός καινοτόμου, ολοκληρωμένου έργου πράσινου υδρογόνου στην Ελληνική επικράτεια, που καλύπτει ολόκληρη την αλυσίδα αξίας του υδρογόνου».

Ο πυρήνας του έργου «βασίζεται στη σταδιακή αντικατάσταση των λιγνιτικών μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Δυτικής Μακεδονίας και τη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας με τελικό στόχο την απανθρακοποίηση του ενεργειακού μείγματος της χώρας.

Το έργο «White Dragon» θα χρησιμοποιήσει ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια σε μεγάλη κλίμακα (GW) για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου μέσω ηλεκτρόλυσης στη Δυτική Μακεδονία».

Το υδρογόνο, στη συνέχεια, «θα αποθηκεύεται άμεσα (βραχυπρόθεσμη αποθήκευση υδρογόνου) και έμμεσα (διοχέτευση στον αγωγό φυσικού αερίου του ΔΕΣΦΑ) και, μέσω κυψελών καυσίμου υψηλής θερμοκρασίας, θα προσφέρει στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας ηλεκτρική ενέργεια ως μία σταθερή μονάδα βάσης συμπαραγωγής πράσινης ενέργειας και θερμότητας.

Η παραγόμενη θερμότητα, ως παραπροϊόν της παραγωγής πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας, αρχικά θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί συμπληρωματικά στα δίκτυα τηλεθερμάνσεων της Δυτικής Μακεδονίας και μελλοντικά σε άλλες εφαρμογές που απαιτούν θερμότητα ή/και ψύξη (βιομηχανίες, data centers, θερμοκήπια κ.λπ.)».

Επιπλέον, βασικός στόχος του έργου «White Dragon» αποτελεί η ανάπτυξη, από τις συνεργαζόμενες εταιρίες, ενός ολοκληρωμένου Βιομηχανικού Ερευνητικού Κέντρου Υδρογόνου, στο πλαίσιο του Κόμβου Υδρογόνου Υψηλής Τεχνολογίας, Έρευνας, Ανάπτυξης & Καινοτομίας που θα δημιουργηθεί στη Δυτική Μακεδονία.

Στο πλαίσιο του «White Dragon», αρχικά «θα γίνει προετοιμασία του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου (ΕΣΜΦΑ), ώστε να μπορεί να δεχθεί αυξανόμενα ποσοστά υδρογόνου, που θα μειώσουν το ανθρακικό αποτύπωμα του καυσίμου και θα βοηθήσουν στο ξεκίνημα της αγοράς του υδρογόνου.

Στη συνέχεια, θα υλοποιηθεί μελέτη και κατασκευή ενός αποκλειστικού αγωγού μεταφοράς υδρογόνου στην Ελλάδα (hydrogen back bone pipeline), καθώς και η υλοποίηση των πρώτωνέργων υδρογόνου για τον κλάδο των μεταφορών (απορριμματοφόρα, φορτηγά, τραίνα, αυτοκίνητα) με τις κατάλληλες υποδομές για τους σταθμούς ανεφοδιασμού υδρογόνου (HRS) και την οδική μεταφορά και διανομή του.

Ο αποκλειστικός αγωγός μεταφοράς υδρογόνου θα προσφέρει δυνατότητες διασύνδεσης των αποκεντρωμένων μονάδων παραγωγής πράσινου υδρογόνου με τους μεγάλους τελικούς καταναλωτές. Τέλος, μέσω του ολοκληρωμένου έργου «White Dragon» θα διερευνηθεί η δυνατότητα μεταφοράς και η εξαγωγής υδρογόνου μέσω του Διαδριατικού Αγωγού Φυσικού Αερίου TAP, που ήδη συνδέει την Ελλάδα με τις ευρωπαϊκές αγορές».

Τα άλλα σχέδια για τα δίκτυα

Σχέδια για την έγχυση υδρογόνου ή άλλων πράσινων αερίων (π.χ. βιομεθάνιο) στα δίκτυα φυσικού αερίου για οικιακή και εμπορική χρήση προωθεί και η ΔΕΠΑ Υποδομών μέσω των θυγατρικών ΕΔΑ Αττικής και ΔΕΔΑ. Η ΕΔΑ Αττικής, που αναπτύσσεται τα δίκτυα φυσικού αερίου στο Λεκανοπέδιο, έχει παρουσιάσει πρόσφατα στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) σχέδιο για έγχυση υδρογόνου σε δίκτυο διανομής που θα αναπτυχθεί στη Ραφήνα.

Η ΔΕΔΑ έχει ήδη ανακοινώσει τα σχέδιά της για έγχυση βιομεθανίου, που παράγεται τόσο από υπολείμματα του αγροτικού και κτηνοτροφικού τομέα όσο και από το οργανικό κλάσμα των στερεών αστικών αποβλήτων, αρχικά στα δίκτυα φυσικού αερίου της Βόρειας Ελλάδας.

powergame.gr