Γράφει ο Αδάμος Βασίλειος
Με ρωτάει ο εξάχρονος: «Τι είναι Παράδεισος και τι Αμαρτία;» Μέχρι να σκεφτώ πως θα απαντήσω, ως ενήλικας, ως γονιός ή ως εκπαιδευτικός, «Άσε» μου λέει: «Αμαρτία είναι κάθε λάθος και παράδεισος είναι εκεί, όπου γίνονται όλα σωστά!»
Ανακουφίστηκα, γιατί θα έπρεπε να προσέξω, ώστε η απάντηση να είναι διακριτική, σύμφωνα πάντα με την ηλικία του. Ως πραγματιστής όμως η απάντησή μου θα ήταν αποκλειστικά προσωπική και θα ταυτιζόταν με τον ιδεολογικό προσανατολισμό μου.
Ο μικρός όμως με ξεπέρασε και μέσα από την πρώιμη μηχανιστική αντίληψη του κόσμου της πρωτοσχολικής ηλικίας έδωσε τη δικιά του απάντηση «εκμεταλλευόμενος» τα πολλαπλά εργαλεία της εποχής του: τα οπτικοακουστικά μέσα του σχολείου, τα πρώτα βιβλία, τα παραμύθια, την τηλεόραση, τα dvd, τον υπολογιστή και τις άπειρες δυνατότητές, τα ακούσματα από τους γύρω του.
Τα παιδιά της εποχής μας, η Τρίτη γενιά του κόσμου, σήμερα, μας δείχνει τον δρόμο: να αξιολογήσουμε την πορεία μας με τα εργαλεία που μας προσφέρονται τα οποία είναι πολλά και επιτέλους όχι πεπαλαιωμένα!
Τα ερωτήματα που αναφύονται καθημερινά δεν μπορούν να απαντηθούν με τσιτάτα του παρελθόντος.
Ας πούμε για τον καπιταλισμό. Δεν είναι το σύστημα που επικρατούσε πριν από το μεγάλο κραχ του 1929. Τότε τον μαύρο Οκτώβρη οι ιδιοκτήτες και οι πρόεδροι των επιχειρήσεων και των τραπεζών πηδούσαν από τα παράθυρα των ουρανοξυστών, όταν οι μετοχές έγιναν απλά χαρτιά.
Σήμερα κανένας γιάπης δεν έδωσε τέλος στη ζωή του, όταν πτώχευσε η επιχείρηση στην οποία εργαζόταν, απεναντίας από την Αμερική μέχρι την Ελλάδα απλώς άλλαξε χώρο εργασίας, εάν δεν έμεινε στον ίδιο, και εξακολουθεί να αμείβεται πλουσιοπάροχα σε σχέση με τους υπόλοιπους εργαζομένους. Άρα ο καπιταλισμός δεν τιμωρεί τους αρχιτέκτονές του, όπως διέταζαν οι Φαραώ στην Αίγυπτο να γίνει μετά το θάνατό τους, ώστε να μην μαρτυρήσει κανείς την κρύπτη, όπου θα βρισκόταν η σορός του, για να μην συληθεί.
Σήμερα το σύστημα έχει ανάγκη τους εξειδικευμένους «τεχνίτες» του για να σταθεί και πάλι στα πόδια του, σέβεται δηλαδή τα λεφτά που ξόδεψε για να τους σπουδάσει επιθυμώντας, βέβαια, να τα πάρει πίσω στο πολλαπλάσιο…
Κατάφερε επίσης να εξυγιανθεί στο δυτικό κόσμο βάζοντας «φρένο» στις σπατάλες και στις προσωπικές ιδιοτελείς φιλοδοξίες δημιουργώντας προστατευτικές δομές στο τραπεζικό σύστημα, ώστε να μην προσφέρουν ας πούμε «απλόχερα» πια δάνεια χωρίς έλεγχο για την ικανότητα αποπληρωμής του πελάτη οδηγώντας έτσι σε μια ορθολογιστική διαχείριση του χρήματος.
Βέβαια στην Ελλάδα του παραληρήματος αυτό μεταφράστηκε με το κλείσιμο της στρόφιγγας του χρήματος με αποτέλεσμα η ανάπτυξη να βρίσκει εμπόδια και να επέλθει η οπισθοδρόμηση.
