Η κτηνοτροφία δοκιμάζεται και εκπέμπει σήμα κινδύνου. Μετά την πανώλη, πριν ένα χρόνο περίπου, μια άλλη θανάσιμη απειλή, η ευλογιά, αφανίζει κοπάδια αιγοπροβάτων. Παρά τα μέτρα που είχαν ληφθεί στην αρχή καλοκαιριού (περιορισμός/εγκλεισμός των ζώων στις περιοχές που εμφανίστηκαν κρούσματα), η ασθένεια εξαπλώθηκε, με αποτέλεσμα πολλά ζώα να αρρωστήσουν.
Η αντιμετώπιση της ασθένειας, ακόμα και τέλη του Αυγούστου, δεν ήταν συστηματική και μεθοδευμένη. Ένας φίλος μου κτηνοτρόφος, ο ΑΚ, παρότι είχε τα ζώα του κλεισμένα σε περιοχή του Νομού Λάρισας, στον κάμπο, αρρώστησαν από ευλογιά. Παρά την έγκαιρη διάγνωση της ασθένειας, η θανάτωση των ζώων καθυστέρησε πολύ. Ο ίδιος ήταν σε μεγάλη αγωνία για τη διαδικασία, παρά τη μεγάλη στεναχώρια του. Όπως χαρακτηριστικά μου ανέφερε «Δεν μας αφήνουν να κλάψουμε». Αυτή η φράση, μαχαίρι στην καρδιά, δείχνει ότι η ασθένεια των αιγοπροβάτων, δεν έχει μόνο οικονομικές αλλά και κοινωνικο-πολιτισμικές και συναισθηματικές συνέπειες. Ο ΑΚ, για λίγες μέρες, δεν πρόλαβε να ανεβεί στον Ασπροπόταμο, όπως έκανε κάθε χρόνο στα αγαπημένα του βουνά, γιατί τον έπιασε η απαγόρευση. Αν προλάβαινε να φύγει τότε τα ζώα του δεν θα αρρώσταιναν. Μια παράδοση πολλών χρόνων, φέτος, για πρώτη φορά, δεν συνεχίστηκε και ήταν μοιραία. Τα ζώα αρρώστησαν και ήταν αναγκασμένος με την αργοπορία των υπηρεσιών να τα βλέπει κλεισμένα, στον κάμπο, να αργοπεθαίνουν κι αυτός να μην μπορεί να κάνει τίποτα. Τα ζώα, όπως, μου είπε είναι μέρος της ζωής του, είναι η συνέχεια της οικογένειας του, από τον προπάππου του, με αυτά μεγάλωσε. Σε αυτό το μαρτύριο της αναμονής της θανάτωσης, δεν μπορούσε να πενθήσει το χαμό των ζώων. Τώρα πια δεν μπορεί να ανέβει στο βουνό, στο μαντρί, να μαζέψει τα πράγματά τους. Οι θύμησες είναι πολλές και στενάχωρες.
Μιλώντας με έναν άλλο κτηνοτρόφο, τον ΑΝ, το καλοκαίρι, μου ανέφερε ότι η ασθένεια θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με τον εμβολιασμό των ζώων. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν έγινε, όπως επίσης και τώρα. Ο ΚΠ, κτηνοτρόφος, που τον συνάντησα πριν λίγες σε ένα σούπερ μάρκετ, μου ανέφερε ότι η ευλογιά είναι κάτι σαν τον covid και το εμβόλιο έχει αμφίβολα αποτελέσματα.
Εκτός από τη θανάτωση του κοπαδιού και την οικονομική καταστροφή όσων χάνουν το κοπάδι τους, γι’ αυτούς που τα ζώα τους είναι ακόμη γερά/υγιή, πέρα από τη διαρκή αγωνία μην αρρωστήσουν τα ζώα τους, βιώνουν και μια αβέβαιη κατάσταση που πάει να τους γονατίσει: Δεν μπορούν να οργανώσουν την νέα χρονιά, όπως μου είπε ο ΚΠ. Για παράδειγμα, δεν μπορούν να κλείσουν συμφωνία με τους γαλατάδες, να πάρουν κάποια προκαταβολή και με αυτά τα χρήματα να αγοράσουν τροφές, κ.λπ. Πρόβλημα αντιμετωπίζουν και τα κοπάδια που είναι στα βουνά και τον Οκτώβρη θα πρέπει να μετακινηθούν στον κάμπο, όπως μου είπε ένας κτηνοτρόφος σε χωριό του Ασπροποτάμου, ο Σ.
Βέβαια οι συνέπειες θα είναι πολύ περισσότερες και για όλη την ελληνική κοινωνία: έλλειψη προϊόντων, αύξηση των τιμών, κ.λπ.
Κτηνοτρόφοι με τους οποίους μίλησα αναφέρουν ότι μπορεί όλη αυτή η κατάσταση να συνδέεται με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ. Γενικότερα, σε δημοσιεύματα υπάρχει το ερώτημα αν υπάρχει σύνδεση της ευλογιάς (τρόπος αντιμετώπισης) με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΠΕΠΕ, όπως δημοσιεύματα που αφορούν στην αναφορά της βουλευτίνας κας Ευαγγελίας Λιακούλη προς την εισαγγελία Λάρισας για συγκάλυψη και μη εμβολιασμό των ζώων (https://www.alfavita.gr/koinonia/486957_syndesi-skandaloy-opekepe-me-tin-ktinotrofiki-tragodia-tis-eylogias#goog_rewarded)
Είχα αναφερθεί και πριν μερικούς μήνες στην ευλογιά των προβάτων, σε άρθρο. Ελπίζω το σχέδιο των 10 ημερών να αποδώσει, αν όχι όμως, θα πρέπει να υπάρχουν γρήγορα αντανακλαστικά για περαιτέρω μέτρα από τους ιθύνοντες, λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις/προτάσεις των κτηνοτρόφων. Αλλιώς….
ΥΣ., Θα επισημάνω το αυτονόητο: οι κτηνοτρόφοι πρέπει άμεσα να ενισχυθούν οικονομικά.
Θεόδωρος Θάνος
Καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Δημότης Δήμου Μετεώρων
ththanos@uoi.gr