Την Παρασκευή, 28/3/2025, το πρωί μηχανήματα έκαναν την εμφάνισή τους στο πανέμορφο γραφικό χωριό, το Χαλίκι (ίσως το ομορφότερο χωριό του Δήμου Μετεώρων μετά το Καστράκι).
Ο λόγος της εμφάνισης των μηχανημάτων συνδέεται με την κατασκευή υδροηλεκτρικού σταθμού 2 χιλιόμετρα μετά το Χαλίκι, στη θέση Ελατάκια, δίπλα στην παλιά βλαχόστρατα που συνέδεε το Χαλίκι με τους Καλαρρύτες και το Συρράκο. Η περιοχή όπως και όλος ο Ασπροπόταμος έχει χαρακτηριστεί εθνικό πάρκο και τα Ελατάκια βρίσκονται στα όρια (;) της ζώνης όπου απαγορεύεται η οποιαδήποτε παρέμβαση (εδώ υπάρχει μια διχογνωμία, που χρήζει να ξεκαθαριστεί).
Τα Ελατάκια είναι μια πανέμορφή περιοχή όπου το μικρό ποτάμι σχηματίζει φυσικές πισίνες/βάθρες και μικρούς καταρράκτες, κατάλληλες για κολύμπι. Δίπλα βρίσκεται μια βρύση με τρεχούμενο νερό και παρέχει τη δυνατότητα στους επισκέπτες και στις επισκέπτριες να κάνουν πικ-νικ και να απολαύσουν την ομορφιά της φύσης.
Αυτή η πανέμορφη περιοχή θα αλλάξει όψη με την κατασκευή του υδροηλεκτρικού σταθμού. Μέσα στο παρθένο δάσος με την απαράμιλλη μοναδική φυσική ομορφιά θα κτιστεί ένα τσιμεντένιο κτίριο, θα τοποθετηθούν καλώδια και σωλήνες, θα ανοιχτούν δρόμοι και θα υλοτομηθούν δέντρα. Αυτές οι παρεμβάσεις, δεν θα αλλοιώσουν (ή παραμορφώσουν;) μόνο το φυσικό περιβάλλον αλλά θα επηρεάσουν τη χλωρίδα και την πανίδα. Επίσης, ερωτήματα/ερωτηματικά αποτελούν τα οφέλη που θα έχει η τοπική και η ευρύτερη κοινωνία από αυτήν την επένδυση (;).
Οι κάτοικοι του Χαλικίου και οι φίλοι/ες του Ασπροποτάμου έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους στην κατασκευή του υδροηλεκτρικού και αγωνίζονται για την αποτροπή αυτής της απόφασης. Μέχρι τώρα έχουν προβεί σε αγωνιστικές δράσεις, με τελευταία (πριν λίγο καιρό, στις 19/2) την επίσκεψη στο Δημαρχείο και την έκφραση του αιτήματος ο Δήμος να προβεί στις αναγκαίες ενέργειες για την ακύρωση της απόφασης εγκατάστασης του υδροηλεκτρικού.
Και στο παρελθόν είχαν πάει μηχανήματα στο Χαλίκι και είχαν παρεμποδιστεί από τους κατοίκους. Στο ίδιο πλαίσιο, και την Παρασκευή 28/3/2025 κάτοικοι πήγαν να διαμαρτυρηθούν για την εμφάνιση των μηχανημάτων στο χωριό. Δεν γνωρίζω αν από τον Δήμο ή την Περιφέρεια ή από άλλον φορέα υπήρξε κάποιος ειδικός/κάποιοι ειδικοί για να ελέγξει/ουν αν όλα γίνονται με νόμιμο τρόπο. Σύμφωνα με πληροφορίες του Συλλόγου «Ζωντανός Ασπροπόταμος» στην ηλεκτρονική σελίδα του, δύο κάτοικοι, μετά από μήνυση ανθρώπων της εταιρείας, συλλήφθηκαν με τη διαδικασία του αυτόφωρου και οδηγήθηκαν στο αστυνομικό τμήμα της Καλαμπάκας. Πολίτες συγκεντρώθηκαν έξω από το αστυνομικό τμήμα για να συμπαρασταθούν στους κατοίκους που συλλήφθηκαν/ αγωνιστές.
