Με το πρόβλημα της πείνας να ταλανίζει τον πλανήτη και μια νέα επισιτιστική κρίση να διαφαίνεται στο άμεσο μέλλον, εξαιτίας της παρούσας γεωπολιτικής συγκυρίας, μοιάζει τουλάχιστον περίεργο να συζητάμε για σπατάλη τροφίμων. Κι όμως πρόκειται για ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που επιτείνουν την επιβάρυνση του περιβάλλοντος.
Σε γενικές γραμμές και επιχειρώντας να εξηγήσουμε με απλό τρόπο το τι ακριβώς συμβαίνει, πρέπει να δεχθούμε ότι το πρόβλημα «ξεκινάει» από τον τελικό αποδέκτη, τον καταναλωτή. Όσο αυτός – δηλαδή όλοι εμείς – καταναλώνουμε αλόγιστα, τόσο η προσφορά θα μεγαλώνει προκαλώντας ζητήματα υπερκαλλιέργειας που καταστρέφει τα οικοσυστήματα του πλανήτη, την ώρα που από τη μια τεράστιες ποσότητες τροφίμων καταλήγουν στα σκουπίδια, ενώ ένα επίσης τεράστιο τμήμα του παγκόσμιου πληθυσμού υποφέρει από την πείνα.
Είναι απολύτως στο χέρι μας να αλλάξουμε την κατάσταση αυτή ακολουθώντας έναν και μόνο γενικό κανόνα: Αγοράζω μόνο ό,τι χρειάζομαι.
Προφανώς δεν είναι απλή υπόθεση το να εμπεδώσει καθένας μας τι ακριβώς χρειάζεται και εκεί είναι που δημιουργείται το σπουδαιότερο ζήτημα. Επιχειρώντας όμως να καταλήξουμε στην επίτευξη αυτού του στόχου, ακολουθούν δέκα απλές συμβουλές που μπορούν να μας βοηθήσουν να τα καταφέρουμε.
#1 Οργανώνουμε το διατροφολόγιο του σπιτιού: Ένα ημερολόγιο που καταγράφει τι θα φάμε και πότε τις επόμενες ημέρες. Είναι η βάση της διατροφής μας και μας επιτρέπει να διαχειριστούμε τον χρόνο αλλά και τις αγορές μας καλύτερα. Πιθανώς μπορούμε το Σαββατοκύριακο να αφιερώσουμε λίγο χρόνο σε αυτή τη δραστηριότητα, όπου μπορούν να παίρνουν μέρος όλα τα μέλη του σπιτιού.
#2 Εντοπίζουμε εκ των προτέρων τις συνταγές που θα εκτελέσουμε. Έτσι, μπορούμε να προμηθευτούμε τα απαραίτητα υλικά εγκαίρως και να μην «παρεκκλίνουμε» από το διατροφολόγιό μας.
#3 Ψωνίζουμε με βάση το διατροφολόγιο αυτό. Καταγράφοντας τις ανάγκες μας, είναι πολύ πιο εύκολο να τις ικανοποιήσουμε, χωρίς σπατάλες και περιττές αγορές.
#4 Προτιμούμε να αγοράζουμε φρούτα και λαχανικά συχνότερα και σε μικρές ποσότητες, ώστε να μην σαπίζουν στα ντουλάπια μας.
#5 Καθαρίζουμε τα ντουλάπια μας συχνά, καθώς όλο και κάποια συσκευασία που έχουμε ξεχάσει μπορεί να μας φανεί χρήσιμη στην επόμενη συνταγή μας.
#6 Δεν πηγαίνουμε ποτέ χωρίς λίστα στο σούπερ μάρκετ και προσπαθούμε να παραμένουμε «πιστοί» σε αυτή.
#7 Η μερίδα από το φαγητό που περίσσεψε καθημερινά, μπαίνει στο ψυγείο ή και στην κατάψυξη και μπορεί να καταναλωθεί τις επόμενες ημέρες – πάντα με προσοχή στη συντήρησή της. Ενδεχομένως να καθιερώσουμε ένα γεύμα της εβδομάδας που θα αποτελείται από left overs. Διαφορετικά, μπορούμε να απευθυνθούμε στις κοινωνικές υπηρεσίες του δήμου μας ή στην εκκλησία ή σε οποιαδήποτε φιλανθρωπική οργάνωση που θα αξιοποιήσει το φαγητό αυτό προς όφελος συνανθρώπων μας που το χρειάζονται.
#8 Με τα leftovers επίσης μπορούμε να δημιουργήσουμε νέες συνταγές. Πολλοί σύγχρονοι σεφ έχουν δημιουργήσει πιάτα στη βάση αυτής της φιλοσοφίας περιορισμού του food waste και μπορούμε εύκολα να τις αναζητήσουμε στο διαδίκτυο.
#9 Εξετάζουμε το ενδεχόμενο εφαρμογής της μεθόδου κομποστοποίησης για τα οργανικά απορρίμματα του νοικοκυριού μας. Είναι και αυτός ένας τρόπος να μην «πετάμε» φαγητό, αλλά να το ανακυκλώνουμε, με αυτή τη μέθοδο.
#10 Αποβάλλουμε τα «κατοχικά σύνδρομα» σχετικά με το φαγητό. Πρόκειται για τις συνήθειες που απέκτησαν οι γιαγιάδες και οι παππούδες μας που έζησαν την πείνα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και οδηγήθηκαν στο «άλλο άκρο»: Να μαγειρεύουν υπερβολικές ποσότητες, να αγοράζουν πολύ περισσότερα από τα απαραίτητα, ώστε να έχουν πάντοτε απόθεμα.
Το φαγητό και η σωστή διαχείρισή του είναι ένα ζήτημα που απασχολεί τη σύγχρονη κοινωνία και το οποίο χρειάζεται άμεση λύση για την προστασία του πλανήτη. Με απλές αλλαγές, μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά, «εδώ και τώρα».