Οι αξιωματούχοι στον τομέα της υγείας και οι γιατροί προσπαθούν να μας πείσουν να λαμβάνουμε τα απαραίτητα μέτρα προστασίας και υγιεινής σε μια προσπάθεια να σταματήσει η εξάπλωση του νέου κορωνοϊού που μαστίζει πλέον σχεδόν ολόκληρο τον πλανήτη.
Τα συνεχιζόμενα κρούσματα της νόσου Covid-19 έχουν οδηγήσει όχι μόνο σε μια σειρά αυστηρών μέτρων, αλλά και σε μια σειρά συμβουλών για τον τρόπο επιβράδυνσης της εξάπλωσης του ιού. Πέρα από το τακτικό και ενδελεχές πλύσιμο των χεριών μας και το βήξιμο και το φτάρνισμα σε ένα χαρτομάντιλο το οποίο θα πρέπει να πετάμε στη συνέχεια στον κάδο απορριμμάτων, εξίσου κρίσιμο είναι να μην αγγίζουμε το πρόσωπό μας.
Η εταιρεία Behavioural Insights Team, η οποία ασχολείται με τη μελέτη συμπεριφορών και συνεργάζεται με το υπουργικό συμβούλιο της Μεγάλης Βρετανίας, μοιράστηκε τις συμβουλές που δίνει στους Βρετανούς υπουργούς.
Πιστεύεται ότι οι άνθρωποι αγγίζουν το πρόσωπό του περισσότερο από 15 φορές την ώρα κατά μέσο όρο. Ακόμη και στις μονάδες εντατικής θεραπείας, μελέτες έχουν παρατηρήσει ότι οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης αγγίζουν το πρόσωπό τους περίπου πέντε φορές την ώρα, παρότι γνωρίζουν ότι είναι επικίνδυνο και ότι θα πρέπει να το αποφεύγουν.
Το πρόβλημα είναι ότι μεγάλο μέρος των κινήσεων που κάνουμε για να αγγίξουμε το πρόσωπό μας είναι πιθανό να είναι έξω από τον έλεγχό μας, δηλαδή γίνονται μηχανικά, ασυνείδητα. Επίσης, σε αντίθεση με το σχολαστικό πλύσιμο των χεριών, το οποίο μπορούμε να δείξουμε πώς γίνεται ώστε να γίνει κατανοητό από όλους, δεν μπορούμε να κάνουμε το ίδιο αποτελεσματικά με την οδηγία να μην αγγίζουμε το πρόσωπο, με αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι να μην μπορούν να δημιουργήσουν στο μυαλό τους ένα μοντέλο αποφυγής.
Αυτό που προτείνει η Behavioural Insights Team είναι εναλλακτικές συμπεριφορές αντί για πλήρη αποφυγή – αντί να αγγίζουμε το πρόσωπό μας με τα δάχτυλά μας, να προσπαθούμε να το κάνουμε με το πίσω μέρος του καρπού ή του βραχίονά μας, καθώς είναι λιγότερο πιθανό να έχουν εκτεθεί σε κάποια λοίμωξη από τα δάχτυλά μας.
Αλλά αν αγγίζουμε το πρόσωπό μας «με απρόκλητο τρόπο» (π.χ. όχι ως αντίδραση σε φαγούρα), ως μια ασυνείδητη συνήθεια, τότε θα πρέπει να δοκιμάσουμε διαφορετικές τακτικές.
Η εταιρεία συνιστά να πείτε στα μέλη της οικογένειας ή τους φίλους σας να σας λένε «πρόσωπο» ή μια άλλη παρόμοια λέξη-κλειδί κάθε φορά που αγγίζετε το πρόσωπό σας, ως μέθοδο κοινωνικής ενίσχυσης – και να κάνετε το ίδιο και εσείς για εκείνους.
Εναλλακτικά, συνιστούν να έχετε τα χέρια στις τσέπες σας, να τα έχετε σταυρωμένα ή το ένα πιασμένο με το άλλο. Προτείνουν επίσης την ανάπτυξη εναλλακτικών συνήθειες, όπως να χτυπάτε τα δάχτυλά σας στο πόδι σας ή να κρατάτε κάποιο αντικείμενο (το μπρελόκ των κλειδιών, πχ).