Γράφει η Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος–ιστορικός, Δ/ντρια 9ου Γυμνασίου Τρικάλων
Ο νομός Μαγνησίας εμπεριέχει πλήθος ιστορικών και αρχαιολογικών θέσεων που η γνωριμία μαζί τους μεγαλώνει την ιστορική αυτοσυνειδησία των μαθητών/τριών .
Έτσι ,με την ενθαρρυντική παρουσία συνοδών καθηγητών που χαίρονται την εκδρομική εμπειρία με τους μαθητές τους, γι αυτό και επιλέγουν να την αποκτούν, την κ. Ηλιάδη Αμαλία, φιλόλογο–ιστορικό, την κ. Τσουμπέκου Σοφία, Αγγλικής Γλώσσας και τον κ. Ρίζο Σωτήριο, φιλόλογο, οι μαθητές/τριες της εθελοντικής μας ομάδας, την Παρασκευή 14 Φεβρουαρίου 2025, είχαν την ευκαιρία να θυμηθούν βιωματικά μια χρονική περίοδο που ξεκινά από την προϊστορική εποχή και φθάνει ίσαμε το σήμερα.
Με εχθρό και σύμμαχο, ταυτόχρονα, τον άστατο και γι’ αυτό πολύ γοητευτικό καιρό, αφού βιώσαμε συννεφιά, μουντάδα, αιθρία και υγρασία, λαμπρό ήλιο και στέγνα, εναλλάξ και σε ανύποπτο χρόνο, ξεκινήσαμε την πολιτιστική μας περιήγηση στη Μαγνησία.
Ανηφορίσαμε στο μαγευτικό Πήλιο, το βουνό των Κενταύρων, έχοντας για προορισμό μας την αρχοντική Πορταριά, που δικαιολογημένα έχει χαρακτηριστεί ως μνημείο παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Αντικρίσαμε την Πορταριά, ονομαστό κεφαλοχώρι, χτισμένο στις βορειοδυτικές πλαγιές του Πηλίου με θαυμάσιο φυσικό περιβάλλον. Το έντονο παραδοσιακό χρώμα – πετρόχτιστα αρχοντικά, σπίτια εξαίρετης πηλιορείτικης αρχιτεκτονικής, γραφικά καλντερίμια, βρύσες με τρεχούμενα νερά, μονοπάτια – και η υπέροχη θέα στη Μακρινίτσα, το Βόλο και τον Παγασητικό κόλπο μαγεύουν τους επισκέπτες. H Πορταριά γνώρισε μεγάλη ακμή το 18ο και το 19ο αι. χάρη στη βιοτεχνική (υφαντική και βυρσοδεψία) και εμπορική δραστηριότητα των κατοίκων της.
Καθώς ανηφορίζαμε από τον στενό ασφαλτόδρομο, η θέα που ξετυλιγόταν μπροστά μας ήταν μαγευτική! Απότομα βράχια στα δεξιά μας κι αριστερά μας γκρεμοί και μια απλωσιά που το μάτι δυσκολεύεται να συλλάβει στην ολότητά της: Καταπράσινες πλαγιές στο πρώτο πλάνο, στο κέντρο απλωμένη, από το ένα άκρο στο άλλο, η πόλη των Αργοναυτών με το λιμάνι της, στο βάθος οι δαντελωτές ακτές και τα ήρεμα νερά του Παγασητικού… Γεωμετρικά τοποθετημένα, σε αμφιθεατρική πανοραμική διάταξη! Η ομίχλη ανέβαινε μαζί μας, σε τμήματα, τυλίγοντας στο όνειρο τις νεροσυρμές, τους βράχους και τα θαυμάσια πηλιορείτικα αρχοντικά. Σε όλους τους πηλιορείτικους παραδοσιακούς οικισμούς, συνειδητοποιεί κανείς πόσα δώρα χαρίζει η φύση στον άνθρωπο, όταν εκείνος σέβεται τους κανόνες αρμονικής συνύπαρξης μαζί της… για αυτό το λόγο, τα χωριά του Πηλίου είναι από τα τουριστικότερα ορεινά χωριά της Ελλάδας!
