Καθώς ένα απόβραδο διάβαινα την πλατεία Κιτριλάκη σχεδόν αθέατο «Κάποιο άγαλμα που μ’ είδε με θυμήθηκε», καθώς και εγώ το θυμόμουν στα πλαίσια του μαθήματος της ιστορίας αναφέροντάς το στους μαθητές μου ως παράδειγμα πατριωτικής αυτοθυσίας και έμπρακτης αγάπης προς το λαό.
Ξάφνου ακούω ένα πνιχτό- πικρό κλάμα. Κοντοστάθηκα μα δεν μπορούσα να επισημάνω από πού εκπορευόταν. Διαπιστώνω πως ανάμεσα σε δύο άθλιες παράγκες είναι σφηνωμένη μια μαρμάρινη προτομή.
Πλησιάζω περίεργα το άγαλμα, που, ω του θαύματος, έχει σάρκα και οστά! Αυτό είναι που κλαίει παραπονεμένα. Λογική η ζωντάνια του, αφού το έστησαν εκεί ως φορέα διαχρονικού μηνύματος γενναίου φρονήματος και άδολης πατριωτικής στάσης σε τυραγνημένους υπόδουλους καιρούς της πατρίδας μας.
«Και τον πόνο του να ακούσω δεν αρνήθηκα/και τα μάτια του βουρκώναν και όλο κλαίγανε»
Ήταν ο Μητροπολίτης Λαρίσης-Τρίκκης Διονύσιος, που γεννήθηκε στην Παραμυθιά το 1541 μ.Χ. με Μακεδονική καταγωγή από το χωριό Αβδέλλα Γρεβενών. Κατά κυριολεξία ελλογιμότατος σπούδασε ιατρική, φιλοσοφία, θεολογία, φιλολογία, λογική, αστρονομία και ποίηση. Μιλούσε εφτά γλώσσες και διατηρούσε σχέσεις με τον Πάπα Ρώμης, άρχοντες και βασιλιάδες της δύσης. Για όλα αυτά ονομάστηκε Φιλόσοφος. Για τους Τούρκους ήταν Σκυλόσοφος, τόσο άχτι του είχαν.
Το 1600 στη Δυτική Θεσσαλία και το 1611 στη Ήπειρο επαναστάτησε κατά των τυράννων οπλίζοντας τους εξεγερμένους περισσότερο με πίστη στην ελευθερία και θρησκευτικό ενθουσιασμό παρά με επαρκή οπλισμό. Μα δεν απέτυχε το κίνημά του από έλλειψη όπλων τουλάχιστον στην Ήπειρο. Οι βολεμένοι προύχοντες Έλληνες του κάστρου των Ιωαννίνων συμπαρατάχθηκαν με την ολιγάριθμη Τούρκικη φρουρά! Ακολούθησε ξολοθρεμός των επαναστατών με το Διονύσιο να καταφεύγει σε μια σπηλιά.
Στο λεξικό Νεομαρτύρων του Περαντώνη αναγράφεται: «Προδοθείς υπό των Εβραίων (στα Γιάννενα) και συλληφθείς υπό των Τούρκων υπέστη φρικτά βασανιστήρια παραμένων αδούλωτος την ψυχήν και πιστός εις την χριστιανικήν πίστιν. Οι Τούρκοι εξέδειραν (έγδαραν) τον άγιο ζώντα και παραγεμίσαντες αυτό δι’ άχυρων περιήγαγαν αυτό εις διαφόρους πόλεις…(μέχρι την Πόλη)».
