Μαρία Αγναντή: «Με όποιον δάσκαλο καθίσεις…»

Αφιερωμένο στον μαθητή μου Νίκο Παππά και στην δασκάλα του Όλγα Ευσταθιάδη.

Ένα  αριστουργηματικό  ρεσιτάλ πιάνου είχε την τύχη να παρακολουθήσει το τρικαλινό κοινό και να μοιραστεί τη συγκίνηση καθώς και μέρος του πολιτισμικού κεφαλαίου της εκδήλωσης, την Τετάρτη 25 Σεπτεμβρίου 2024.

Το Μουσικό Σχολείο Τρικάλων σταθερό στις αρχές και στην πεποίθηση των λειτουργών του ότι η οργάνωση και η υλοποίηση εκδηλώσεων -ως αυτοτελούς κατηγορίας προαιρετικών σχολικών δράσεων- αποτελούν ορόσημα στη σχέση του Πολιτισμού με το σχολείο, φιλοξένησε -σε συνεργασία με τον δήμο Τρικκαίων- τους μουσικούς Νίκο Παππά και Charmaine Yang, γεγονός που περιποιεί μέγιστη τιμή για ένα επαρχιακό σχολείο να επιστρέφει ένας από τους μαθητές του ως ένας υψηλής κλάσεως μουσικός ξεπερνώντας ο μαθητής τους δασκάλους του! Σε μια τέτοια ατέρμονη λαμπαδηφορία η φλόγα της λαμπάδας στο κάθε νεώτερο χέρι φουντώνει όλο και πιο πολύ! Μαγευτικά ακούσματα από έργα των Bach, Beethoven, Ravel και Brahms κατάφεραν μέσα από την ατέρμονη «πάλη» των λευκών και των μαύρων πλήκτρων να πείσουν το σοβαρό κοινό πως το έργο Τέχνης δεν σταματά στον εαυτό του. Επιζητά και αποκτά την επικοινωνία με τους ανθρώπους, εν προκειμένω τους θεατές! Γίναμε ακροατές και θεατές, εντέλει «πλουσιώτεροι», βιώνοντας ζωηρή ικανοποίηση, έτσι ώστε να μας δημιουργείται  επίμονα η ψευδαίσθηση ότι ταυτιζόμαστε με τους δημιουργούς βρίσκοντας νόημα στα λόγια του Ραφαήλ, «Κατανοείς, όταν εξομοιώνεσαι».

Κάθε τέτοιου είδους μέθεξη βάζει το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον σε νοσταλγική «συνομιλία» με τον Πολιτισμό, κεφάλαιο εξαιρετικά πολύτιμο για να αφεθεί στην τύχη του. Σε εποχή έντονης πολιτισμικής χειμερίας νάρκης της Παιδείας στην Ελλάδα των Τεχνών και των… παθών, σε εποχή που η πολιτισμική ένδεια στα μουσικά πράγματα επιτρέπει να κακοποιείται η αισθητική μας από κακέκτυπα ήχων και εικόνων, εκδηλώσεις σαν την πρόσφατη, αναλαμβάνουν την ευθύνη να καταδείξουν ότι η ποιότητα δεν κινδυνεύει ούτε από το ανάλαφρο ούτε από το εύκολο. Δεν έχει σημασία οι επιλεγόμενες δράσεις να εντυπωσιάζουν με το πλήθος και την έκτασή τους. Σημασία έχει αυτές να αποτελούν τις καλύτερες δυνατές επιλογές στον χώρο και στον χρόνο, στη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία και με τις δεδομένες συνθήκες. Οι δράσεις που υπηρετούν τον Πολιτισμό καθιστούν σαφές ότι εκείνος είναι το τελευταίο μας καταφύγιο, η τελευταία μας ελπίδα ως κοινωνίας και ως τόπου. Μόνον έτσι διαμορφώνονται ποιοτικές προσωπικότητες, παιδιά που μέσω και της Τέχνης της μουσικής απολαμβάνουν οφέλη, παιδιά θαύματα και όχι παιδιά θραύσματα!

Ο Νίκος Παππάς αποφοίτησε από το Μουσικό Σχολείο Τρικάλων το 2018. Χαρισματικός νέος με ήθος, καλούς τρόπους, καλούς μουσικούς τρόπους, έλλογη υπακοή, υγιή ταπεινοφροσύνη, δραστήριος έφηβος με ζωντάνια, διακεκριμένος στον αθλητικό τομέα, βραβευμένος στη ζωγραφική και στη μουσική σύνθεση, αποδεκτός και εκλεγμένος από το σύνολο της μαθητικής κοινότητας, με σπάνια εσωτερική συγκρότηση μιας αθόρυβα έντονης προσωπικότητας που αναπτύσσεται ορμητικά, σαν ένα δένδρο που αποκτά πρώτα το πλήρες μπόι του, τους χυμούς του και τα κλαδιά του, που φορτωμένα με φυλλώματα ξαπλώνονται προς όλες τις κατευθύνσεις! Αργότερα έρχεται ο «καρπός»: τα έργα το ώριμου ανθρώπου με μια απολυτή και τέλεια συνέπεια που ακολουθεί την αμετάκλητη πορεία της.

