Άρθρο Δημήτρη Ρέππα
Το ΠΑΣΟΚ εκλήθη να διαχειριστεί μια κρίση, που κατέστησε εντελώς έωλη και εκτός τόπου την όποια προγραμματική προετοιμασία είχε κάνει ενόψει της διαφαινόμενης εκλογικής νίκης το 2009. Ο λαός εκλήθη να συμβάλλει στην εφαρμογή ενός προγράμματος με το οποίο απώλεσε κεκτημένα του.
Η επιλογή για το Κίνημά μας ήταν μονόδρομος: διαρθρωτικές αλλαγές και δημοσιονομική προσαρμογή. Απαιτείτο το μέγιστο αποτέλεσμα ενώ ήταν διαθέσιμο το ελάχιστο οπλοστάσιο. Ένα κράτος που μόλις τώρα συγκροτεί στοιχεία και λειτουργίες του, μια κοινωνία που δεν συμφιλιώνεται με την ιδέα πως ήταν επίπλαστη η ευημερία, ένα κομματικό σύστημα που οδηγείται σε συνεχή απαξίωση.
Παραμένει προς αξιολόγηση η τακτική που ακολουθήθηκε αμέσως μετά τις εκλογές. Με συνεχείς αναφορές σε παθογένειες της χώρας και αρνητικές ιδιαιτερότητες των Ελλήνων, συνέπεια ήταν η Ελλάδα να γίνεται ευάλωτος στόχος κερδοσκόπων, η δε κοινωνική βάση να αισθάνεται πως η ηγεσία της αποξενώνεται θεωρώντας την ένοχη για ό, τι προηγήθηκε. Την Άνοιξη του 2010 είπα χαρακτηριστικά: «Ας μην κουνάμε το δάκτυλο στον κόσμο γιατί τότε κι εκείνος θα μας κουνήσει και τα πέντε δάκτυλα και ξέρετε πώς» και συνέχισα: «Η Ελλάδα και το ΠΑΣΟΚ υπήρχαν πριν από το μνημόνιο και θα υπάρχουν και μετά από το μνημόνιο». Από αιρετοί του σταυρού προτίμησης γίναμε οι αίροντες το Σταυρό του Μαρτυρίου.
Έπρεπε να δώσουμε αποτελεσματικά τη μάχη της εθνικής προοπτικής, με συμπαραστάτες τους πολίτες απέναντι στο πρόβλημα. Μιλήσαμε στο όνομα της κοινωνίας σα να πρόκειται για ένα αδιαφοροποίητο σύνολο. Η καταδίκη συντεχνιών και πελατειακών σχέσεων είναι ορθή. Εξίσου ορθή είναι και η αναγνώριση του τμήματος της κοινωνίας που οδηγείται στην ανέχεια και το περιθώριο και απαιτεί στήριξη και αυτό δεν έγινε.
Η διάρρηξη των σχέσεων του ΠΑΣΟΚ με την κοινωνική βάση του, επιβάλλει επαναθεμελίωση στις νέες συνθήκες και με νέους όρους των δεσμών συμπόρευσης με τις δυνάμεις στις οποίες αναφέρεται.
Προϋπόθεση είναι η υπέρβαση των αντιφατικών στοιχείων που καθιστούν δυσδιάκριτη τη διακηρυγμένη ταυτότητα του ΠΑΣΟΚ σαν καθρέφτη της κοινωνικής πραγματικότητας.
Το να αναλάβεις την ευθύνη για ό, τι έγινε είναι σημαντικό. Περισσότερο όμως αξίζει η δέσμευση και εγγύηση πως η χώρα δε θα ξαναζήσει αυτή την εμπειρία.
Το να αρκεστούμε σε μια συγγνώμη ισοδυναμεί με στάση οπισθοφυλακής. Θα ‘ταν χρησιμότερο να πείσουμε πως μπορούμε να επιτύχουμε:
• Αξιοπιστία της χώρας, δηλαδή συνεχή επιβεβαίωση πως η συμμετοχή της Ελλάδας στα ισχυρά κέντρα, πολιτικά και οικονομικά, δεν χαρίζεται αλλά κερδίζεται.
• Αξιοπιστία της κοινωνίας, δηλαδή έμπρακτη ευθύνη και ευθυγράμμιση της στάσης όλων μας στους κανόνες που διέπουν τη λειτουργία μιας ευνομούμενης Πολιτείας ως αρετή ζωής.
