Μετά τη συμφωνία για την οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου η οποία αμφισβητεί τα σχέδια της τουρκικής “Γαλάζιας Πατρίδας” με το Τουρκολιβυκό σύμφωνο, η Ελλάδα και η Αίγυπτος προχωρούν στην έμπρακτη αξιοποίηση της συμφωνίας μέσω της ενεργειακής διασύνδεσης με υποβρύχιο καλώδιο.
Το σχέδιο αυτής της διασύνδεσης των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας λαμβάνει χώρα σε μια περίοδο ενεργειακής κρίσης για την Ευρώπη, η οποία αναδεικνύει τη σημασία της χώρας μας ως εναλλακτικής ενεργειακής διόδου που εξισορροπεί την εξάρτηση από τη Ρωσία αλλά και τον ενεργειακό κόμβο της Τουρκίας.
Η προσπάθεια παρεμπόδισης των εργασιών που απαιτούνται για την υποβρύχια ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου από τουρκικά πολεμικά πλοία αυτήν την φορά θα κινητοποιήσει τόσο τις ελληνικές όσο και τις αιγυπτιακές ένοπλες δυνάμεις.
Παράλληλα η Ελλάδα με τις εγκαταστάσεις υπόγειας αποθήκευσης φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη ενισχύει τον ρόλο της ως εναλλακτικού ενεργειακού κόμβου για την ευρύτερη περιοχή.
Στην προκειμένη περίπτωση φαίνεται πως η ενεργειακή κρίση “ως από μηχανής” θεός ενισχύει τις ελληνικές θέσεις στη διαμάχη με την Τουρκία.
Πριν από ένα χρόνο, όταν η Ευρώπη ονειροβατούσε με την ως δια μαγείας ταχεία αλλά πρόχειρη ενεργειακή απανθρακοποίηση, τα κοιτάσματα της Ν.Α. Μεσογείου φάνταζαν από άχρηστα έως επικίνδυνα για την περιβαλλοντική ασφάλεια της περιοχής.
Το ίδιο αφελής έμοιαζε τότε και η αντιπαράθεση της Ελλάδας με την Τουρκία για τον έλεγχο ασφαλών διόδων ενεργειακής διέλευσης.
Με τα περσινά δεδομένα η έρευνα και ανάδειξη πιθανών κοιτασμάτων στη Ν.Α. Μεσόγειο έμοιαζε περιττή αφού μέχρι να καταστούν τα νέα κοιτάσματα εκμεταλλεύσιμα μετά 5-10 χρόνια, η ζήτηση για υδρογονάνθρακες θα είχε μειωθεί δραστικά.
Φέτος με τις τιμές όλων των μορφών ενέργειας να έχουν πάρει “φωτιά” και τον Χειμώνα που έρχεται να μοιάζει εφιαλτικός χωρίς φθηνή και άφθονη ενέργεια, η κατάσταση έχει αλλάξει άρδην.
Ακόμη και στη Γερμανία η οποία τηρούσε την πλέον εχθρική (υπό τον μανδύα της αντικειμενικής ουδετερότητας) στάση στην ελληνοτουρκική διένεξη, η παρουσία των ενεργειακών κοιτασμάτων φαίνεται πως αλλάζει τα δεδομένα.
Χαρακτηριστικό είναι το σχετικό δημοσίευμα προ ημερών του Ozan Demircan στη Handelsblatt τη μεγαλύτερη οικονομική εφημερίδα πριν λίγες μέρες:
“Υπάρχουν εκτιμήσεις πως στην περιοχή της Αν. Μεσογείου βρίσκονται τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου. Υπολογίζεται ότι εκεί υπάρχουν περίπου 3,5 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου και 1,7 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου. Οι ποσότητες αυτές είναι αρκετές για να καλύψουν τις ανάγκες της Γερμανίας για 40 χρόνια.
