Ως «κοσμήματα της φύσης που πρέπει να διαφυλάξουμε» χαρακτηρίζει τα βουνά του πλανήτη μας ο ΟΗΕ, αναγνωρίζοντας την αξία τους για τη βιοποικιλότητα στη Γη.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η επίσημη σχετική σελίδα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, τα βουνά «φιλοξενούν το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού και περίπου τα μισά από τα hotspot της παγκόσμιας βιοποικιλότητας. Παρέχουν γλυκό νερό για την καθημερινή ζωή στη μισή ανθρωπότητα, συμβάλλουν στη διατήρηση της γεωργίας και στην παροχή καθαρής ενέργειας και φαρμάκων».
Παράλληλα, όμως, επισημαίνεται πως τα βουνά απειλούνται από:
- την κλιματική αλλαγή
- την υπερεκμετάλλευση
- τη ρύπανση
Καθώς το παγκόσμιο κλίμα συνεχίζει να θερμαίνεται, οι ορεινοί παγετώνες λιώνουν επηρεάζοντας τα αποθέματα γλυκού νερού κατάντη και οι κάτοικοι των βουνών – που κατά μέσο όρο κατατάσσονται μεταξύ των φτωχότερων στον κόσμο – αντιμετωπίζουν ακόμη μεγαλύτερες προκλήσεις για να επιβιώσουν στον τόπο τους.
Οι καθαρισμοί των δασών στα βουνά για καλλιέργεια, οικισμούς ή υποδομές προκαλεί συχνά διάβρωση του εδάφους καθώς και απώλεια ενδιαιτημάτων. Η διάβρωση και η ρύπανση βλάπτουν την ποιότητα του νερού που ρέει κατάντη και την παραγωγικότητα του εδάφους. Στην πραγματικότητα, πάνω από 311 εκατομμύρια άνθρωποι σε αγροτικούς ορεινούς πληθυσμούς στις αναπτυσσόμενες χώρες ζουν σε περιοχές που εκτίθενται σε προοδευτική υποβάθμιση της γης και σήμερα 178 εκατομμύρια κάτοικοι από τους οποίους θεωρούνται ευάλωτοι στην επισιτιστική ανασφάλεια.
Η Διεθνής Ημέρα Βουνού εορτάζεται από τον ΟΗΕ στις 11 Δεκεμβρίου, με στόχο να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη για την αναγκαιότητα των ορεινών όγκων του πλανήτη και να στρέψει την προσοχή στη διατήρησή τους. Στο πλαίσιο της προσπάθειας για πράσινη μετάβαση και στροφή στη βιωσιμότητα, η ανθρωπότητα οφείλει να βρει λύσεις βασισμένες στη φύση, ώστε να αναδειχθούν βέλτιστες πρακτικές και επενδύσεις που χτίζουν ανθεκτικότητα, μειώνουν την ευπάθεια και αυξάνουν την ικανότητα των βουνών να προσαρμοστούν σε καθημερινές απειλές και στα ακραία κλιματικά φαινόμενα.
Τα ψηλότερα βουνά στον κόσμο βρίσκονται στην Ασία και είναι 49 κορυφές με υψόμετρο άνω των 7.500 μέτρων. Το ψηλότερο σημείο της Γης είναι το Έβερεστ, με υψόμετρο 8.848 μέτρα, ενώ το ψηλότερο βουνό στη χώρα μας, που παρότι νησιωτική, είναι ορεινή στο μεγαλύτερο μέρος της, είναι ο Όλυμπος με τον Μύτικα, την ψηλότερη κορυφή του, στα 2.918 μέτρα.