Τι προκαλούν στους εφήβους τα ενεργειακά ποτά

Μια νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι έως και ένα στα τρία παιδιά στη Μεγάλη Βρετανία καταναλώνει ενεργειακά ποτά με καφεΐνη, με τη συχνή κατανάλωσή τους να σχετίζεται με μια σειρά προβλημάτων υγείας και συμπεριφοράς.

Η μελέτη του BMJ Open, η οποία ανέλυσε προηγούμενα δεδομένα, διαπίστωσε ότι έως και 32% των εφήβων κάτω των 18 ετών στη Μεγάλη Βρετανία καταναλώνουν ενεργειακά ποτά τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. Όσοι έφηβοι κατανάλωναν τέτοια αναψυκτικά έως πέντε φορές την εβδομάδα είχαν περισσότερες πιθανότητες να αναφέρουν πονοκεφάλους, προβλήματα ύπνου και να κάνουν χρήση αλκοόλ και προϊόντων καπνού.

Το 2019, η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα απαγόρευε την πώληση ενεργειακών ποτών σε άτομα κάτω των 16 ετών, αλλά κάτι τέτοιο δεν εφαρμόστηκε ποτέ – ούτε στην Ελλάδα υπάρχει σχετική ρύθμιση.

Η επικεφαλής συγγραφέας της εργασίας, Δρ Claire Khouja, από το Πανεπιστήμιο του Γιορκ είπε: «Ενώ χρειάζεται περισσότερη έρευνα για την παρακολούθηση των επιπτώσεων των ενεργειακών ποτών στα παιδιά που τα πίνουν, η έρευνά μας έχει αποκαλύψει σταθερές ενδείξεις για τη σχέση μεταξύ της τακτικής κατανάλωσης αυτών των ποτών και επιβλαβών επιπτώσεων στη γενική ευημερία των παιδιών». Τι ισχύει όμως για τους σχεδόν ενήλικους εφήβους και τους ενήλικες;

Τα δύο κύρια διεγερτικά στα ανθρακούχα ενεργειακά ποτά είναι η καφεΐνη και η ζάχαρη και υπάρχει σαφής διαφορά όσον αφορά τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα αυτών των συστατικών.

«Η καφεΐνη αυξάνει τον καρδιακό ρυθμό, αυξάνει τη συγκέντρωση, κρατά τους ανθρώπους ξύπνιους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και τους εμποδίζει να κοιμηθούν», εξηγεί η Δρ Belinda Griffiths: «Η καφεΐνη μπορεί να είναι καλή για τους ενήλικες. Πολλές μελέτες λένε ότι στην πραγματικότητα δύο-τρεις καφέδες την ημέρα, ανάλογα με την ποσότητα καφεΐνης σε κάθε ρόφημα, μπορεί να είναι ευεργετικοί για τις καρδιακές παθήσεις».

Η επεξεργασμένη ζάχαρη, από την άλλη πλευρά, ειδικά στις ποσότητες που βρίσκεται στα ενεργειακά ποτά δεν είναι καθόλου υγιεινή: «Μπορούμε πολύ εύκολα να τα καταφέρουμε χωρίς αυτήν, παίρνουμε αρκετή ζάχαρη από οτιδήποτε άλλο τρώμε και πίνουμε», λέει η Δρ Griffiths: «Απλώς αυξάνει τη γλυκόζη στο αίμα και δίνει μια σύντομη ένεση ενέργειας και στη συνέχεια πτώση αυτής, η οποία μπορεί να επηρεάσει τη διάθεσή σας και επίσης να σας κάνει να αισθάνεστε όλο και πιο πεινασμένοι, που σημαίνει ότι ίσως θέλετε να φάτε περισσότερο».

Ενώ η καφεΐνη μπορεί να είναι ευεργετική, έχει ορισμένα μειονεκτήματα, ιδιαίτερα για τα παιδιά: «Αν λαμβάνετε υπερβολική ποσότητα καφεΐνης σε τακτική βάση, τη συνηθίζετε και στη συνέχεια αν την κόψετε μπορεί να έχετε πονοκέφαλο – και εάν καταναλώνετε καφεΐνη πριν τον ύπνο, ίσως έχετε αϋπνία ως αποτέλεσμα. Αυτό, μεγεθύνεται σε παιδιά μικρού σωματικού βάρους και σε νέους», εξηγεί η γιατρός.

Μπορεί επίσης να προκαλέσει ευερεθιστότητα και να επηρεάσει ορισμένες καταστάσεις υγείας: «Σε παιδιά που έχουν καρδιακή νόσο ή άσθμα, για παράδειγμα, η καφεΐνη μπορεί να προκαλέσει αίσθημα ταχυκαρδίας και αϋπνία».

Τα ενεργειακά ποτά μπορούν επίσης να γίνουν εθιστικά για τα παιδιά και «περιέχουν μεγάλες ποσότητες ζάχαρης που δεν είναι συνιστώνται για αυτήν την ηλικιακή ομάδα», προειδοποιεί η Δρ Griffiths: «Μπορεί να συμβάλει εύκολα σε προβλήματα που έχουμε ήδη στα παιδιά – παχυσαρκία, διαβήτη και διαταραχή ελλειμματικής προσοχής».