Σημαντικό μέλημα της Δημοτικής Αρχής αποτέλεσε σε όλη την διάρκεια της τετραετίας της η διάσωση και η διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς του.
Το αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας είναι σήμερα να λειτουργούν τρείς λαογραφικές συλλογές:
- Ιστορικό Νομισματικό Λαογραφικό Μουσείο Πύλης,
- Λαογραφικό Μουσείο στην Ελάτη
- Σχολικό Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο της Πιάλειας,
Το Ιστορικό Νομισματικό Λαογραφικό Μουσείο Πύλης
Πρόκειται για το μεγαλύτερο μουσείο της κατηγορίας του στη Θεσσαλία. Στεγάζεται στο παλιό δημοτικό σχολείο του Αγίου Βησσαρίωνα, 2 χιλιόμετρα από την Πύλη. Φιλοξενεί την προσωπική συλλογή του Νικολάου Μαρδάνη, η οποία αριθμεί πάνω από 20.000 κειμήλια και ιστορικά αντικείμενα. Ανάμεσά τους υπάρχουν οικιακά σκεύη, έπιπλα, παλιές ηλεκτρικές συσκευές, εργαλεία, παραδοσιακές ενδυμασίες, όπλα, νομίσματα και ασπρόμαυρες φωτογραφίες. Επιπλέον, μέσα από τα εκθέματα παρουσιάζονται επαγγέλματα που στις μέρες μας έχουν πλέον εξαφανιστεί καθώς και καθημερινές δραστηριότητες των περασμένων αιώνων.
Το Λαογραφικό Μουσείο στην Ελάτη στεγάζεται στο παλιό κτίριο που φιλοξενούσε το αστυνομικό κλιμάκιο της Κοινότητας της Ελάτης, φιλοξενούνται και εκτίθενται στο ευρύ κοινό εκθέματα ανυπολόγιστης πολιτιστικής αξίας που αφορούν & αναβιώνουν στην ουσία τον, λαογραφικό, τεχνολογικό & όχι μόνο τομέα της καθημερινής ζωής της παραδοσιακής κοινωνίας του τόπου.
Και αυτή η συλλογή, ανήκει στον βασικό εκθέτη και του Λαογραφικού Μουσείου του Αγ. Βησσαρίωνα, κ. Νίκου Μαρδάνη, η οποία, όπως και για πρώτη, δεν περιλαμβάνει απλά τα υλικά & κινητά αντικείμενα & τα ήσσονος & ελάσσονος σημασίας τεχνουργήματα της καθημερινής ζωής των ανθρώπων της παραδοσιακής ελληνικής κοινωνίας, αλλά κάτι πιο ευρύ & άυλο…
…Περιλαμβάνει την πολιτισμική έκφραση της οικονομικής συμπεριφοράς, τις αξίες, τις σημασίες, τις λειτουργίες που εμπεριέχουν τα υλικά αυτά αντικείμενα(χρηστικές, αισθητικές, επικοινωνίας, συμβολικές, κλπ.), τις ιδέες, τις παραδόσεις, τη γλώσσα, ήχους, ήθη & έθιμα, συνήθειες & εθιμικές πράξεις, που χαρακτηρίζουν την κοινωνική οργάνωση στο σύνολό της, και σε έναν χώρο 60 περίπου τετραγωνικών μέτρων, τα τρία δωμάτια & το χωλ, από τον εκθέτη γίνεται μια προσπάθεια ανάδειξης όλων παραπάνω, μεταβαίνοντας εξελικτικά και βαθμιαία, από το 1850 έως και το 1950 περίπου, ενώ ταυτόχρονα αναπαρίστανται και παραδοσιακά επαγγέλματα, που πλέον έχουν χαθεί.
Το Σχολικό Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο της Πιάλειας Περιλαμβάνει πλούσια συλλογή αντικειμένων που χρονολογείται από το 1946 και αφορούν την καθημερινή ζωή των κατοίκων και τις ασχολίες τους (αγροτικά, κτηνοτροφικά, οικιακά, επαγγελματικά κτλ).
