Υπό εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες θα διεξαχθεί την ερχόμενη Παρασκευή η Διαρκής Ιερά Σύνοδος για να αποφασίσει επί του προσυμφώνου Τσίπρα – Ιερώνυμου.
Κι ενώ όλοι είναι πεπεισμένοι ότι πρέπει να επιλυθούν τα ανοικτά ζητήματα μεταξύ Εκκλησίας και Κράτους φαίνεται ότι η προχειρότητα με την οποία κλείστηκε η συμφωνία, οδηγεί σε ναυάγιο.
Οι επιφυλάξεις του Φαναρίου, όπως αυτές εκφράστηκαν με διπλωματικό τρόπο στον υπουργό Παιδείας, αλλά και το ηχηρό «όχι» της Εκκλησίας της Κρήτης, που συνδέεται με το Πατριαρχείο, στα βασικά σημεία της συμφωνίας (θρησκευτική ουδετερότητα, αξιοποίηση περιουσίας, μισθοί ιερωμένων) καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την ολοκλήρωση του ιερού deal. Τουλάχιστον στο άμεσο χρονικό διάστημα.
Αυτό που φαίνεται να είναι το πλέον πιθανό, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν τα εκκλησιαστικά ζητήματα, είναι μια αναβολή της υπογραφής της συμφωνίας προκειμένου να πέσουν οι τόνοι της αντιπαράθεσης.
Παρά το γεγονός ότι κυβερνητικά στελέχη τονίζουν ότι η συμφωνία θα περάσει γιατί την στηρίζουν 22 μητροπολίτες, αγνοούν το πολιτικό κόστος που μπορεί να έχει αυτή.
Οι 8.000 και πλέον ιερωμένοι σε όλη την Ελλάδα επηρεάζουν τους πολίτες και μπορούν να δημιουργήσουν ένα ιδιαίτερα αρνητικό κλίμα για την κυβέρνηση, αλλά και για την ηγεσία της Εκκλησίας.
Από την άλλη, στην κυβέρνηση δεν έχουν υπολογίσει τις συνέπειες μιας οριστικής ρήξης της Αθήνας με το Φανάρι. Αν ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος επιμείνει στην προώθηση της συμφωνίας, με την οποία ο Πατριάρχης διαφωνεί, τότε δεν αποκλείεται να υπάρξουν άσχημες εξελίξεις για τις σχέσεις του Πατριαρχείου με την ελλαδική Εκκλησία. Με ότι αυτό συνεπάγεται καθώς ήδη ιεράρχες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για μια τέτοια περίπτωση.
Το τρίτο «μαύρο» σημείο που καθιστά δύσκολη την ολοκλήρωση της συμφωνίας αφορά στην αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας. Οι γνωρίζοντες τα θέματα αυτά τονίζουν ότι είναι αδύνατον να αποδόσει καρπούς σύντομα ένα τέτοιο σχέδιο και θα χρειαστούν χρόνια για να καταγραφεί, να ξεκαθαριστεί και να δοθεί προς αξιοποίηση. Ετσι, καταρρρίπτεται και το σχέδιο της κυβέρνησης να διώξει τους παπάδες από το μισθολόγιο του Δημοσίου και να προσλάβει 10.000 υπαλλήλους. Η συμφωνία μεταξύ Ιερώνυμου – Τσίπρα μάλλον θα μείνει στα χαρτιά, αφήνοντας «τραυματισμένους» και τους δύο εταίρους. Κι αν για τον πρωθυπουργό υπάρχει η κάλπη στην οποία θα κριθεί για τον Αρχιεπίσκοπο υπάρχουν οι ιεράρχες που ήδη στο παρασκήνιο συζητούν τα μεγάλα λάθη που έχουν γίνει.
Όπως αναφέρουν τα «Νέα», οι σχέσεις των κ. Τσίπρα και Ιερώνυμου είναι άριστες, σε σημείο που ο Αρχιεπίσκοπος να παρεξηγηθεί και να κατηγορηθεί για εύνοια που επιδεικνύει στην κυβέρνηση.
Ο Αρχιεπίσκοπος έχει ομολογήσει ότι έχουν μια μακρόχρονη πνευματική σχέση και πως τον βλέπει σαν παιδί του.
Τα χρόνια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, οι αντιδράσεις της Εκκλησίας σε διάφορα θέματα που θεωρεί πως την αφορούν, έχουν υπάρξει πολύ χαλαρές. Νομοθετικές πρωτοβουλίες όπως η επέκταση του συμφώνου συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια ή η νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου των διεμφυλικών, πέρασαν με ελάχιστες κραυγές από λίγους γνωστούς μητροπολίτες.