Κανείς δεν είναι εναντίον των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), αρκεί αυτές να μην είναι εις βάρος του περιβάλλοντος, όπως θεωρείται η περίπτωση κατασκευής υδροηλεκτρικού στο Χαλίκι, γι’ αυτό τόσο οι κάτοικοι όσο και ο Δήμος είναι ενάντια σε αυτή.
Οι κάτοικοι του Χαλικίου και οι φίλοι/ες του Ασπροποτάμου κάνουν ότι μπορούν να αποτρέψουν την κατασκευή του υδροηλεκτρικού. Όμως δεν έχουν τις απαραίτητες γνώσεις και μέσα που χρειάζονται σε αυτήν την περίσταση. Επίσης, το γεγονός ότι οι κάτοικοι αυτήν την περίοδο δεν είναι στον Ασπροπόταμο δυσκολεύει την άσκηση οποιασδήποτε αντίδρασης.
Ο Δήμος Μετεώρων (δεν γνωρίζω για την Περιφέρεια) έχει πάρει απόφαση κατά της κατασκευής υδροηλεκτρικού σταθμού στο Χαλίκι αλλά και σε άλλα μέρη του Δήμου. Παρόλα αυτά όμως, χθες δεν εμφανίστηκε κάποιος/οι εκπρόσωπος/οι ή/και ο ίδιος ο δήμαρχος για να εκφράσουν την αντίθεσή τους και να προβούν σε έλεγχο νομιμότητας των εργασιών της εταιρείας (ας μην ξεχνάμε ότι η περιοχή έχει χαρακτηριστεί ως Γεωπάρκο, το οποίο είναι αναγνωρισμένο ως «Παγκόσμιο Γεωπάρκο Unesco»). Ακόμη, δεν αντιλήφθηκα οι πρόεδροι των κοινοτήτων να συμμετέχουν σε αυτήν την αντίδραση. Πληροφορήθηκα (χωρίς να μπορώ να το εξακριβώσω) ότι Αντιδήμαρχος βρέθηκε στο Αστυνομικό Τμήμα της Καλαμπάκας, με τη σύλληψη των κατοίκων. Δεν γνωρίζω, όμως, ποια ήταν η συμβολή του στην επίλυση της κατάστασης και ποια στάση είχαν σε όλα αυτά.
Επειδή πρόκειται για ειλημμένες αποφάσεις, οι οποίες, οι εταιρείες έχουν φροντίσει να είναι και «νόμιμες», χωρίς, όμως, να ρωτηθούν οι κάτοικοι, ο αγώνας είναι δύσκολος. Οι κάτοικοι από μόνοι τους, ιδιαίτερα αυτήν την περίοδο που είναι «διασκορπισμένοι» σε διάφορες περιοχές της Θεσσαλίας, δεν μπορούν από μόνοι τους να αντιμετωπίσουν τις εταιρείες. Χρειάζεται ο Δήμος και η Περιφέρεια να αναλάβουν δράση τόσο σε θεσμικό όσο και σε ακτιβιστικό επίπεδο. Πιο συγκεκριμένα:
- Να κινήσουν ταχύτητα όλες τις αναγκαίες διαδικασίες ελέγχου νομιμότητας των διαδικασιών εγκατάστασης των ΑΠΕ κατά την έναρξη και κατά τη διάρκεια των εργασιών.
- Να κινηθούν νομικά/δικαστικά και να ζητήσουν την ακύρωση των αποφάσεων εγκατάστασης των ΑΠΕ
- Να οργανώσουν κινητοποιήσεις προσφέροντας ένα ενοποιητικό και ενιαίο πλαίσιο σε απλούς πολίτες, συλλόγους, οργανώσεις και άλλους θεσμικούς φορείς. Στις κινητοποιήσεις αυτές να συμμετέχουν μέλη του Δημοτικού και Περιφερειακού Συμβουλίου αλλά και ο Δήμαρχος και ο Περιφερειάρχης ή η Αντιπεριφερειάρχης.
Όπως έχω αναφέρει, πολλές φορές (από τον Σεπτέμβρη), έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος και χρειάζεται άμεση αντίδραση σε όλα τα επίπεδα με μπροστάρηδες σε αυτήν την προσπάθεια τον Δήμο και την Περιφέρεια.
Μηχανήματα να πάνε στον Ασπροπόταμο για να επουλώσουν τις ήδη υπάρχουσες πληγές από τον Ντάνιελ και όχι να δημιουργήσουν νέες.
Ο Θεόδωρος Θάνος είναι Καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και Δημότης Δήμου Μετεώρων