Το μακρινό 1999, στο αμφιθέατρο του Ευγενιδείου Ιδρύματος είχαν μαζευτεί πανεπιστημιακοί, σχολικοί σύμβουλοι, υπεύθυνοι ΕΚΦΕ, υπεύθυνοι δομών εκπαίδευσης, ώστε να ενημερωθούν για την κυοφορούμενη μεταρρύθμιση «Αρσένη». Οι παρευρισκόμενοι ως πολλαπλασιαστές θα πληροφορούσαν / ενημέρωναν την εκπαιδευτική κοινότητα για το όραμα και τα πρωτάγματα της μεταρρύθμισης αυτής.
Ο πρώτος ομιλητής ο υπουργός τότε Αρσένης μίλησε για το τραίνο της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης το οποίο δεν έπρεπε να χάσει η Ελλάδα, μίλησε για το όραμά του για το νέο σχολείο, για τα πολλαπλά βιβλία, για τα εργαστήρια Φυσικών Επιστημών, για τη σύνδεση σχολείου και κοινωνίας, για το νέο λύκειο. Προσπαθούσε να εμφυσήσει τη σπίθα της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης όπως αυτός, ο Υπουργός, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και το Κέντρο Εκπαιδευτικής ΄Ερευνας είχαν συλλάβει στο νέο πλαίσιο, μεταλαμπαδεύοντας τους σκοπούς και τους στόχους στους παρευρισκομένους.
Μετά ακολούθησε ένας υφυπουργός (από τη βόρεια Ελλάδα). Κουνούσε το δάκτυλο προς σεβάσμιους καθηγητές, προς εξαιρετικούς παιδαγωγούς, προς σχολικούς συμβούλους, προειδοποιώντας και εκφοβίζοντας για τις πιθανές συνέπειες της μη εφαρμογής του νόμου. Αλήθεια ποιο πνεύμα προσπαθούσε να περάσει στο ακροατήριο ο «δυστυχής»?
Παρακολουθώντας την τηλεδιάσκεψη / ενημέρωση του ΙΕΠ προς τους διευθυντές, και όχι μόνον, των σχολείων για τον τρόπο υλοποίησης της αποτίμησης / αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου στις εύλογες απορίες δ/ντων για άρνηση υλοποίησης του συγκεκριμένου νόμου, ήταν έκδηλη η αγωνία των ομιλούντων να προσδιορίσουν το εγχείρημα όχι με τα διαλεκτικά εργαλεία της πειθούς, της συναίνεσης, της σύγκλησης, της εξειδίκευσης διαδικασιών που ήδη πραγματοποιούνται στο σχολικό περιβάλλον αλλά τουναντίον κραδαίνοντας την πειθώ του μαστιγίου, να υποδείξουν τον τρόπο εφαρμογής του: «Δεν είναι στη δικαιοδοσία του συλλόγου διδασκόντων να ακυρώσουν το νόμο», «δεν έχει δικαίωμα ο σύλλογος …», «δεν μπορούν να αρνηθούν …» , «επιτέλους η αξιολόγηση θα πρέπει να προχωρήσει αφού είμαστε ο μόνον επαγγελματικός κλάδος …» και αλλά παιδαγωγικά τοιαύτα.
Εν μέσω πανδημίας, με ένα εξουθενωμένο και λόγω ηλικίας εκπαιδευτικό προσωπικό, με μια κοινωνία που δεν γνωρίζει ποιο είναι το μέλλον της, με ελλιπέστατη παρεχόμενη τηλεκπαίδευση (αλήθεια γιατί συζητούμε για παράταση του σχολικού έτους, αφού όλα βαίνουν καλώς)? Με το ΙΕΠ να αδυνατεί να αναμορφώσει τα προγράμματα σπουδών εν μέσω πανδημίας (σαν να μην συμβαίνει τίποτα!). Με τους οικονομικά αδύνατους μαθητές να βλέπουν το εκπαιδευτικό χάσμα που είναι και ψηφιακό χάσμα να αυξάνεται δραματικά. Με σχολικά τμήματα να ανοιγο-κλείνουν ανάλογα με τις κόκκινες – πορτοκαλί περιοχές. Με τους εκπαιδευτικούς έξω από τα πρωτόκολλα εμβολιασμών. Με τους στοιβαγμένους μαθητές ανά τμήμα. Με με με … Βρέθηκε η λύση όπως το «κέρας της αμάλθειας». Αξιολόγηση. Και αν δεν πείθονται οι αξιολογούμενοι, δεν πειράζει. Υπάρχει και το «κνούτο».
Οι φορείς της αξιολόγησης (ΙΕΠ – Υπ. Παιδείας) δεν έχουν να προσφέρουν κάτι καινοτόμο (βλ. τις ενστάσεις των συντονιστών εκπαιδευτικού έργου των ΠΕΚΕΣ), δεν παρουσιάζουν μελέτες περίπτωσης ώστε να πείσουν την εκπαιδευτική κοινότητα για τις προθέσεις τους, δεν ανατρέχουν σε εκπαιδευτικά παραδείγματα άλλων χωρών με αντίστοιχη κριτική αποτίμηση των μεθόδων αξιολόγησης, δεν ενδιαφέρονται για τους ελάχιστους πόρους των σχολικών μονάδων (λέχθηκε ότι, καινοτόμες διδακτικές δράσεις και συνέργειες δεν χρειάζονται πόρους!!!), δεν περιμένουν τα νέα αναλυτικά προγράμματα, ώστε εκεί σε νέο πεδίο, να υπάρξουν οι νέες αποτιμήσεις του εκπαιδευτικού έργου.
Τι απομένει μετά από όλα αυτά? Ο καταναγκασμός πασπαλισμένος με ρητορική πλουραλισμού και «συμμετοχικής δημοκρατίας», το «εντέλεσθαι» με όρους της δεκαετίας του 60. Το «κνούτο» λοιπόν στη διαδικασία της πειθάρχησης του δασκάλου που αντιστέκεται, που βλέπει και βιώνει τη διδασκαλία ως τέχνη και αρνιέται να τη δει ως μετρούμενη τεχνική.
Βασίλειος Παππάς – εκπαιδευτικός – Καλαμπάκα