Με λαμπρότητα η εορτή της Ινδίκτου στην Ιερή Καθέδρα της Πρωτοθρόνου Εκκλησίας
Με ιδιαίτερη λαμπρότητα, σύμφωνα με την μακραίωνη εκκλησιαστική τάξη και παράδοση, εορτάστηκε σήμερα, Σάββατο, 1η Σεπτεμβρίου, στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, η αρχή της Ινδίκτου – η εκκλησιαστική πρωτοχρονιά – και η Σύναξη προς τιμήν της Υπεραγίας Θεοτόκου της Παμμακαρίστου, της οποίας η πανίερη εικόνα φυλάσσεται στον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό. Η σημερινή ημέρα είναι αφιερωμένη, από το 1989, και στην προσευχή υπέρ της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος.
Στο Μήνυμά του ο Οικουμενικός Πατριάρχης επισημαίνει ότι , «η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος εις την εποχήν μας συνδέεται με την αλαζονείαν του ανθρώπου έναντι της φύσεως και την εξουσιαστικήνσχέσιν του προς αυτήν, καθώς και με το ευδαιμονιστικόν πρότυπον του «πολλών δείσθαι» ως γενικής στάσεως ζωής. Όσον λανθασμένον είναι το να πιστεύωμεν ότι εις το παρελθόν όλα ήσαν καλλίτερα, τόσον άτοπον είναι να κλείωμεν τα όμματα ενώπιον όσων συμβαίνουν σήμερον. Δεν ανήκει το μέλλον εις τον άνθρωπον, ο οποίος αναζητεί ακαταπαύστως τεχνητάς απολαύσεις και νέας ικανοποιήσεις, ο οποίος ζηδιά τον εαυτόν του και αγνοεί τον πλησίον, εις τον άνθρωπον της προκλητικής σπατάλης, ούτε εις τον αδικητήν και εκμεταλλευτήν των αδυνάτων. Το μέλλον ανήκει εις την δικαιοσύνην και την αγάπην, εις τον μετοχικόνπολιτισμόν της αλληλεγγύης και του σεβασμού της ακεραιότητος της δημιουργίας».
Σήμερα το πρωί ο Οικουμενικός Πατριάρχης χοροστάτησε κατά τη Θεία Λειτουργία που τελέστηκε στον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό, παρουσία πλήθους Αρχιερέων του Θρόνου, από την Πόλη και όλη την οικουμένη, που πρόκειται να συμμετάσχουν στη Σύναξη της Ιεραρχίας, η οποία συνέρχεται από σήμερα, το απόγευμα, μέχρι και τη Δευτέρα βράδυ.
Εκκλησιάστηκαν ο Πρέσβης της Ελλάδος στην Άγκυρα, κ.ΠέτροςΜαυροειδής, η Γενική Πρόξενος στην Πόλη κυρία Γεωργία Σουλτανοπούλου, οι Πρόξενοι Δανάη Βασιλάκη και Γεώργιος Γαϊτάνης, Άρχοντες Οφφικιάλιοι, κληρικοί και πιστοί από την Πόλη, την Ελλάδα και άλλες χώρες. Ακόμη, συμπροσευχήθηκε ο κ.ΙωάννηςΡαπτάκης, Πρέσβης της Ελλάδος στο Βιετνάμ.
Στο τέλος πραγματοποιήθηκε η καθιερωμένη τελετή της Ινδίκτου, κατά την οποία αναγνώστηκε από τον Πατριάρχη, η νενομισμένη ευχή και Πράξη της νέας Ινδικτιώνος. Στη συνέχεια υπέγραψε το σχετικό κείμενο στον Κώδικα της Μεγάλης Εκκλησίας και ακολούθως υπέγραψαν κατά σειρά όλοι οι παριστάμενοι επαρχιούχοι Αρχιερείς του Θρόνου.
Ακολούθως ο Πατριάρχης ευλόγησε τους πιστούς με τον Αγιασμό της πρωτομηνιάς και έδωσε τις ευχές του για το νέο εκκλησιαστικό έτος.
Χθες, το απόγευμα, παραμονή της εορτής, ο Πατριάρχης χοροστάτησε στην Ι.Μ.Ζωοδόχου Πηγής Βαλουκλή, παρουσία πλήθους Ιεραρχών και πιστού λαού.
ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΟ ΠΛΗΡΕΣ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΎ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΠΡΟΣΕΥΧΉΣ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
† Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ
ΕΛΕΩι ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ
ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΧΑΡΙΝ, ΕΙΡΗΝΗΝ ΚΑΙ ΕΛΕΟΣ
ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ ΠΑΣΗΣ ΤΗΣ ΚΤΙΣΕΩΣ
ΚΥΡΙΟΥΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
Ἀδελφοίκαί τέκνα ἐνΚυρίῳ,
Συνεπληρώθησανἤδηεἰκοσιεννέαἔτηἀπότῆς καθιερώσεως ὑπότῆςἉγίαςτοῦΧριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, τῆςἑορτῆςτῆςἸνδίκτουὡς «ἩμέραςΠροστασίας τοῦ περιβάλλοντος». Καθ᾿ ὅλοναὐτότό διάστημα τόΟἰκουμενικόνΠατριαρχεῖονὑπῆρξενἐμπνευστήςκαί πρωταγωνιστής ποικίλων δράσεων, αἱὁποῖαιἐκαρποφόρησανπλουσίωςκαίἀνέδειξαντόοἰκολογικόν πνευματικόν δυναμικόν τῆςὀρθοδόξουἡμῶν παραδόσεως.
ΑἱοἰκολογικαίπρωτοβουλίαιτοῦΟἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἀπετέλεσανἔναυσμαδιάτήνθεολογίαν, διάνάἀναδείξῃτάςοἰκοφιλικάςἀρχάςτῆςχριστιανικῆςἀνθρωπολογίαςκαί κοσμολογίαςκαίνάπροβάλῃτήνἀλήθειανὅτιοὐδένὅραμαδιάτήνπορείαντῆςἀνθρωπότητοςἐντῇἱστορίᾳἔχειἀξίαν, ἐάνδένπεριλαμβάνῃκαίτήν προσδοκίαν ἑνός κόσμου, ὁ ὁποῖοςθάλειτουργῇὡς πραγματικός «οἶκος» τοῦἀνθρώπου, εἰς μίαν ἐποχήν κατά τήνὁποίαν ἡ συνεχῶςδιογκουμένηἀπειλή κατά τοῦφυσικοῦ περιβάλλοντος κυοφορεῖ μίαν παγκόσμιονοἰκολογικήνκαταστροφήν. Ἡ ἐξέλιξιςαὕτηεἶναι ἡ συνέπεια μιᾶςσυγκεκρι-μένηςἐπιλογῆς τρόπου οἰκονομικῆς, τεχνολογικῆςκαίκοινωνικῆςἀναπτύξεως, ἡ ὁποίαδέν σέβεται οὔτετήνἀξίαντοῦἀνθρωπίνου προσώπου, οὔτετήνἱερότητατῆς φύσεως.Εἶναιἀδύνατοννάἐνδιαφερώμεθαπραγματικῶςδιάτόἀνθρώπινον πρόσωπον καί ταυτοχρόνως νάκαταστρέφωμεντόφυσικόν περιβάλλον, τήν βάσιν τῆςζωῆς, κατ᾿ οὐσίαν δηλαδή νάὑπονομεύωμεντό μέλλον τῆςἀνθρωπότητος.
Παρά τό γεγονός ὅτιδένθεωροῦμενὀρθόννάκρίνωμεντόννεωτερικόνπολιτισμόνἐπίτῇ βάσει «ἁμαρτολογικῶν κριτηρίων», ἐπιθυμοῦμεννάὑπογραμμίσωμενὅτι ἡ καταστροφή τοῦφυσικοῦ περιβάλλοντος εἰςτήνἐποχήν μας συνδέεται μέτήνἀλαζονείαντοῦἀνθρώπουἔναντιτῆς φύσεως καίτήνἐξουσιαστικήνσχέσιν του πρόςαὐτήν, καθώς καίμέτόεὐδαιμονιστικόν πρότυπον τοῦ «πολλῶνδεῖσθαι»ὡςγενικῆς στάσεως ζωῆς. Ὅσονλανθασμένονεἶναιτόνάπιστεύωμενὅτιεἰςτό παρελθόν ὅλαἦσαν καλλίτερα, τόσον ἄτοπονεἶναινάκλείωμεντάὄμματαἐνώπιονὅσων συμβαίνουν σήμερον. Δένἀνήκειτό μέλλον εἰςτόνἄνθρωπον, ὁ ὁποῖοςἀναζητεῖἀκαταπαύστωςτεχνητάςἀπολαύσειςκαί νέας ἱκανοποιήσεις, ὁ ὁποῖοςζῇδιάτόνἑαυτόν του καίἀγνοεῖτόν πλησίον, εἰςτόνἄνθρωποντῆςπροκλητικῆς σπατάλης, οὔτεεἰςτόνἀδικητήνκαίἐκμεταλλευτήντῶνἀδυνάτων. Τό μέλλον ἀνήκειεἰςτήνδικαιοσύνηνκαίτήνἀγάπην,εἰςτόνμετοχικόνπολιτισμόντῆςἀλληλεγγύηςκαίτοῦσεβασμοῦτῆςἀκεραιότητοςτῆς δημιουργίας.
