Ο βήχας μετά το φαγητό μπορεί να είναι το αποτέλεσμα της τροφής που κατευθύνεται σε “λάθος σωλήνα” (εισρόφηση) ή μιας ιατρικής κατάστασης, όπως τροφική αλλεργία, παλινδρόμηση οξέος, λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού ή δυσφαγία (δυσκολία στην κατάποση).
Ανάλογα με την αιτία, ο βήχας μπορεί να είναι περιστασιακός ή συχνός. Ο βήχας μπορεί να είναι ξηρός και να τσούζει ή υγρός με βλέννα και φλέγμα.
Άσθμα
Το άσθμα εμφανίζεται όταν υπάρχει στένωση των αεραγωγών ως αποτέλεσμα ενός εκλυτικού παράγοντα, όπως είναι ένα αλλεργιογόνο, μια τοξίνη, η άσκηση, ένας ιός ή ο κρύος καιρός. Τα άτομα με άσθμα μπορεί να έχουν βήχα που επανέρχεται συνεχώς.
Μπορεί επίσης να έχουν και άλλα συμπτώματα, όπως συριγμό, σφίξιμο στο στήθος και δυσκολία στην αναπνοή. Εάν έχετε άσθμα και παρουσιάζετε μεμονωμένο βήχα μετά το φαγητό που δεν εξελίσσεται σε άλλα συμπτώματα, είναι απίθανο αυτό να αντιστοιχεί σε τροφική αλλεργία.
Συνήθως, ένα άτομο με τροφικές αλλεργίες έχει βήχα που εξελίσσεται και περιλαμβάνει χειρότερα συμπτώματα όπως δύσπνοια, κνίδωση, εμετό ή μπορεί να καταλήξει σε αναφυλαξία. Οι πιο συχνές τροφικές αλλεργίες είναι στις εξής τροφές:
- Γάλα
- Αυγά
- Ψάρια
- Οστρακοειδή
- Ξηροί καρποί
- Φιστίκια
- Σιτάρι
- Σόγια
Τροφικές αλλεργίες
Οι τροφικές αλλεργίες εμφανίζονται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού αντιδρά υπερβολικά λόγω πρωτεϊνών που περιέχονται στα τρόφιμα.
Τα συμπτώματα μιας τροφικής αλλεργίας μπορεί να κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά. Σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί αναφυλαξία, η οποία είναι απειλητική για τη ζωή, εάν δεν αντιμετωπιστεί.
Η έκθεση σε τροφικά αλλεργιογόνα μπορεί να προκαλέσει δακρύρροια στα μάτια, οπισθορινική καταρροή, πρήξιμο στο λαιμό και φαγούρα, πόνο στο λαιμό που ενδέχεται να προκαλέσουν την ανάγκη για βήχα.
Ήπια γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
Η ήπια γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι συχνή και μπορεί να εμφανιστεί από καιρού εις καιρόν στους περισσότερους ανθρώπους. Αν και είναι άγνωστο γιατί ακριβώς οι άνθρωποι με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση βήχουν όταν το οξύ του στομάχου εισέρχεται στον οισοφάγο τους, ενδεχομένως το φαγητό που έχει συσσωρευτεί να διεγείρει τις νευρικές απολήξεις και να προκαλεί αντανακλαστικό βήχα, ή μπορεί να αναρροφάτε μια μικρή ποσότητα οξέος.
Το οξύ μπορεί επίσης να ερεθίζει το λαιμό σας, προκαλώντας σας βήχα. Αυτό είναι πιο πιθανό να συμβεί μετά από ένα γεύμα. Ορισμένοι άνθρωποι θεωρούν ότι συγκεκριμένα τρόφιμα προκαλούν παλινδρόμηση οξέος.
Υπερβολική παραγωγή φλέγματος
Μερικοί άνθρωποι παρουσιάζουν υπερβολική παραγωγή φλέγματος μετά την κατανάλωση γάλακτος ή γαλακτοκομικών προϊόντων όπως γιαούρτι ή παγωτό. Υπάρχουν περιορισμένες ενδείξεις ότι τα γαλακτοκομικά προϊόντα μπορεί να αυξήσουν την παραγωγή φλέγματος σε ορισμένους ανθρώπους.
Εάν αντιμετωπίζετε υπερβολικό βήχα μετά την κατανάλωση γάλακτος ή την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων όπως γιαούρτι ή παγωτό, προτιμήστε να αποφύγετε αυτά τα τρόφιμα ή να στραφείτε σε προϊόντα χωρίς γαλακτοκομικά για να δείτε αν αυτό βοηθάει.
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ)
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) είναι μια χρόνια πάθηση κατά την οποία το οξύ του στομάχου ανεβαίνει στον οισοφάγο, προκαλώντας φλεγμονή. Πρόκειται για μια πιο σοβαρή μορφή παλινδρόμησης οξέος που εμφανίζεται όταν ο κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας (μια ομάδα μυών στο κάτω άκρο του οισοφάγου που λειτουργεί ως βαλβίδα) δεν κλείνει σωστά.
