Ο Γιόζεφ Άλοϊς Σουμπέτερ (Joseph Alois Schumpeter, 1883-1950) ήταν Αυστριακός οικονομολόγος. Χαρακτηρίστηκε ως το τρομερό παιδί και ως ο προβοκάτορας του καπιταλισμού. Έγινε γνωστός για τις θεωρίες του περί Καπιταλιστικής Ανάπτυξης και Οικονομικών κύκλων. Είναι γνωστός και στο ευρύτερο κοινό για την θεωρία της «δημιουργικής καταστροφής».
Η δημιουργική καταστροφή χρησιμοποιείται ως όρος κατά το δοκούν χωρίς ανάλυση και επεξήγηση, προκειμένου να δικαιολογηθούν πολιτικές καταστροφής, αφήνοντας την πλαστή ελπίδα ότι ο καπιταλισμός από την φύση του μετά την καταστροφή θα προχωρήσει σε δημιουργία. Είναι όμως έτσι;
Η δημιουργική καταστροφή του Σουμπέτερ.
Ο Τζόζεφ Σουμπέτερ περιέγραφε τον καπιταλισμό ως μια διαδικασία «δημιουργικής καταστροφής». Είπε:
Στην διαδικασία των οικονομικών κύκλων του καπιταλισμού, <νέες επενδύσεις και νέες παραγωγικές τεχνικές διαρκώς παραμερίζουν τις προηγούμενες, σε μια ατέρμονη διαδικασία που οδηγεί στην οικονομική ανάπτυξη και ευημερία>. Οι λέξεις κλειδιά είναι: νέες επενδύσεις, νέες παραγωγικές τεχνικές, διαρκώς, ατέρμονη.
Οι Έλληνες πολιτικοί, εφαρμοστές της μνημονικής πολιτικής στην χώρα και τα παπαγαλάκια τους, ψελλίζουν-διότι δεν συμφέρει να αναλύσουν-τη δημιουργική καταστροφή επιδιώκοντας να αφήσουν αχτίδα φωτός, να δημιουργήσουν πλαστή ελπίδα στον Έλληνα, ότι με την εφαρμοζόμενη πολιτική θα υπάρξει δημιουργική πορεία. Τους βοηθά βεβαίως και ο όρος. Η λέξη “καταστροφή” περιγράφει μια κατάσταση που βιώνει η κοινωνία και δεν μπορούν συνεπώς να αποκρύψουν, η δε λέξη “δημιουργία” προτασσόμενη προσδίδει στην καταστροφή δημιουργική διάσταση, καθαγιάζοντας την. Έτσι ο απλός νους δεν χρειάζεται επεξηγήσεις. Ο συνδυασμός της πλαστής ελπίδας με το φόβο ενός απερίγραπτου αύριο λειτουργούν ως αφιονιστικό- ψυχεδελικό κατασταλτικό.
Ο Σουμπέτερ όμως είπε άλλα πράγματα. Οι λέξεις διαρκώς και ατέρμονα ορίζουν ότι υπάρχει σε λειτουργία οικονομικός κύκλος. Τότε και εφ όσον αυτός υπάρχει, οι νέες επενδύσεις με καινοτομία (δημιουργία) , παραμερίζουν τις προηγούμενες αντικαθιστώντας αυτές (καταστροφή).
Στη Ελλάδα τίποτα από αυτά δεν συμβαίνει. Η παραγωγική μηχανή σταμάτησε επιφέροντας καταστροφή και στο ανθρώπινο παραγωγικό δυναμικό. Οι επιχειρήσεις και οι τράπεζες είναι κουφάρια. Επενδύσεις δεν γίνονται και δεν πρόκειται να γίνουν καθότι δεν υπάρχει το ανθρώπινο και υλικό κεφάλαιο. Ακόμη και εκεί που υπάρχουν δεν είναι επιλέξιμες γιατί δεν υπάρχει η ζήτηση (οικονομική αρχή της προφητείας). Για τον λόγο αυτό, σε ότι αφορά ξένες επενδύσεις , ο πελαργός πέρασε και δεν σταμάτησε. Και όπου γίνει ξένη επένδυση θα είναι με αποικιοκρατικούς όρους και συνεπώς δεν θα παράγει την προσδοκώμενη προστιθέμενη αξία στην κοινωνία. Συντελείται λοιπόν καταστροφή. Μπορεί όμως κάποιος να διερωτηθεί. Μήπως όμως και η καταστροφή μπορεί να επιφέρει ως συνεπακόλουθο την δημιουργία και την ανάπτυξη;
Οι ομοιότητες του φυσικού και του οικονομικού κύκλου.