• Αξιοπιστία της οικονομίας, δηλαδή βελτίωση της ανταγωνιστικότητας ώστε να επιτύχουμε πρωτογενές πλεόνασμα και να θέσουμε τις βάσεις για την ανάπτυξη.
• Αξιοπιστία της πολιτικής, δηλαδή αυθεντική εκπροσώπηση των πολιτών όχι μόνο μέσω της ψήφου, αλλά με διαρκή αξιολόγηση του έργου προσώπων και δυνάμεων που παίζουν σημαντικό ρόλο στα συστήματα δημόσιας εξουσίας, όπως πολιτικοί, επιχειρηματίες, δημοσιογράφοι, δικαστές και σημαίνοντες κρατικοί λειτουργοί. Το ελάχιστο είναι μια εν λευκώ εξουσιοδότηση όλων προς κάθε αρμόδια αρχή για τον διαρκή έλεγχο των οικονομικών τους.
Η μέχρι τώρα πορεία του ΠΑΣΟΚ είναι συνδεδεμένη με τις πιο σημαντικές μεταρρυθμίσεις που έγιναν στον τόπο. Χωρίς να αγνοούμε πως συχνά η μέχρι τώρα διαδρομή σημαδεύτηκε από αστοχίες και αδικίες.
Το ΠΑΣΟΚ στη νέα περίοδο, δεν μπορεί να ομφαλοσκοπεί και να μετατραπεί σε ένα κόμμα εσωτερικού χώρου. Οφείλει όμως να περιφρουρεί τις αρχές και την αυτονομία του λειτουργώντας με βάση καταστατικό, όργανα και διαδικασίες που μας δεσμεύουν όλους. Είναι αναγκαίο, με ιδρυτικού χαρακτήρα διαδικασίες να διαμορφώσουμε ένα ισχυρό πολιτικό κέντρο. Να διασφαλίσουμε τη συνέργεια των δράσεων που αναδεικνύουν τον πλούτο ιδεών και προσώπων του κινήματός μας, την ανάπτυξη δημοκρατικών λειτουργιών και παράλληλα την ανάπτυξη της συλλογικότητας ως το πιο αποτελεσματικό εργαλείο απέναντι στην ολέθρια ψευδαίσθηση της σωτηριολογικής μοναδικότητας οποιουδήποτε προσώπου.
Μια συντεταγμένη πορεία με σύγχρονη πρόταση μπορεί να συγκινήσει, να εμπνεύσει και να κινητοποιήσει δυνάμεις που σήμερα πτοημένες οδηγούνται στην παραίτηση. Η βάση του ΠΑΣΟΚ που πλήττεται από την ασκούμενη πολιτική, μπορεί να αναγορευθεί σε καταλύτη για την αναγέννηση του ΠΑΣΟΚ και την αλλαγή του, μόνον αν διασφαλίσει την παρουσία της στο κέντρο των εξελίξεων. Το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ, γιατί είναι εδώ τα προβλήματα και ο κόσμος που δοκιμάζεται από αυτά. Η Ελλάδα της κρίσης μπορεί να γίνει η Ελλάδα της ελπίδας, αν ο λαός μας στοιχηθεί σε ένα πρόγραμμα απαλλαγμένο τόσο από εξουσιαστικές κορώνες για την κατοχή της απόλυτης αλήθειας από μια πρωτοπορία όσο και από μεγαλόστομες κολακείες προς τους πολίτες από δυνάμεις που θέλουν απλώς την εκλογική πλειοψηφία για τη δική τους εξουσία και όχι για την αλλαγή της.
Η δύναμη του ΠΑΣΟΚ είναι η βάση του, υπό την προϋπόθεση ότι σε αυτήν κυριαρχεί η αίσθηση πως η ελπίδα της βρίσκεται στο ΠΑΣΟΚ. Αυτό σημαίνει αλλαγή χωρίς αστερίσκους, αλλαγή με ηθική και προγραμματική προστιθέμενη αξία που ζωντανεύει την ελπίδα. Και το να δοθεί ελπιδοφόρο περιεχόμενο στην παρουσία του ΠΑΣΟΚ είναι ο καταλύτης όχι μόνο για το κίνημά μας αλλά για την πολιτική και τη χώρα.