Τι αλλάζει ο «Κλεισθένης Ι» στις εκλογές και τη λειτουργία των Δήμων

Με τη δημοσιοποίηση την Παρασκευή 27 Απριλίου 2018 του νομοσχεδίου για την αυτοδιοικητική μεταρρύθμιση ξεκίνησε και επισήμως η σύντομη περίοδος διαβούλευσης, μέχρι την ψήφιση των διατάξεων από τη Βουλή. 

Επιγραμματικά και κωδικοποιώντας τις 314 σελίδες του νομοσχεδίου (ολόκληρο εδώ) συνοψίζουμε τις βασικές αλλαγές στο εκλογικό σύστημα και τη λειτουργία των Δήμων στις εξής:

Η θητεία των δημοτικών αρχών γίνεται εκ νέου 4 ετής.

Οι δημοτικές εκλογές γίνονται τη δεύτερη Κυριακή του Οκτωβρίου κάθε 4 χρόνια.

Θεσμοθετείται η απλή αναλογική, που σημαίνει ότι η κατανομή όλων των εδρών του Δημοτικού Συμβουλίου θα γίνεται από τον πρώτο γύρο.

Στο δεύτερο γύρο θα συμμετέχουν μόνο οι δύο υποψήφιοι δήμαρχοι που είχαν τις περισσότερες ψήφους, για την ανάδειξη του Δημάρχου.

Οι συνδυασμοί των δημοτικών εκλογών έχουν αριθμό υποψηφίων τουλάχιστον ίσο με τον αριθμό των εδρών επαυξημένο ως 10% (στην περίπτωση του Δήμου 3Β οι συνδυασμοί μπορούν να έχουν από 33 ως 36 υποψηφίους).

Διατηρούνται οι εκλογικές περιφέρειες ανά Δημοτική Ενότητα και οι κανόνες σταυροδοσίας που ίσχυαν από τον Καλλικράτη (στην περίπτωση του Δήμου 3Β οι υποψήφιοι θα κατέρχονται χωριστά σε Βάρη, Βούλα και Βουλιαγμένη).

Τα Συμβούλια των Δημοτικών Κοινοτήτων θα ψηφίζονται σε χωριστή κάλπη και με χωριστούς συνδυασμούς και θα συγκροτούνται με απλή αναλογική.

Τα ψηφοδέλτια των Κοινοτικών Συμβουλίων θα έχουν αριθμό υποψηφίων ίσο ή επαυξημένο κατά 10% με τον αριθμό των εδρών και δεν θα υπάρχει επικεφαλής.

Ο πρόεδρος της Κοινότητας θα αναδεικνύεται σε χωριστή διαδικασία μετά από ψηφοφορία των μελών του Συμβουλίου.

Ο πρόεδρος της Κοινότητας θα μπορεί να ανακαλείται με πρόταση μομφής στο Συμβούλιο.

Οι Δημοτικές Κοινότητες έχουν δικαίωμα κατάρτισης τοπικού προϋπολογισμού.

Στους Δημοτικούς Συμβούλους που ανεξαρτητοποιούνται δίνεται η δυνατότητα να ενταχθούν σε άλλη παράταξη.

Επιτρέπεται πλέον η δημιουργία νέων παρατάξεων στο Δημοτικό Συμβούλιο από ανεξαρτητοποιηθέντες συμβούλους ή και η συνένωση παρατάξεων που συμμετείχαν χωριστά στις εκλογές.

Διευκολύνεται η επίτευξη πλειοψηφιών κατά τις ψηφοφορίες στο Δημοτικό Συμβούλιο, αφού το «παρών» και το «λευκό» πλέον δεν θα προσμετράται στην καταμέτρηση θετικών και αρνητικών ψήφων.

Θεσμοθετείται η υποχρεωτική σύγκληση μία φορά το χρόνο Συνέλευσης Κατοίκων της κάθε Κοινότητας.

Διατηρείται ο θεσμός της Δημοτικής Επιτροπής Διαβούλευσης, σε αυτήν όμως θα προεδρεύει ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου και όχι ο Δήμαρχος.

Ενεργοποιούνται τα τοπικά δημοψηφίσματα.

Καταργείται ο θεσμός του αιρετού Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης και αντικαθίσταται από τον θεσμό του Δημοτικού Διαμεσολαβητή, που θα επιλέγεται από τις Περιφερειακές Ενώσεις Δήμων. Στην Αττική θα υπηρετούν 8 Δημοτικοί Διαμεσολαβητές, ένας για κάθε Περιφερειακή Ενότητα.

Από τις αλλαγές στην περιφερειακή αυτοδιοίκηση, ξεχωρίζει η κατάργηση των διορισμένων τοπικών αντιπεριφερειαρχών. Πλέον, όλοι οι αντιπεριφερειάρχες θα ορίζονται από τον Περιφερειάρχη και θα προέρχονται από τους εκλεγμένους συμβούλους.

Τέλος, μια διάταξη δίνει τη δυνατότητα στα Δημοτικά Συμβούλια να «μισθώνουν» μέχρι 99 έτη δημοτικά ακίνητα με σκοπό την ανάπτυξη τουριστικών δραστηριοτήτων.