Στις μεγάλες μεταφυσικές αναζητήσεις της ανθρωπότητας, κάπου ανάμεσα στην ύπαρξη Θεού και στην ύπαρξη μετά θάνατον ζωής, έχει προστεθεί άλλη μία εύλογη απορία: υπάρχει ΠΑΣΟΚ;
Το ερώτημα έχει προφανώς γενικότερη σημασία. Διότι αν αποδειχθεί ότι υπάρχει ΠΑΣΟΚ, τότε το ελληνικό πολιτικό σύστημα μπορεί να αντέξει συνολικά τους ισχυρούς κλυδωνισμούς που περνάει.
Ούτως Ή άλλως, όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι το ΠΑΣΟΚ είναι ο πραγματικός Αγνωστος Χ των επόμενων εκλογών.
Αν δεν υπάρχει ΠΑΣΟΚ, τότε όσους αρχηγούς κι αν αλλάξει πολύ δύσκολα θα πιστοποιήσει μια αξιοσημείωτη εκλογική παρουσία και το πολιτικό σύστημα θα αναγκαστεί εκ των πραγμάτων να αναδιοργανωθεί σε νέες βάσεις. Ούτως ή άλλως, η φύση απεχθάνεται το κενό.
Δεν θα αποφύγω λοιπόν το ερώτημα. Ακόμη περισσότερο που θεωρώ ότι η απάντηση είναι μάλλον απλή: το ΠΑΣΟΚ υπάρχει αλλά υπό προϋποθέσεις.
Προϋπόθεση πρώτη, να αλλάξει αρχηγό και να εμπιστευθεί έναν άνθρωπο που θα μπορέσει να του δώσει οντότητα και προοπτική.
Προϋπόθεση δεύτερη, να ομολογήσει ανοιχτά και έντιμα στον ελληνικό λαό τα λάθη της καταστροφικής διετίας του, να αποδώσει σαφώς και εμπράκτως ευθύνες. Αυτά τα καλαμπούρια ότι «σώσαμε την Ελλάδα» δεν πείθουν πλέον κανέναν.
Προϋπόθεση τρίτη, να διαμορφώσει μια στοιχειωδώς πειστική φυσιογνωμία αλλά και μια συνεκτική πρόταση για την επόμενη μέρα των εκλογών. Είναι προφανές ότι η χώρα δεν μπορεί να συνεχίσει την κατάδυση στην καταστροφή.
Το πρόβλημα είναι ότι καμία προϋπόθεση δεν αρκεί από μόνη της, μόνο αν ισχύσουν και οι τρεις θα μπορέσει το ΠΑΣΟΚ να διασφαλίσει την ύπαρξή του.
Προγνωστικά; Κανένα.
Το θετικό για το ΠΑΣΟΚ είναι ότι ξεκινάει με τόσο χαμηλές προσδοκίες ώστε επιδόσεις που παλαιότερα έμοιαζαν καταστροφικές, τώρα θα γίνουν δεκτές μάλλον με ανακούφιση.
Εχω την αίσθηση, λόγου χάριν, ότι μια εκλογική επίδοση κοντά ή πάνω από 20% θα θεωρηθεί περίπου θρίαμβος.
Το αρνητικό είναι ότι οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν μια πραγματική διάλυση της πολιτικής και κοινωνικής βάσης του.
Πώς θα καταφέρει να την ανασυγκροτήσει στις ελάχιστες εβδομάδες που απομένουν έως τις εκλογές; Αγνωστο.
Ούτως Ή άλλως, όμως, έχω την αίσθηση ότι η ύπαρξη ή η ανυπαρξία του ΠΑΣΟΚ θα είναι ένα από τα βασικότερα ερωτήματα των εκλογών.
Επί τριάντα πέντε χρόνια, με νίκες και ήττες, στην κυβέρνηση ή στην αντιπολίτευση, υπήρξε ένα βασικό σημείο σταθερότητας της δημοκρατίας μας. Αν για κάποιον λόγο οι ψηφοφόροι θεωρούν ότι δεν το χρειάζονται πια, τότε θα πρέπει να αναζητηθούν άλλα σημεία σταθερότητας και ισορροπίας.
Και, για να είμαι ειλικρινής, δεν βλέπω πολλά στον ορίζοντα…
Του Ι. Κ. Πρετεντέρη
.