Τοιοῦτονἦθοςκαίτοιοῦτος πολιτισμός διασώζεται εἰςτήνθεανθρωπίνηνἐκκλησια-στικήν παράδοσιν τῆςὈρθοδοξίας. Εἰςτήνμυστηριακήνκαίλατρευτικήν ζωήν τῆςἘκκλη-σίαςβιοῦταικαίἐκφράζεται ἡ εὐχαριστιακή θεώρησις, νοηματοδότησιςκαίχρῆσιςτῆς δημιουργίας. Αὐτή ἡ σχέσις μέτόν κόσμον εἶναιἀσύμβατοςμέ κάθε εἴδουςἐσωστρέφειανκαίἀδιαφορίανδιάτήνπλάσιν, μέ κάθε μορφῆςδυϊσμόν πνεύματος καίὕληςκαίὑποτίμησιντῆςὑλικῆς πραγματικότητος. Τοὐναντίον, ἡ εὐχαριστιακήἐμπειρίαεὐαισθητοποιεῖκαίκινητοποιεῖτόνπιστόνεἰςοἰκοφιλικήνδρᾶσινἐντῷκόσμῳ. Ἐντῷ πνεύματι τούτῳ, ἡ Ἁγίακαί Μεγάλη Σύνοδος τῆςὈρθοδόξουἘκκλησίαςὑπεγράμμισενὅτιεἰςτά μυστήρια τῆςἘκκλησίας«καταφάσκεται ἡ δημιουργία καί ὁ ἄνθρωποςἐνδυναμώνεταιδιάνάλειτουργῇὡςοἰκονόμος, φύλαξ καί “ἱερεύς” αὐτῆς, προσάγωνταύτηνδοξολογικῶςτῷΔημιουργῷ» (Ἐγκύκλιος, §14). Κάθε εἴδους κατάχρησις καί καταστροφή τῆς κτίσεως καί ἡ μετατροπή της εἰςἀντικείμενονπρόςἐκμετάλλευσινἀποτελεῖδιαστρέβλωσιντοῦ πνεύματος τοῦχριστια-νικοῦΕὐαγγελίου. Δένεἶναι διόλου τυχαῖον, ὅτι ἡ ὈρθόδοξοςἘκκλησίαἐχαρακτηρίσθηὡς ἡ «οἰκολογική μορφή» τοῦΧριστιανισμοῦ, ἐφ᾿ ὅσονεἶναι ἡ Ἐκκλησία, ἡ ὁποία διέσωσε τήνΘείανΕὐχαριστίανὡςπυρῆνατῆςζωῆς της.