Αν υπάρχει κάτι στο σύμπαν που μοιάζει με την οικονομική δραστηριότητα αυτή είναι η φύση και τα οικοσυστήματά της.
Για να κατανοήσουμε την οικονομική διαδικασία και να δώσουμε απάντηση στο πιο πάνω ερώτημα θα πρέπει να προσομοιώσουμε καταστάσεις οικονομικής καταστροφής με μοντέλα φυσικής καταστροφής.
Στην φύση υπάρχουν καταστροφές που η ίδια διατηρεί τον αναγεννητικό μηχανισμό της. Τέτοιες καταστροφές είναι π.χ οι σεισμοί , οι πλημμύρες, οι φωτιές σε τοπική κλίμακα κ.λ.π. Ο αναγεννητικός μηχανισμός με την συνδρομή του ευρύτερου άθικτου περιβάλλοντος (μεταφορά χλωρίδας και πανίδας κ.λ.π) και του ανθρώπου επουλώνει τις πληγές σε λογικούς και βιώσιμους χρόνους.
Στην φύση όμως υπάρχουν και καταστροφές που μπορούν να χαρακτηριστούν ολοκληρωτικές και μη αναστρέψιμες σε εύλογο χρόνο όπως μια πύρινη λαίλαπα ευρείας κλίμακας, μια πυρηνική καταστροφή κ.λ.π. Στις περιπτώσεις αυτές θίγεται ο αναγεννητικός μηχανισμός. Η αναπλήρωση είναι πολύ αργή, σε χρόνους έξω από τα όρια της ζωής του ανθρώπου , του κύκλου της πανίδας και της χλωρίδας. Τότε υπάρχει πραγματική καταστροφή.
Η δυναμική της κοινωνικής και οικονομικής καταστροφής που υφίσταται η χώρα οδηγεί στο μοντέλο της ολικής φυσικής καταστροφής. Κυρίως υφίσταται ανεπανόρθωτη φθορά ο βασικότερος μοχλός του οικονομικού αναγεννητικού μηχανισμού που είναι το ανθρώπινο δυναμικό. Γιατί:
Οι τρεις χαμένες γενιές.
Ας φέρουμε μπροστά μας ως απλό παράδειγμα κομμάτι του γενεολογικού δέντρου. Παππούς, γιος, εγγονός, δισέγγονος.
Ο παππούς για να πάρει την πενιχρή του σύνταξη θα πρέπει να παράγουν πλούτο με την εργασία τους ο γιος και ο εγγονός. Ο γιος, στην καλύτερη περίπτωση, ζει με ένα ελλειμματικό σε σχέση με το κόστος ζωής εισόδημα- αν είναι μισθωτός – είτε ζει χωρίς εισόδημα αν είναι επαγγελματίας προσπαθώντας να κρατήσει την επιχείρηση του, είτε είναι άνεργος. Στην τελευταία περίπτωση αν είναι άνω των 45 ετών σύμφωνα με μελέτες είναι ολικά κατεστραμμένος καθότι δεν θα βρει ποτέ δουλειά. Έτσι δεν θα καταφέρει να πραγματώσει ούτε το όνειρο του σημερινού μέσου Έλληνα που είναι η σύνταξη!!!!. Μια σύνταξη όμως ,που απλά, χωρίς καμία τρόικα, αλλά από τα ήδη συμπεφωνημένα (N3863/10), με αναλογιστική μελέτη που από το 2015 θα γίνεται κάθε έξη μήνες , μαθηματικά θα πέσει σε επίπεδα (360ευρω είναι το εγγυημένο πόσον) όχι κάτω του ορίου αξιοπρεπούς διαβίωσης αλλά κάτω από τα όρια της διατήρησης της βιολογικής ζωής. Έτσι ο παππούς εφόσον και όσο καταφέρνει να ζει δεν θα μπορεί να βοηθήσει τον γιο. Ο γιος θα μεταφέρει το βάρος της διατήρησης του στον εγγονό. Ο εγγονός (του παππού) με ανεργία άνω του 60% και λίγες πιθανότητες να βρει δουλειά την επόμενη δεκαετία, και μάλιστα με αμοιβές που θα μπορούν συντηρήσουν και τις τρεις υπόλοιπες γενιές, έχει μια και μόνη επιλογή. Να πάρει το δισέγγονο (του παππού) και να αποδημήσει σε άλλη γη, σε άλλα μέρη. Έτσι τρείς γενιές (γιος-εγγονός-δισέγγονος) χάνονται από το παραγωγικό γίγνεσθαι της χώρας. Αν δεν σταματήσει αυτό το καθοδικό και καταστροφικό σπιράλ η χώρα δεν θα μπορεί να θρέψη τον πληθυσμό της. Και τότε……
Στείλε ουρανέ μου ένα πουλί……
Πολλές φορές η Ελλάδα δεν μπόρεσε να κρατήσει τα παιδιά της. Είτε επειδή λόγω ειδικών συνθηκών δεν μπορούσε να τα θρέψει, είτε επειδή δεν μπορούσε να ικανοποιήσει το δημιουργικό τους δαιμόνιο. Από την αρχαία εποχή ο Έλληνας αναζητούσε ζωτικό περιβάλλον . Ο Έλληνας έχει χωρικό σημείο αναφοράς, έχει πατρίδα αλλά δεν έχει σύνορα. Έτσι ως “ουτοπία , ου-τόπος” (δημοκρατία, γράμματα, τέχνες, πολιτισμός ) επηρέασε τον ρου της ιστορίας του ανθρώπου. Υπό την στενή όμως χωρική έννοια, αυτό που συντελείται σήμερα προσομοιάζει σε γενοκτονία. Στην χώρα καταστρέφεται ο βασικός αναγεννητικός παράγων, το ανθρώπινο δυναμικό. Η χώρα βρίσκεται στην αρχή ενός νέου μεταναστευτικού κύματος. Το ποτήρι είναι πικρό. Έτσι όμως θα γίνει, αν συνεχιστεί αυτή η πορεία. Στην χώρα επιβάλλεται η φτηνή εργατοποίηση με όρους μυρμηγκιού. Η μεσαία τάξη με το νέο δόγμα του μεταλλαγμένου καπιταλισμού καταργείται και, μαζί με αυτήν καταργούνται οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ό,τι θα μπορούσε να αποτελέσει το σκαλοπάτι για την δημιουργικότητα και το δαιμόνιο του νέου. Η ανεργία και η υποαπασχόληση θα καταστρέψει τους νέους μας. Οι απόψεις ότι ένας γιατρός ή μηχανικός μπορεί να γίνει καλό γκαρσόνι είναι στην καλύτερη περίπτωση γελοίες… έως πονηρές. Το ψυχολογικό πλήγμα που δέχεται ο άνθρωπος είναι παραλυτικό. H εμπειρία της βίαιης και άδικης αφαίρεσης του “ονείρου” και κυρίως ανεργίας ως βίωμα, αποτελεί μια ιδιαίτερα οδυνηρή και ψυχοφθόρα δυναμική διεργασία για τον άνεργο. Έχει και επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων των ίδιων και του στενού τους περιβάλλοντος (καταθλιπτικά συμπτώματα, αύξηση των ισχαιμικών καρδιακών και εγκεφαλικών επεισοδίων, απόπειρες αυτοχειρίας).
Το πιο σημαντικό απ’ όλα είναι η υπονόμευση της ταυτότητας και της έννοιας της απώλειας του εαυτού, γεγονός που συνοδεύεται από μια αύξουσα ετερόνομη στάση ψυχολογικής εξάρτησης από τους άλλους. Καλύτερα γι αυτούς να φύγουν. Η Ελλάδα όμως θα γίνει μια χώρα γερόντων, με συρρικνωμένο το παραγωγικό δυναμικό.