Κοκκινόχωμα, πευκότοπος και ελαιώνας, θάλασσα και βουνά των θεών…H Αρχιτεκτονική της περιοχής του Πηλίου και το παραδοσιακό σπίτι, κατά τις περιηγήσεις μας στην Πορταριά, παρατηρήσαμε πως έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: τα σπίτια του Πηλίου χαρακτηρίζονται για τις πέτρινες στέγες τους και για την πλούσια ζωγραφική και ξυλογλυπτική διακόσμηση στον πάνω όροφο των κτιρίων. Τα σπίτια είναι διώροφα ή τριώροφα με χοντρούς πέτρινους τοίχους. Ο κάτω όροφος έχει λίγα ανοίγματα ενώ ο πάνω έχει πολλά παράθυρα και συχνά προεξέχει λίγο σε σχέση με τον κάτω όροφο. Τα σπίτια χαρακτηρίζονται επίσης από τις διακοσμημένες οροφές και τις ξυλόγλυπτες πόρτες και παραθυρόφυλλα.
Στη συνέχεια, η άφιξή μας στην πόλη του Βόλου, η παραμονή μας επί ώρα σ’ αυτήν για βόλτα στην υπέροχη παραλία, για περιήγηση και ξενάγηση στο εξαιρετικό Μουσείο της πόλεως του Βόλου https://www.youtube.com/shorts/4KtlEJgEobg https://www.tiktok.com/@9gymnasiotrikalon/video/7471335504391195926 και στο Ιστορικό Κέντρο, στο Ορφανοτροφείο του Βόλου για την υλοποίηση της εθελοντικής/φιλανθρωπικής μας δράσης με παράδοση χρήσιμου υλικού (βιβλίων, τροφίμων, εύχρηστων αντικειμένων, σχολικών ειδών και γλυκισμάτων), στην αγορά και στα παρκάκια για γεύμα, μας έδειξε ότι το αστικό περιβάλλον του, αν και πολύ διαφορετικό από αυτό των παραδοσιακών οικισμών του Πηλίου, είναι εξίσου όμορφο και «απελευθερωτικό» στην αίσθηση που σου αφήνει, όταν το απολαμβάνεις χωρίς την πίεση του χρόνου στην καθημερινότητα. Τα εναπομείναντα, όμορφα νεοκλασικά κτίρια που παρατηρήσαμε φανέρωναν πως σε παλιότερες εποχές η βιοτεχνική και γεωργική παράδοση του Πηλίου, το λιμάνι του Βόλου καθώς και τα παροικιακά κεφάλαια που εισέρρευσαν στην περιοχή ήταν μερικοί από τους παράγοντες που ευνόησαν την οικονομική εξέλιξη της πόλης με κύριες κατευθύνσεις το εμπόριο και την βιομηχανία.
Μεταπολεμικά ο Βόλος εξελίχθηκε σε ένα από τα σημαντικότερα πολεοδομικά συγκροτήματα της Ελλάδας, από οικονομική και δημογραφική άποψη. Δύο σεισμοί, στις 19 Απριλίου και στις 21 Απριλίου 1955, κατέστρεψαν σχεδόν το ένα τέταρτο των κτισμάτων του και η πόλη άλλαξε φυσιογνωμία. Ορισμένα από τα νεοκλασικά κτίρια του προπολεμικού Βόλου χάθηκαν για πάντα και στην θέση τους εμφανίστηκαν τα μικρά μετασεισμικά σπίτια. Αυτές οι όμορφες μετασεισμικές μονοκατοικίες αντικαταστάθηκαν στην εποχή της αντιπαροχής (1970–2000) από πολυκατοικίες.
Στο τέλος, στον παλαιό οικισμό των Καλών Νερών, απολαύσαμε το ηλιοβασίλεμα και την ηρεμία της θάλασσας στην παραλία.