Η εξήγηση του φαινομένου της ανεργίας, της φτώχειας, της οικονομικής δυσπραγίας και της μη ανάπτυξης με θεωρητικά εργαλεία του παρελθόντος δεν θα μας οδηγήσει σε ασφαλή συμπεράσματα, που τα έχουμε ανάγκη για να βρούμε το δρόμο μας.
Δεν θα πρέπει να μας φοβίζει το άγνωστο μέλλον, ούτως ή άλλως ενέχει το απροσδιόριστο, το απρόοπτο και τον κίνδυνο του ρίσκου.
Απλά θα πρέπει να οργανωθούμε. Βασιζόμενοι μόνο σε προσεκτικές κινήσεις, που θα κάνουν σοβαροί άνθρωποι, γνώστες του τομέα, όπου θα απασχολούνται αξιοκρατικά, χωρίς εύνοιες, χωρίς μέσο, αυτοί δηλαδή που θα αποκτήσουν τα ηνία από ‘δω και πέρα…
Δεν έχουμε χρόνο για χάσιμο, δεν πρέπει να αφήσουμε τον κακό εαυτό μας να ξαναμπεί εμπόδιο στην ανάπτυξη.
Η ανάπτυξη θα επέλθει πάλι από ανθρώπους που και θέληση έχουν και μπορούν. Η ιδεολογία του δεν μπορώ εγώ , άρα δεν αφήνω και σένα, πρέπει να αυτοκαταργηθεί.
Επειδή δεν μπορούμε να εξηγήσουμε το διαφορετικό, δεν επιτρέπεται να μπούμε εμπόδιο σ’ αυτό, ας το αφήσουμε να εκφραστεί για να δούμε αποτελέσματα.
Έτσι θα πρέπει να διακρίνουμε ανάμεσά μας τους ικανούς και να τους εμψυχώνουμε να ασχοληθούν με τα κοινά προβλήματα, ώστε να δώσουν την ποθητή λύση.
Για να γίνει αυτό πρέπει να ξεφύγουμε από την αντίληψη του καιροσκόπου, όποιος κι αν είναι και να αφήσουμε το αληθινό να εκφραστεί. Η κομματική επετηρίδα και η εμμονή σ’ αυτήν επιβάλλεται να σβήσει από τον χάρτη της δημοκρατίας.
Το πνεύμα της τριακονταετίας: εγώ υπηρέτησα το κόμμα μου μας αφήνει παγερά αδιάφορους, άλλωστε αυτό ήταν που μας κατέστησε στάσιμους.
Είμαι σίγουρος για τη νέα γενιά, για τους μαθητές και φοιτητές, τους νέους εργαζομένους, τους κυβερνήτες του αύριο, ότι εμφορούνται από τη λογική και ότι αυτοί θα δώσουν λύσεις, που σε ‘μας αχνοφαίνονται μέσα από την ομίχλη του οπισθοδρομισμού.
Φανταστείτε ένα τελευταίο: Στην αχανή περσική αυτοκρατορία του 4ου αιώνα π. Χ επικρατούσε η απόλυτη μοναρχία, όπου βασίλευε η στασιμότητα σε όλους τους τομείς. Επικρατούσαν μύθοι και θρύλοι.
Στο Γόρδιο μια άμαξα ήταν δεμένη γύρω γύρω με περίπλοκο τρόπο. Όποιος κατάφερνε να λύσει το δεσμό φημολογούταν ότι θα κυβερνήσει ολόκληρη την Ασία. Ο Αλέξανδρος δεν μπορούσε να μην περάσει από εκεί. Οι στρατιώτες έκαναν έναν κύκλο για να παρακολουθήσουν τον αήττητο αρχηγό τους να λύνει το…άλυτο. Μετά από δέκα λεπτά, όταν ο Αλέξανδρος δυσκολευόταν, άρχισαν οι μουρμούρες. Ο Αλέξανδρος το αντιλήφθηκε, τράβηξε το σπαθί του…και έκοψε το σκοινί! Ήταν κι αυτός ένας τρόπος. Δεν αναφερόταν στον μύθο ο τρόπος. Ο Αλέξανδρος μετά από αιώνες, λίγο μετά τα είκοσί του χρόνια, βρήκε έναν δικό του τρόπο… κι άλλαξε τον κόσμο…
ΑΔΑΜΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