Συνεπῶς, ἡ οἰκολογική δραστηριοποίησις τοῦΟἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου δένἀνε-πτύχθηἁπλῶςὡςἀντίδρασιςεἰςτήνσύγχρονονπρωτοφανῆοἰκολογικήν κρίσιν, δένἐδημιουργήθηἀπόαὐτήν, ἀλλάἀποτελεῖἔκφρασιντῆςζωῆςτῆςἘκκλησίας, προέκτασιντοῦεὐχαριστιακοῦἤθουςεἰςτήνσχέσιντοῦπιστοῦμέτήν φύσιν. Αὐτή ἡ ἐγγενήςοἰκολογική συνείδησις τῆςἘκκλησίαςἐξεδηλώθηεὐθαρσῶςκαίεὐστόχωςἐνὄψειτῶν συγχρόνων ἀπειλῶνκατά τοῦφυσικοῦ περιβάλλοντος. Ἡ ζωή τῆςὈρθοδόξουἘκκλησίαςεἶναι βιωμένη οἰκολογία, ἔμπρακτοςκαίἀκατάλυτος σεβασμός τῆς κτίσεως. Ἡ Ἐκκλησίαεἶναι γεγονός κοινωνίας, νίκη κατά τῆςἁμαρτίαςκαίτοῦ θανάτου, κατά τῆςαὐτοδικαιώσεωςκαίτοῦἀτομοκεντρισμοῦ, ἀπότάὁποῖαἐκπορεύεται ἡ καταστροφή τοῦ περιβάλλοντος. Ὁ Ὀρθόδο-ξος πιστός εἶναιἀδύνατοννάπαραμένῃἀδιάφοροςἔναντιτῆςοἰκολογικῆς κρίσεως. Ἡ μέριμνα καί ἡ φροντίςδιάτήνπλάσινεἶναι συνέπεια καίἔκφρασιςτῆς πίστεως καίτοῦεὐχαριστιακοῦἤθους του.
Εἶναι προφανές ὅτιδιάτήνἀποτελεσματικήνσυμβολήνεἰςτήνἀντιμετώπισιντῶνοἰκολογικῶνπροβλημάτων ἡ Ἐκκλησίαὀφείλεινάτάγνωρίζῃκαίνάτάμελετᾷ. Γνωρίζομενἅπαντεςὅτι ἡ μεγαλυτέραἀπειλήδιάτό περιβάλλον καίτήνἀνθρωπότηταεἶναι σήμερον ἡ κλιματική ἀλλαγήκαίαἱκαταστροφικαίἐπιπτώσεις της δι᾿ αὐτήνταύτηντήν ζωήν ἐπίτῆςγῆς. Αὐτή ἡ θεματική ἐκυριάρχησεκαί κατά τόἕνατονοἰκολογικόν Συμπόσιον,τόὁποῖονδιωργάνωσετόΟἰκουμενικόνΠατριαρχεῖοντόν παρελθόντα Ἰούνιονεἰςτάς νήσους τοῦΣαρωνικοῦ Σπέτσες καίὝδραν,μέτίτλον «Γιάμιάπιό πράσινη Ἀττική. Διασώζοντας τόν πλανήτη καί προστατεύοντας τούς κατοίκους του».Δυστυχῶς, ἡ πρόσφατος καταστροφική πυρκαϊά εἰςτήνἈττικήνκαίαἱἀναμενόμεναισυνέπειαιτῆςπροκληθείσης μεγάλης περι-βαλλοντικῆςκαταστροφῆςἀποτελοῦντραγικήνἐπιβεβαίωσιντῶν θέσεων τῶν συνέδρων διάτήν σοβαρότητα τῆςοἰκολογικῆςἀπειλῆς.
Τιμιώτατοιἀδελφοίκαίπροσφιλέστατα τέκνα ἐνΚυρίῳ,
Ὁ οἰκολογικός πολιτισμός τῆςὈρθοδοξίαςεἶναι ἡ ὑλοποίησιςτοῦεὐχαριστιακοῦὁράματοςτῆς δημιουργίας, τόὁποῖονσυμπυκνοῦταικαίἐκφράζεταιεἰςτήνσυνολικήνλειτουργίαντῆςἐκκλησιαστικῆςζωῆς. Αὐτόεἶναιτόαἰώνιον μήνυματῆςὈρθοδόξουἘκκλη-σίαςεἰςτόθέμα τῆςοἰκολογίας. Ἡ Ἐκκλησία λέγει καί κηρύττει «ἀείταὐτά» καί «περί τῶναὐτῶν», συμφώνως καίπρόςτάἀνυπέρβλητα λόγια τοῦἹδρυτοῦκαίκεφαλῆςαὐτῆς: «ὁ οὐρανόςκαί ἡ γῆπαρελεύσονται, οἱδέ λόγοι μου οὐμήπαρέλθωσι» (Λουκ. κα’, 33).