Γεώργιος Τσίγκας : Η ανοησία των εμφυλίων

 Αντί να πενθούμε ως κοινωνία πολλοί ακόμα σηκώνουν υπερήφανα κηρύγματα εμφύλιου μίσους.

«Το κλάμα του είχε ριζώσει – σαν κισσός είχε απλώσει κ’ είχε όλους τους πόνους σφιχταγκαλιάσει! Μια ολάκερη χώρα, με δαύτο τάλεγε όλα: την κούραση της, την οδύνη, την απόγνωσή της!…»

Πρόσφατα εγκαινιάστηκε το μουσείο Μπελογιάννη από τον ίδιο τον πρωθυπουργό. Κάθε παράταξη έχει τους ήρωες της ,τους μάρτυρές της μετά από κάθε εμφύλιο σπαραγμό .

Πριν από χρόνια είχα επισκεφτεί ένα γραφικό χωριό της Ηπείρου ,τους Καλαρρύτες ,εκεί οι κάτοικοι έχουν στήσει ένα μνημείο πεσόντων, όπου αναγράφονται όλοι οι νεκροί χωριανοί του εμφυλίου ΄46-49.Ο πρόεδρος μας ανέφερε την δυσκολία ,που συνάντησε από κάποιους συγγενείς να μπει το όνομα , του  δικού τους άνθρωπου, δίπλα με κάποιον νεκρό του αντίπαλου στρατοπέδου ,στο τέλος όμως όλοι συμφώνησαν.

Aπό την εποχή του Πελοποννησιακού πολέμου, των εμφυλίων της Επανάστασης του 1821, τον διχασμό του ’17 μεταξύ Βενιζελικών και οπαδών του τότε βασιλιά της Ελλάδας και τον τελευταίο εμφύλιο 1946-1949 δεν υπήρξε ωμότητα που να μην είχε διαπράξει η μια πλευρά εναντίον της άλλης. Οι εμφύλιοι της αρχαίας Ελλάδας κατέλυσαν πολιτικά και ηθικά το πρώτο πείραμα, ιστορικά, Δημοκρατίας και έστειλε πολλούς χαρισματικούς Έλληνες στην αγκαλιά των Περσών. Οι εμφύλιοι της Επανάστασης του 1821 παραλίγο να οδηγήσουν στην ήττα της αν δεν είχε μεσολαβήσει το Ναυαρίνο.

Ο τελευταίος εμφύλιος άφησε πίσω του ερείπια, αποδυνάμωσε την θέση της Ελλάδας, μας άφησε ως κληρονομιά ένα καθεστώς έκτακτης ανάγκης, που θα τερματιστεί μόνο το 1974 με την εθνική τραγωδία της Κύπρου, χιλιάδες Έλληνες μετανάστευσαν σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης ως πολιτικοί ή οικονομικοί μετανάστες. Δίπλα από κάθε νεκρό αντάρτη, υπήρχε ένας νεκρός φαντάρος ή χωροφύλακας που μπορεί όλοι να κατάγονταν από το ίδιο χωριό και να ήταν παιδιά που μοιράζονταν τις ίδιες εμπειρίες. Κάτω από τα ηρωικά εμβατήρια ή αντάρτικα υπήρχε η μιζέρια και η χαμένη ζωή τουλάχιστον δυο γενεών.

Εκτός από την Μακρόνησο, όποιος διαβάσει τα απομνημονεύματα του καπετάνιου του ΕΛΑΣ Περικλή θα διαπιστώσει ότι υπήρχε το στρατόπεδο Μπούλκες ,όπου ο ίδιος ο κομματικός μηχανισμός βασάνιζε τους παλαιούς αντάρτες και καπετάνιους του ΕΛΑΣ με τέτοια σκληρότητα που στο τέλος το ίδιο αναγκάστηκε να ξεφορτωθεί τον επικεφαλής, πνίγοντας τον στον Δούναβη.

Κάθε παράταξη είχε τους μάρτυρες της, τους ήρωες της , καθεμιά προσπαθεί να εξιδανικεύσει τον ρόλο της, αλλά η αλήθεια είναι ότι ο πόνος που σκόρπισαν είναι ανείπωτος. Όποιος ήταν νικητής φρόντιζε να ταπεινώσει και να εξευτελίσει τον αντίπαλο όχι απλώς να τον σκοτώσει. Να κόψει κεφάλια, να τα περιφέρει από χωριό σε χωριό ή να συλλαμβάνει όμηρους και να τους βασανίζει με ειδεχθή τρόπο. Οι νικητές γύρισαν στα κατεστραμμένα χωριά τους και προσπαθούσαν να μαζεύσουν την ρημαγμένη τους ζωή.     Και όμως αντί να πενθούμε ως κοινωνία πολλοί ακόμα σηκώνουν υπερήφανα κηρύγματα εμφύλιου μίσους.

 

Γεώργιος  Τσίγκας