Συνοδοιπόρος σε μαθητεία εξάχρονη με τον μαθητή μου, καταφέραμε με να φιλιώνουμε καθημερινά το Διονυσιακό με το Απολλώνιο εκφράζοντας την εναρμόνιση της λογικής με το συναίσθημα, του λόγου με το πάθος, στοιχεία που συγκροτούν και δοξάζουν τον Άνθρωπο. Η μουσική γινόταν για μας οιστρηλασία και εξέγερση! Μια τέτοια σχέση υφάνθηκε επίσης ανάμεσα στον μαθητή και στους δασκάλους του, εκείνους μόνον που διέθεταν  ποιότητα, ανωτερότητα και ενσυναίσθηση, που θυμίζει άλλους δεσμούς ανθρώπινους, όπως των παιδιών με τους γονείς, που δεν παύει όμως να κρατά την ιδιοτυπία της. Γιατί, όπως εύγλωττα επεσήμανε σε ομιλία του ο Ι.Θ. Κακριδής, ενώ τη σχέση των παιδιών με τους γονείς τη ρυθμίζουν έξω από τους πνευματικούς και άλλοι παράγοντες… η σχέση του μαθητή με το δάσκαλο κρατιέται αποκλειστικά στο πνευματικό επίπεδο! Μέσα σε αυτή τη σχέση συνδιαμορφώνονται και ο μαθητής και ο δάσκαλος. Κι οι δυο πλευρές ταυτόχρονα και παίρνουν και δίνουν. Δεν είναι μόνο ο μαθητής, είναι και ο δάσκαλος που παιδεύεται, ίσως μάλιστα και πιο γόνιμα από τον μαθητή, έτσι που ζει μια ζωή πιο συνειδητή από ό,τι εκείνος. Σε τούτη την αμοιβαία υποχρέωση, που δένει μαθητή και δάσκαλο, σε τούτη την Χάριν με την αρχαιοελληνική σημασία του όρου, οφείλουμε την ευτυχή συγκυρία του ρεσιτάλ πιάνου που απολαύσαμε.

Για εμένα και τους μαθητές μου, η καθημερινότητα στο Μουσικό Σχολείο είναι διεύρυνση και πλήρωση του εαυτού μου, η μόνη μορφή έκφρασης που με εξελίσσει και με ολοκληρώνει. Μιλώ βιωματικά τούτη την ώρα, νιώθοντας έντονα τη συγκίνηση και την απροσποίητη υποχρέωση να αναφερθώ στην εκλεκτή μου συνάδελφο, καθηγήτρια του Νίκου Παππά στο πιάνο, κ. Όλγα Ευσταθιάδη, η οποία με ενδιαφέρον και ανιδιοτελή αγάπη εφάμιλλη της μητρικής, συντόνιζε μεθοδικά -και εξακολουθεί να συντονίζει- τον μαθητή της σε κάθε του βήμα, τον καθοδηγούσε -και εξακολουθεί να τον καθοδηγεί-, τον νοιαζόταν -και εξακολουθεί να τον νοιάζεται-, τον δίδασκε -και εξακολουθεί να τον διδάσκει- με τρόπο υποδειγματικό. Μαθήτευα μαζί με τους μαθητές μου κάθε φορά που με πρωτοβουλία μου τους οδηγούσα στον χώρο της σχολικής βιβλιοθήκης, για να θαυμάσουμε τον Νικόλα, ακούραστο και συνεργάσιμο σε απαιτητική εντατική πρόβα καθοδηγούμενο από την τελειομανή δασκάλα του! Η Όλγα Ευσταθιάδη πίστεψε στον μαθητή της. Πίστεψε ότι ο μαθητής της είναι καλύτερος από ό,τι στα αλήθεια ήταν, θεωρώντας τον άξιο να πραγματώσει κάθε καλό! Άλλωστε εμείς οι παιδαγωγοί, αν δεν πιστέψουμε στο αδύνατον, δεν μπορούμε να εξαντλήσουμε το δυνατόν στα έσχατά του όρια!

Ο Νίκος Παππάς σήμερα φοιτά στο 3ο έτος μεταπτυχιακών σπουδών στο Πανεπιστήμιο Mozarteum στην Αυστρία και εργάζεται ως Δάσκαλος πιάνου στο Μόναχο. Έχει διακριθεί σε πολλούς διαγωνισμούς και προσφάτως έλαβε το δεύτερο Βραβείο στον Διεθνή Διαγωνισμό Πιάνου “Wiener Klassik” στην Βιέννη.

Κι επειδή «ο χρόνος δεν φυλακίζεται», όπως έγραψε ένας αγαπημένος μου ποιητής, το δειλό προ πολλών ετών πρωτάκι στο Μουσικό Σχολείο Τρικάλων, άνοιξε τα αλμπαντρένια του φτερά, έτοιμο για μεγάλα ταξίδια. Του εύχομαι εκ βαθέων τα καλύτερα και τα μέγιστα με την ελπίδα να μην ξεχάσει ποτέ, πως δεν θα καταφέρει μόνο εκείνο, που δεν θα το ποθήσει αρκετά!

Μαρία Αγναντή

Φιλόλογος