Τα συμπτώματα της ΓΟΠ περιλαμβάνουν:
- Παλινδρόμηση
- Καούρα
- Βήχας
- Δυσκολία στην κατάποση
- Πόνος στο στήθος ή την κοιλιά
- Βραχνάδα
- Εμετός
- Κακή αναπνοή
- Συριγμός
- Διακοπή του ύπνου
Ερευνητές από την Κίνα διαπίστωσαν ότι ο βήχας μετά από ένα γεύμα αποτελεί προγνωστικό δείκτη που σχετίζεται με τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ). Μετά το φαγητό, η παλινδρόμηση μπορεί να αυξηθεί επειδή το περιεχόμενο του γεύματός σας και τα οξέα στο στομάχι σας που βοηθούν στην πέψη των τροφών ωθούνται πίσω στο λαιμό σας.
Μπορεί να αισθάνεστε την ανάγκη να καθαρίσετε το λαιμό σας. Μερικές φορές μπορεί να αισθάνεστε σαν να υπάρχει ένας κόμπος στο λαιμό σας ή σαν να έχει κολλήσει το φαγητό, γεγονός που μπορεί επίσης να αυξήσει την ανάγκη για βήχα.
Λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση
Η λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση εμφανίζεται όταν το οξύ που έχει προωθηθεί στον οισοφάγο, εισέρχεται στο λαιμό και στις φωνητικές χορδές και το άτομο είναι πιο επιρρεπές στο βήχα. Συνήθως, αυτό μπορεί να συμβεί μετά την κατάποση συνηθισμένων τροφών που προκαλούν την παλινδρόμηση, όπως ο καφές, το αλκοόλ και τα πικάντικα φαγητά.
Λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού
Μια λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού εμπλέκει τη μύτη, τα ιγμόρεια, το φάρυγγα, το λάρυγγα και τους μεγάλους αεραγωγούς και σχετίζεται με βήχα.
Η συμφόρηση και η οπισθορινική καταρροή μπορεί να οδηγήσουν σε βήχα που επιμένει. Το φαγητό κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου μπορεί να είναι δύσκολο, καθώς μπορεί να συμβάλει στη συμφόρηση του λαιμού σας, προκαλώντας σας βήχα. Επιπλέον, ορισμένες τροφές μπορούν να πυκνώσουν το φλέγμα επικαλύπτοντας το, αυξάνοντας τη συμφόρηση σε άτομα που είναι ευαίσθητα σε αυτές.
Αναρρόφηση
Ενίοτε, μικρές ποσότητες τροφής μπορεί να περάσουν στον λάθος σωλήνα, με αποτέλεσμα το άτομο να βήχει ή να πνίγεται στην προσπάθειά του να τις απομακρύνει. Όταν αυτό συμβαίνει λόγω δυσφαγίας (δυσκολία στην κατάποση), μπορεί να συστηθεί ειδική δίαιτα. Παρόλα αυτά, ορισμένοι ειδικοί ζητούν επιτακτικά περισσότερα ποιοτικά στοιχεία για την υποστήριξη των τροποποιήσεων της δίαιτας.
Η πνευμονία από εισρόφηση είναι μια σοβαρή κατάσταση που συμβαίνει όταν η αναρροφηθείσα τροφή, το υγρό ή άλλες ουσίες προκαλούν φλεγμονή στους πνεύμονες. Ένα από τα συμπτώματα είναι ο βήχας.
Δυσφαγία
Η δυσφαγία εμφανίζεται όταν έχετε δυσκολία στην κατάποση. Η δυσκολία στην κατάποση μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο η τροφή κινείται μέσω των ανώτερων πεπτικών οδών. Όταν η δυσφαγία διαταράσσει την ικανότητά σας να μετακινήσετε τη μασημένη τροφή από το στόμα σας προς το λαιμό σας, μπορεί να προκαλέσει εισρόφηση (αναρρόφηση της τροφής στους πνεύμονες) και πνιγμό (απόφραξη του αεραγωγού από την τροφή).
Κατά συνέπεια, το άτομο θα βήξει. Η δυσφαγία μπορεί να είναι επικίνδυνη σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας και σε παιδιά, ειδικά σε εκείνα που έχουν και άλλες νευρολογικές παθήσεις.
Βήχας μετά το φαγητό: Συμβουλές για την πρόληψη
Μόλις ανακαλύψετε την αιτία, θα μπορέσετε να διαμορφώσετε ένα σχέδιο που ταιριάζει καλύτερα σε εσάς για να αποτρέψετε τον βήχα μετά το φαγητό. Ορισμένες χρήσιμες συμβουλές:
- Να τρώτε μικρότερα γεύματα και να μασάτε καλά
- Να παίρνετε φάρμακα για ιατρικές παθήσεις, όπως η ΓΟΠ και οι αλλεργίες
- Να αποφεύγετε τους αλλεργικούς εκλυτικούς παράγοντες και τις τροφές που ερεθίζουν την παλινδρόμηση
- Να μην ξαπλώνετε μετά τα γεύματα