Ο Ασπροπόταμος είναι μια περιοχή του Νομού Τρικάλων (Δημοτική Ενότητα του Δήμου Μετεώρων), ο οποίος σε καθηλώνει με τη φυσική του ομορφιά και την αμεσότητά της, όσο κανένα άλλο μέρος στην Ελλάδα. Πυκνό δάσος, λίμνες, ποτάμια, πηγές, αλπική ζώνη με απέραντα λιβάδια συνθέτουν ένα μοναδικό περιβάλλον.
Αυτό το μέρος, στην καρδιά της Πίνδου, είναι πλούσιο σε πολιτισμική κληρονομιά καθώς πλήθος διασκορπισμένων μνημείων, με κορωνίδα τη Ιερά Μονή Τιμίου Σταυρού, κοσμούν όλη την περιοχή. Όλα αυτά είναι «τοποθετημένα» σε ένα πλαίσιο παραδόσεων, ηθών και εθίμων με βασικό χαρακτηριστικό τη βλάχικη γλώσσα, που αναβιώνουν κάθε καλοκαίρι όταν τα χωριά του Ασπροποτάμου σφύζουν από ζωή.
Αυτός ο επίγειος παράδεισος «λαβώθηκε» σκληρά από τις καταστροφικές πλημμύρες του περασμένου Σεπτέμβρη (Ντάνιελ), οι οποίες άλλαξαν το τοπίο όχι μόνο στον Ασπροπόταμο αλλά σε όλη τη Θεσσαλία. Οι καταστροφές στον Ασπροπόταμο ήταν μεγάλες. Πρώτο μέλημα των αρχών (τοπικό, περιφερειακό και κρατικό επίπεδο) ήταν να αποκατασταθούν η οδική επικοινωνία, η ηλεκτροδότηση και η υδροδότηση των χωριών. Χρειάστηκε να επιστρατευτούν μέχρι και ελικόπτερα για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών. Ήταν μια προεκλογική περίοδος και οι συνδυασμοί, άλλοι περισσότερο και άλλοι λιγότερο, επιδόθηκαν σε έναν αγώνα προσφοράς/εντυπωσιασμού, για το αυτονόητο: την ψήφο.
Μετά από κάμποσο καιρό και πολύ αγώνα αποκαταστάθηκε κάπως η οδική επικοινωνία, όπως και το ρεύμα και στη συνέχεια (σε κάποιες περιπτώσεις πολύ αργότερα) το νερό. Η κατάσταση του οδικού δικτύου, στοιχειωδώς, ήταν λειτουργική.
Πλέον, [σε λίγες μέρες για να είναι πιο συγκεκριμένος] συμπληρώνεται ένας χρόνος από τις καταστροφικές πλημμύρες. Τι έγινε όλο αυτό το διάστημα; Ποιες εργασίες υλοποιήθηκαν και σε ποιο βαθμό αποκαταστάθηκαν οι ζημιές ;
Όσον αφορά στο οδικό δίκτυο, που είναι και το πιο σημαντικό, φαίνεται ότι, μετά τη στοιχειώδη αποκατάστασή του για να είναι «λειτουργικό», δεν έχει γίνει τίποτα…
Από τα Τρία Ποτάμια έως τη διασταύρωση για το Στεφάνι, τμήμα του δρόμου που υπέστη σχεδόν ολική καταστροφή εξακολουθεί να είναι ένας [κακός] χωματόδρομος έκτακτης ανάγκης. Τοιχία και τμήματα από γέφυρες που καταστράφηκαν [μπάζα πλέον], κορμοί δέντρων, μεγάλες πέτρες/βράχια και χώμα που μετακινήθηκαν εξακολουθούν να είναι μέσα στο ποτάμι [ανέγγιχτα θα μπορούσα να πω], ως ενθύμια [;] της μεγάλης καταστροφής]. Σε μια νεροποντή [που είναι πολύ πιθανή -και όχι μόνο μία- καθώς μπαίνουμε προς τον Χειμώνα] αποτελούν σοβαρό κίνδυνο να επιταχύνουν την καταστροφή του δρόμου, καθώς θα εμποδίζουν τη ροή του νερού και θα τη σπρώχνουν προς τη μεριά του δρόμου.
Έκανα τη διαδρομή πριν λίγες μέρες και αναρωτήθηκα. Υπάρχει κάποιο χρονοδιάγραμμα αποκατάστασης των καταστροφών με την επαναχάραξη του δρόμου, τον καθαρισμό του ποταμιού, τη δημιουργία νέων γεφυριών πιο ανθεκτικών και την εκπόνηση περιβαλλοντικής μελέτης ;
Από ότι φαίνεται όχι. Αυτό, δυστυχώς, το βλέπουμε και σε άλλες περιοχές, όπως για παράδειγμα στο τμήμα του δρόμου Αμπέλια-Κουκουράβιας-Παλαιοχώρι/Γλυκομηλιά στη Δημοτική Ενότητα Κλεινοβού, στη γέφυρα της Διάβας και στο ιστορικό γεφύρι της Σαρακίνας στη ΔΕ Καλαμπάκας. Επίσης, το διαπιστώσαμε και στην πρόσφατη νεροποντή, όπου η πόλη των Τρικάλων πλημμύρισε ξανά.
Θα μπορούσε κανείς να πει γιατί να εστιάσουμε στον Ασπροπόταμο, αφού η [μικρή] πρόοδος της αποκατάστασης των καταστροφών είναι παντού ίδια. Ο Ασπροπόταμος είναι μια περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους όχι μόνο του Δήμου Μετεώρων, του νομού Τρικάλων και της Θεσσαλίας, αλλά όλης της Ελλάδας. Η σταδιακή ερήμωση που παρουσιάζει η περιοχή, με τις καταστροφές του Ντάνιελ, αν δεν αποκατασταθούν, ίσως αποτελέσει την απαρχή του τέλους.
Ασφαλώς η αποκατάσταση των καταστροφών θα πρέπει να συνδυαστεί με πολιτικές/δράσεις ανάπτυξης του Ασπροποτάμου με την αξιοποίηση των πολιτιστικών μνημείων και των τόπων ιδιαίτερου φυσικού κάλους. Χρειάζεται θέληση και όραμα. Ο Ασπροπόταμος έχει όλες τις προοπτικές, όχι, όμως, προς αυτήν την κατεύθυνση που σχεδιάζουν (ανεμογεννήτριες)
Καλό Χειμώνα !
Ο Θεόδωρος Θάνος είναι Καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Δημότης Δήμου Μετεώρων