Στοιχοῦσατῷ πνεύματι τούτῳ, ἡ Μήτηρ ἘκκλησίακαλεῖτάςἀνάτήνοἰκουμένηνἈρχιεπισκοπάςκαί Μητροπόλειςαὐτῆς, τάςἐνορίαςκαίτάςἱεράς Μονάς,νάἀναπτύξουν πρωτοβουλίας καίσυντονισμένας δράσεις, προγράμματα περιβαλλοντικῆςεὐαισθητοποιή-σεως,νάὀργανώσουν συνέδρια καίὁμιλίας, ὥστεοἱ πιστοί νά συνειδητοποιήσουν ὅτι ἡ προστασία τοῦφυσικοῦ περιβάλλοντος εἶναι πνευματική εὐθύνηἑκάστουἐξἡμῶν. Τό φλέγον θέμα τῆςκλιματικῆςἀλλαγῆς, τάαἴτιακαίαἱἐπιπτώσεις του διάτόνπλανήτηνκαίτήν καθημερινότητα τῶνἀνθρώπωνἀποτελοῦνεὐκαιρίανδιά προσεγγίσεις καί συζητήσεις ἐπίτῇ βάσει τῶνἀρχῶντῆςθεολογικῆςοἰκολογίαςκαίδιάσυγκεκριμέναςπρακτικάς παρεμβάσεις. Εἶναιζωτικῆς σημασίας νάδοθῇἔμφασιςεἰςτήνδρᾶσινεἰςτοπικόνἐπίπεδον. Ἡ ἐνορίαἀποτελεῖτό κύτταρον τῆςἐκκλησιαστικῆςζωῆς, χῶρονπροσωπικῆς παρουσίας καί μαρτυρίας, ἐπικοινωνίαςκαί συνεργασίας, λειτουργικήνκαίδιακονικήν κοινότητα.
Ἰδιαιτέραμέριμνα πρέπει νάἐπιδειχθῇδιάτήνὀργάνωσιντῆςἐνΧριστῷδιαπαιδαγω-γήσεωςτῆς νέας γενεᾶς, ὥστενάκαλλιεργῆταιεἰςαὐτήντόοἰκολογικόνἦθος. Ἡἐκκλησιαστική κατήχησις πρέπει νάἐνσταλάζῃεἰςτήν ψυχήν τῶνπαιδίωνκαίτῶν νέων τόνσεβασμόνπρόςτήν «καλήν λίαν» πλᾶσιν, κίνητρα διάδραστηριοποίησινεἰςτήνπροστασίαντοῦ περιβάλλοντος καίτήνἐλευθεροποιόνἀλήθειαντῆςἁπλότητος,καίτῆςλιτότητοςκαίτοῦἀσκητικοῦἤθους, τοῦμετοχικοῦ τρόπου τοῦ βίου καίτῆςθυσιαστικῆςἀγάπης. Εἶναιἀπαραίτητον, οἱ νέοι νά κατανοήσουν τήνεὐθύνην των διάτήνἐφαρμογήνἐντῇ πράξει τῶνοἰκολογικῶνσυνεπειῶντῆς πίστεώς μας, νά γνωρίσουν καίνά γνωστοποιήσουν τήνκαθορι-στικήνσυμβολήντοῦΟἰκουμενικοῦ Θρόνου εἰςτήνὑπόθεσιντῆς προστασίας τοῦφυσικοῦ περιβάλλοντος.
Περαίνοντεςτόν λόγον, εὐχόμεθαπᾶσινὑμῖνεὐλογημένονἐκκλησιαστικόνἔτοςκαίδαψιλῆκαρποφορίαντῶνπνευματικῶνὑμῶνἀγώνων, ἐπικαλούμεθαδέἐφ᾿ ὑμᾶςτήνζωηφόρον χάριν καίτόἀμέτρητονἔλεοςτοῦπανδώρου Κυρίου καίΘεοῦκαίΣωτῆροςἡμῶνἸησοῦΧριστοῦ, τοῦἀρχηγοῦκαίτελειωτοῦτῆς πίστεως ἡμῶν, πρεσβείαιςτῆς Παναγίας τῆςΠαμμακαρίστου, ἧςτήντιμίανεἰκόνα, τόσεπτόν κειμήλιον τοῦ Γένους,ἑορτίως,εὐσεβο-φρόνωςκαίἐν ταπεινώσει σήμερον κατασπαζόμεθα.
,βιη’ Σεπτεμβρίου α’
Ὁ Κωνσταντινουπόλεως
διάπυρος πρός Θεόν εὐχέτης πάντων ὑμῶν