Το έγκλημα της γενοκτονίας.
Στις 9 Δεκεμβρίου 1948, τα Ηνωμένα Έθνη ενέκριναν τη Σύμβαση για την Πρόληψη και την Καταστολή του Εγκλήματος της Γενοκτονίας. Αυτή η σύμβαση ορίζει τη «γενοκτονία» ως διεθνές έγκλημα, για την πρόληψη και την τιμωρία του οποίου δεσμεύονται τα συμβαλλόμενα κράτη. Η γενοκτονία ορίζεται ως εξής:
[Γ]ενοκτονία αποτελεί οποιαδήποτε από τις ακόλουθες πράξεις η οποία διαπράττεται με σκοπό την καταστροφή, εξ ολοκλήρου ή εν μέρει, μιας εθνικής, εθνοτικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας:
(α) Η δολοφονία μελών της ομάδας.
(β) Η πρόκληση σοβαρής σωματικής ή διανοητικής βλάβης σε μέλη της ομάδας.
(γ) Η εθελούσια επιβολή στην ομάδα συνθηκών διαβίωσης που αποσκοπούν στην ολοσχερή ή μερική φυσική εξόντωσή της.
(δ) Η επιβολή μέτρων που αποσκοπούν στην παρεμπόδιση των γεννήσεων στο εσωτερικό της ομάδας.
(ε) Η δια της βίας μεταφορά των παιδιών της ομάδας σε μια άλλη ομάδα.
Με σοκ απέναντι στο δόγμα του σοκ.
Στην επιστήμη, το ΣΟΚ αντιμετωπίζεται και με νέο ΣΟΚ. Ίσως ένα νέο ΣΟΚ πρέπει να υποστούμε οι ίδιοι.
Ο Έλληνας είναι καχύποπτος και φοβισμένος. Έχει υποστεί το δόγμα του σοκ. Οι όποιες άλλες προτάσεις που θα μπορούσαν να ανοίξουν την κλεισμένη πόρτα του νου για μια επόμενη μέρα ζωής και ελπίδας, αντιμετωπίζουν μια θρασύτατη και ανήθικη προπαγάνδα απαξίωσης τους. Δημιουργείται έτσι παραλυτικός φόβος για την επόμενη μέρα, μια επόμενη μέρα που τεχνηέντως δεν περιγράφεται, ώστε να δημιουργεί τον τρόμο του «απερίγραπτου». Κοινωνικά στρώματα της πρώην μεσαίας τάξης, που ήταν προς την πλευρά του αδυνάμου, συντηρητικοποιούνται και αποτελούν τον πυρήνα των πολιτικών δυνάμεων του μνημονίου. Αφού είναι έτσι, για να σταματήσει η καταστροφική πολιτική, πρέπει από το κατασταλτικό μίγμα να αφαιρεθεί το ψυχεδελικό. Οι ψεύτικες ελπίδες που σερβίρει το σύστημα. Τότε ο άνθρωπος θα βρεθεί μόνος με τον φόβο. Ο φόβος θα γίνει εχθρός και το ένστικτο της αυτοσυντήρησης θα τον θέση απέναντι. Τότε θα ανοίξει η κλειδωμένη στον νου πόρτα.
Η τελευταία ευκαιρία.
Η τελευταία ευκαιρία της κοινωνίας, πριν διαλυθεί πλήρως ο κοινωνικός ιστός και η γενοκτονία ολοκληρωθεί με μαζική φυγή του παραγωγικού δυναμικού είναι η ανατροπή μέσα από τις επερχόμενες εκλογές. Είναι η ευκαιρία να πιστέψουμε πρώτα εμείς αλλά και να δηλώσουμε στην οικούμενη ότι δεν ήμαστε πρόβατα. Το οφείλουμε στην Ιστορία μας στην ζωή μας και στα παιδιά μας. Αλλιώς, θα πιούμε το ποτήρι της ξενιτιάς, αλλά ταπεινωμένοι.
Θανάσης Ευαγγελόπουλος
.