Οι δυο άνδρες μιλάνε με τα καλύτερα λόγια ο ένας για τον άλλον και στις, μάλλον συχνές, συναντήσεις τους ανταλλάσσουν, με μεγάλη οικειότητα, σταυρωτά φιλιά μπροστά στις κάμερες.
Η απόδειξη του γνησίου της φιλίας είναι πως δεν κατάφερε να μπει ανάμεσά της ούτε το κόμμα, ούτε όσοι ενοχλούνταν από την ξαφνική έλξη του Τσίπρα για τα εικονίσματα, ούτε αυτός που επέλεξε για υπουργό Παιδείας.
Η καρατόμηση του Νίκου Φίλη το 2016 είναι από τις κορυφαίες στιγμές αυτοακύρωσης της πολιτείας μπροστά στα άμφια. Μια διαμάχη που ξεκίνησε ως διαφωνία για τον χαρακτήρα του μαθήματος των Θρησκευτικών, οδήγησε σε μια φλογερή πολιτική ομιλία, του Ιερώνυμου, στην Ιερά Σύνοδο και ανταλλαγή δηλώσεων και επιστολών που περιελάμβαναν από μομφές για τη στάση της Εκκλησίας στη χούντα έως προσωπικούς χαρακτηρισμούς. Ο Αρχιεπίσκοπος δεν δίστασε να πει ότι ο Πρωθυπουργός του λέει ότι δεν χρειάζεται να δίνει σημασία στον υπουργό και τις απόψεις του.
Στις 5 Οκτωβρίου τα εμπλεκόμενα μέρη συναντήθηκαν στο Μαξίμου για να λύσουν τις διαφωνίες τους. Στη συνάντηση αυτή ο Πάνος Καμμένος, εις επήκοον όλων, δήλωσε έτοιμος να ρίξει τον Πρωθυπουργό που τον διόρισε στην κυβέρνηση που υπηρετεί, αν πάρει εντολή από τον Ιερώνυμο. Εξερχόμενος ο Ιερώνυμος έκανε ανακοινώσεις για το μάθημα των Θρησκευτικών, ενώ ο υπουργός Παιδείας φαινόταν πιο σκυθρωπός από ποτέ. Λίγο μετά την τελετουργική καρατόμηση ήρθε κι η τυπική αντικατάστασή του από τον φιλικότερο στην Ορθοδοξία, Κώστα Γαβρόγλου.
Συμφωνία κυρίων
Το επιστέγασμα της φιλίας του Πρωθυπουργού με τον Αρχιεπίσκοπο είναι το σχέδιο συμφωνίας που παρουσίασαν και το οποίο προετοιμαζόταν εδώ και μήνες.
Η συμφωνία αυτή, που είναι ασαφές το κατά πόσο θα ολοκληρωθεί, αναφέρεται στην εκκλησιαστική περιουσία και τη μισθοδοσία των κληρικών, χωρίς συγκεκριμένα οικονομοτεχνικά στοιχεία, αφού αυτά δεν υπάρχουν, χωρίς κτηματολόγιο, αφού αυτό εκκρεμεί. Η πολιτεία αναγνωρίζει όλα τα διαχρονικά επιχειρήματα της Εκκλησίας, παραιτείται από διεκδικήσεις της, της παραδίδει τη διαχείριση δημόσιου χρήματος για τους μισθούς, τους οποίους αποδέχεται ως «αποζημίωση» για τα κρίματά της.
Γίνεται ακόμη πιο ενδιαφέρουσα όμως αν τη δούμε παράλληλα με τη συνταγματική αναθεώρηση. Στην πρότασή του για το άρθρο 3 του Συντάγματος ο ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς εξηγήσεις, ζητά να αλλάξει η διατύπωση για τη διοίκηση της Εκκλησίας της Ελλάδας απαλείφοντας, μεταξύ άλλων, τη ρητή αναφορά στην Ιερά Σύνοδο και τη ΔΙΣ.
Με λίγη καχυποψία και περισσότερη γνώση των εκκλησιαστικών θα μπορούσε να τη διαβάσει κανείς κι ως παρέμβαση της πολιτείας που μάλλον θα αναδείκνυε τον εκάστοτε αρχιεπίσκοπο ως συνομιλητή.
Από την άλλη, το πώς συνιστούν όλα αυτά τα αλισβερίσια «θρησκευτική ουδετερότητα» θα χρειαστεί μόνο πολλή φαντασία για να το σκεφτεί κάποιος.
in.gr