Συμπερασματικά, οι μαθητές/τριες που είχαν το ενδιαφέρον και τη δημιουργική ανησυχία μπόρεσαν να συνδέσουν τη θεωρία των μαθημάτων στην τάξη με τη βιωματική εμπειρία του πολιτιστικού ταξιδιού. Η εκπαιδευτική αυτή επίσκεψη ήταν η καλύτερη κατακλείδα, σ’ ένα ταξίδι συσσωρευμένης γνώσης και ευκαιρία κοινωνικής συναναστροφής με τους μαθητές μας, οι οποίοι σε όλη τη διάρκεια της εκδρομής μας υπήρξαν συνεργάσιμοι και συνεπείς στα δικαιώματα όπως και στις υποχρεώσεις τους.
Από τη σκοπιά του μαθητή/τριας (Μαθητική πένα!)
Την Παρασκευή, 14/2/2025, πραγματοποιήθηκε μονοήμερη εκπαιδευτική μετακίνηση στο Βόλο της εθελοντικής ομάδας του 9ου Γυμνασίου Τρικάλων.
Αναχωρήσαμε στις 7. 30 π.μ. με προορισμό τον Νομό Μαγνησίας και την πόλη του Βόλου. Η πρώτη μας στάση ήταν η Πορταριά, ένα γραφικό πηλιορείτικο χωριό, χτισμένο στις δυτικές πλαγιές του Πηλίου .Με την άφιξή μας εντυπωσιαστήκαμε από την πολυποίκιλη βλάστηση και την ομορφιά του τόπου , ο οποίος μας κατέκλυσε με μυθολογική αύρα . Αξιοσημείωτες είναι οι παραδοσιακές συνοικίες , καθώς και τα παλιά αναπαλαιωμένα αρχοντικά με σκεπή από πέτρινες πλάκες. Τα περισσότερα από αυτά, σήμερα, είναι ανακαινισμένα και λειτουργούν ως ξενώνες.
Στις 11.25 π.μ. φτάσαμε στο Ορφανοτροφείο του Βόλου . Σκοπός της επίσκεψής της εθελοντικής ομάδας ήταν να προσφέρει στο ορφανοτροφείο είδη πρώτης ανάγκης, τρόφιμα, παιχνίδια , βιβλία, είδη ρουχισμού και υποδήματα, τα οποία προηγουμένως είχαν συλλεχθεί από όλη την μαθητική κοινότητα του σχολείου μας. Μέσα από αυτήν την δράση, η εθελοντική ομάδα του σχολείου μας, για άλλη μια φορά, προάγει την αξία του εθελοντισμού, αποδεικνύοντας εμπράκτως την σημασία της ανιδιοτελούς προσφοράς και αλληλεγγύης προς τον πλησίον. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μας ξεναγηθήκαμε στους χώρους του ορφανοτροφείου. Ο χώρος του σαλονιού -τραπεζαρίας ήταν φωτεινός , ευρύχωρος ενώ οι γύρω τοίχοι ήταν γεμάτοι από παιδικές ζωγραφιές, ώστε τα παιδιά να νιώθουν το περιβάλλον αυτό πιο οικείο και χαρούμενο .Η γραμματέας – παιδαγωγός του ορφανοτροφείου ήταν ευγενική , καθώς μας υποδέχτηκε με διάφορα κεράσματα και στη συνέχεια μας ενημέρωσε για τη λειτουργία του ιδρύματος. Εκεί φιλοξενούνται 11 παιδιά , 1 αγόρι και 10 κορίτσια. Τα παιδιά μπορούν να παραμείνουν στον χώρο του ιδρύματος έως την ηλικία των 18 ετών .Υπάρχει μία βιβλιοθήκη στην οποία τα παιδιά μπορούν να περάσουν τον ελεύθερο τους χρόνο δημιουργικά. Μεγάλη οικονομική βοήθεια δέχτηκε το Ορφανοτροφείο μετά από τις καταστροφές της κακοκαιρίας Daniel, όπου δαπάνες που άγγιζαν τα 83.000 ευρώ καλύφθηκαν από πολίτες , εφοπλιστές και την εκκλησία. Συμπερασματικά, διαπιστώσαμε βιωματικά και δια ζώσης ότι μέσα από τον εθελοντισμό καλλιεργείται η αγάπη, η ελπίδα και η αισιοδοξία για το ότι εμείς, οι νεότερες γενιές, μπορούμε να προσφέρουμε και να σταθούμε αλληλέγγυοι σε οποιονδήποτε έχει ανάγκη, αρκεί να το επιθυμεί.