Όταν ζωντανό ακόμη τον παρουσίασαν στον Oσμάν Πασά είπε άφοβα μόνο τούτο: «Πολέμησα, για να ελευθερώσω το λαό από τα βάσανα και την τυραννία σας». Πόσα δημόσια πρόσωπα σήμερα μπορούν να ισχυριστούν ότι παραβλέπουν το βλακώδες δήθεν πολιτικό κόστος, ότι δεν παρακινούνται από την αρχομανία τους για την αναρρίχηση σε δημόσιο αξίωμα και ότι θυσιάζουν, έστω και κατ’ ελάχιστον, το προσωπικό τους βόλεμα, για να υπηρετήσουν τα συμφέροντα στην πατρίδα και το λαό;
Αυτήν την ιστορική προσωπικότητα, που διαπαιδαγωγεί με το απείρου κάλλους ήθος της, που γδερνόταν ζωντανός επί πέντε ώρες, που αναπτέρωσε το ηθικό των υπόδουλων ελλήνων και συντήρησε τον πόθο και τη φλόγα για λευτεριά με την πίστη του στο πως όλα «πάλι με χρόνους και καιρούς, πάλι δικά μας θάναι», αυτόν τον Εθνεγέρτη τίμησε κάποτε ο Δήμος Τρικκαίων με μαρμάρινη προτομή, για να διαιωνίζεται απρόσκοπτα η ιστορική μνήμη ως παιδαγωγός ανηλίκων και ενηλίκων. Φαίνεται πως στο παρελθόν στο Δήμο Τρικκαίων έχουν θητεύσει και πεφωτισμένοι Δημοτικοί Άρχοντες, που με δημοτική δαπάνη στόλιζαν τις πλατείες με αγάλματα .
Με δέος και άπειρο σεβασμό του είπα. Σεβασμιότατε ποιο είναι το παράπονό σου και τόσο πικρά θρηνείς; Μου απάντησε. «Άντεξα τα βασανιστήρια των δημίων του γένους μας, μα δεν αντέχω την περιφρόνηση των ομοεθνών μου. Η τωρινή Δημοτική Αρχή σας με συμπίεσε αδίστακτα ανάμεσα σε δύο παράγκες εμπορίου. Με θλίβει που τα παιδιά και οι νέοι σας, καθώς περνούν, σιγομουρμουρίζουν: Κάποιος ανάξιος θα είναι τούτος, για να τον περιφρονεί τόσο η Δημοτική Αρχή».
«Του ‘πα για το φέρσιμό τους και για τα άλλα τους/τα ασυγχώρητα τα λάθη τα δημοτικά τα μικρά και τα μεγάλα τους». Του είπα πως «ουκ οίδασι τι ποιούσι», δηλαδή δεν έχουν συναίσθηση του τι πράττουν. Του εξήγησα πως αυτό είναι το πολιτιστικό επίπεδο της Δημοτικής Αρχής, αν και βαυκαλίζεται ότι έχει πολιτιστικές ευαισθησίες, επειδή στο δημαρχείο ακούγεται κλασσική μουσική. Λένε, Γέροντα, πως έχουν και τομέα παιδείας και πολιτισμού!
Μάλλον, Δεσπότη μου, για τέτοιας ποιότητα Δημοτική Αρχή, σου το λέω διασκευασμένα, γράφτηκε από τον Ιρλανδό ποιητή Γουίλιαμ Γέιτς: «Μπορώ να βρω χίλιες δικαιολογίες για την απρέπεια της τωρινής Δημοτικής Αρχής αλλά καμία για όσους ακόμη την συμπαθούν».
Παρηγορήσου, Ανταρτοδέσποτά μου, διότι στην Παραμυθιά, στα Γιάννενα και στην Καρδίτσα υπάρχουν περίοπτες προτομές σου. Στην Καρδίτσα περιφέρεται και η εικόνα σου στη λιτανεία της γιορτής του αγίου Σεραφείμ. Τόση τιμή σου έχουν.
Παρηγορήθηκε ο σεβάσμιος Μητροπολίτης, μάρτυρας και εθνεγέρτης, προσδοκώντας να τον απελευθερώσει από τα δεσμά της καταφρόνησης η επόμενη Δημοτική Αρχή. Πήρα την ευχή του και χωρίσαμε.
Καθώς έφευγα μια μαυροφορεμένη φιγούρα, σαν αυτές που τόσο όμορφα περιγράφει ο Παπαδιαμάντης, έσκυψε και άναψε ένα καντήλι μνήμης, που βρισκόταν στα πόδια της προτομής του Αγίου Πρωτομάρτυρα του Ελληνισμού Αρχιεπισκόπου Λαρίσης-Τρίκκης Διονυσίου του Φιλοσόφου, του και σκανδαλωδώς περιφρονημένου υπό της Δημοτικής Αρχής του Δήμου Τρικκαίων.
.