Μετά από έντονες εντάσεις για εδαφικές διεκδικήσεις στη Μεσόγειο, η Τουρκία και η ΕΕ συμφώνησαν τον χειμώνα να λύσουν τη σύγκρουση διπλωματικά.
Αλλά τώρα η τιμή του φυσικού αερίου έχει αυξηθεί ραγδαία, ειδικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το φυσικό αέριο εκεί κοστίζει πλέον τέσσερις φορές περισσότερο από ό,τι στην αρχή του έτους.
Η διαφαινόμενη εξάρτηση από τη Ρωσία και τον νέο αγωγό Nord Stream 2 προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη επιθυμία για αναζήτηση φυσικού αερίου σε άλλα μέρη…
Στον γερμανικό Τύπο δεν περνά απαρατήρητο πως η Ελλάδα, η Κύπρος και οι άλλες χώρες που εμπλέκονται στα ενεργειακά σχέδια της περιοχής, πλην της Τουρκίας, βρίσκονται υπό την ομπρέλα της αμερικανικής προστασίας.
“Η Κύπρος επιθυμεί επίσης να αναπτύξει τους δικούς της υπεράκτιους πόρους” γράφει ο Demircan.
“Η αμερικανική εταιρεία ExxonMobil θα αναζητήσει σύντομα φυσικό αέριο στην περιοχή για λογαριασμό της κυβέρνησης στη Λευκωσία.
Η εταιρεία δεν έρχεται μόνη της. Το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ έστειλε ένα από τα μεγαλύτερα αεροπλανοφόρα του στην περιοχή – επίσημα για να πραγματοποιήσει στρατιωτικές ασκήσεις…”
Οι εξελίξεις είναι ραγδαίες καθώς στους επόμενους μήνες οι χώρες της περιοχής σχεδιάζουν κινήσεις στρατηγικής σημασίας οι οποίες θα εμπεδώσουν τις διεκδικήσεις επί των αμφισβητούμενων ζωνών.
Η Ελλάδα εμφανίζεται να επιδιώκει τα συμφέροντά της εντός των πλαισίων του διεθνούς δικαίου και του δικαίου της θαλάσσης αλλά και εντός μια ασπίδας ισχυρών συμμαχιών τόσο με τις ΗΠΑ και τη Γαλλία αλλά και πλεγμάτων κοινών συμφερόντων με χώρες της περιοχής όπως η Αίγυπτος και το Ισραήλ αλλά και το ανανεωμένο ενδιαφέρον της Ε.Ε.
Δύσκολα μπορεί κάποιος να φανταστεί πως η Ελλάδα θα εισερχόταν σε μια τελική φάση διευθέτησης διαφορών με την Τουρκία με ισχυρότερα “χαρτιά” και “όπλα” στα χέρια, από αυτά που διαθέτει σήμερα.
Το σκηνικό μοιάζει σαν η Ελλάδα να τα έχει μεθοδεύσει όλα με αποδοτικό επαγγελματισμό και η Τουρκία τα τελευταία χρόνια να έχει κάνει όλα τα πιθανά λάθη που θα μπορούσε να κάνει μια χώρα με το δικό της δημογραφικό, οικονομικό και στρατιωτικό “βάρος” στην περιοχή.
Μοναδικό σημείο ελληνικής αδυναμίας είναι η υστέρηση στον εκσυγχρονισμό του εξοπλισμού των ενόπλων δυνάμεων την τελευταία δεκαετία για την οποία γίνεται αγώνας δρόμου να κλείσει.
Οι εξελίξεις των επόμενων μηνών στην ευρύτερη περιοχή, οι οποίες πάρα ταύτα δεν θα είναι εύκολες ούτε δεδομένες για κανένα, θα σφραγίσουν τη θέση της χώρας και τις ισορροπίες στην Ε.Ε. για τις επόμενες δεκαετίες.
Το γεωπολιτικό χαρτί της Ελλάδας φαίνεται τόσο ισχυρό που καλύπτει την αδυναμία του ατελέσφορου και παρασιτικού οικονομικού μοντέλου.