Η επόμενη στάση μας ήταν το Μουσείο της πόλεως του Βόλου .Η υπεύθυνη – αρχαιολόγος έκανε αναφορά στο ιστορικό παρελθόν του Βόλου ενημερώνοντάς μας όχι μόνο για την ζωή των πρώτων κατοίκων αλλα και για τις δουλειές τους .Εκεί μας άφησαν να περιηγηθούμε ελεύθερα στους 3 ορόφους του μουσείου . Στο ισόγειο υπήρχαν παραδοσιακές στολές με χρυσά «κλειδοτάρια» με σκαλιστό δικέφαλο αετό , με οθωμανικές και βυζαντινές επιρροές . Στον πρώτο όροφο υπήρχαν προπολεμικά και μεταπολεμικά ευρήματα-εκθέματα, όπως ταυτότητες και βιβλιάρια υγείας στρατιωτών , βαλίτσες και προσωπικά αντικείμενα όπως φλασκιά για νερό, κράνη και τουφέκια. Στον δεύτερο όροφο υπήρχαν είδη από την καθημερινή ζωή των ανθρώπων όπως κοσμήματα , ρούχα ,εφημερίδες και περιοδικά , ραπτικά και τέλος μαθητικοί έλεγχοι και ποδιές. Σε μικρή απόσταση από το μουσείο υπήρχαν μικροί αρχαιοελληνικοί χώροι με παλιά τείχη σπιτιών και πιθάρια ,ώστε οι περαστικοί να μπορούν να θαυμάσουν την παλιά αρχαία πόλη .
Το μεσημέρι, μετά την επίσκεψή μας στο Μουσείο της πόλης του Βόλου, κατευθυνθήκαμε στο ιστορικό κέντρο και την παραλία-χώρο του λιμανιού για να γευματίσουμε μέσα σε μια ευχάριστη ατμόσφαιρα . Στη συνέχεια είχαμε ελεύθερο χρόνο για να κάνουμε τα ψώνια μας στην αγορά του Βόλου. Το απόγευμα κάναμε ένα διάλειμμα στον παλαιό οικισμό των Καλών Νερών, απολαμβάνοντας το ηλιοβασίλεμα και την ηρεμία της θάλασσας στην παραλία. Η τελευταία στάση της εκδρομής μας ήταν το Mall της Λάρισας στο οποίο πήραμε το σνακ μας , κάναμε τα τελευταία μας ψώνια και χαλαρώσαμε, πίνοντας έναν χυμό μέσα στη πληθώρα των χρωμάτων του .
Η εκδρομή αυτή δεν θα μπορούσε να έχει πραγματοποιηθεί χωρίς την αμέριστη συμπαράσταση της Διευθύντριας μας κ. Ηλιάδη Αμαλίας, διοργανώτριας της εκπαιδευτικής εκδρομής, καθώς και τους συνοδούς καθηγητές κ. Τσουμπέκου Σοφία (αγγλικής φιλολογίας) ,κ. Ρίζο Σωτήριο (φιλόλογο).
Οι Μαθήτριες του 9ου Γυμνασίου Τρικάλων
Ευαγγελία Ασπρούδη Β΄2
Βασιλική Κατσιγιάννη Β΄2
Ραφαηλία Μαυρομάτη Α’1