Τα ρούχα… μολύνουν το Περιβάλλον

Ένα από τα πιο σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα αποτελούν τα… ρούχα. Οι χωματερές ενδυμάτων πολλαπλασιάζονται παγκοσμίως, αφού η διαχείριση και η ανακύκλωση υφασμάτων δεν είναι ευρέως διαδεδομένη. Το πρόβλημα έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις τα τελευταία χρόνια.

Αιτία, όσο και αν ακούγεται απίστευτο, είναι τα φθηνά ρούχα, που εύκολα αγοράζονται και γρήγορα χαλούν και πετιούνται… Γι’ αυτό και η Ευρωπαϊκή Ένωση απαιτεί από τα κράτη-μέλη να διαχωρίζουν τα υφάσματα από τα άλλα απόβλητα, από τον Ιανουάριο του 2025. Αυτή τη στιγμή, λιγότερο από το ένα τέταρτο των 5,2 εκατ. τόνων απορριμμάτων ρούχων της Ευρώπης ανακυκλώνεται και εκατομμύρια τόνοι καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής κάθε χρόνο, ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Ιούλιο.

Τα ακριβή στοιχεία σχετικά με την αύξηση των απορριμμάτων ενδυμάτων είναι ελάχιστα, αλλά η συλλογή για ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση αυξήθηκε σταδιακά σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες από το 2010 περίπου, σύμφωνα με έκθεση της Ε.Ε. του 2021.

Η γρήγορη μόδα ή η κατασκευή και πώληση φθηνών ρούχων με σύντομη διάρκεια ζωής, είναι «εξαιρετικά μη βιώσιμη», δήλωσε η Κομισιόν τον Ιούλιο. Η Κλωστοϋφαντουργία συμβάλλει σημαντικά στην Κλιματική Αλλαγή και την περιβαλλοντική ζημία, σημειώνεται. Το κύριο πρόβλημα είναι η υπερκατανάλωση. Η HugoBoss ανέφερε σε δήλωσή της στο Reuters, ότι «η υπερπαραγωγή και η υπερκατανάλωση είναι, σε γενικές γραμμές, ένα πρόβλημα σε ολόκληρη τη βιομηχανία», προσθέτοντας ότι χρησιμοποιεί ανάλυση δεδομένων για την καλύτερη προσαρμογή της παραγωγής στη ζήτηση. Θα χρειαστούν επενδύσεις ύψους 6-7 δισ. ευρώ έως το 2030, για να δημιουργηθεί η κλίμακα επεξεργασίας και ανακύκλωσης αποβλήτων κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων που επιδιώκει η Ε.Ε.

Σε δήλωσή του στο Reuters, εκπρόσωπος της H&M δήλωσε ότι αναγνώρισε ότι είναι «μέρος του προβλήματος».

Τα απορρίμματα ενδυμάτων

Τα εμπόδια για τη σημαντική μείωση των απορριμμάτων ενδυμάτων είναι τεράστια, παρά την καταστολή της Ε.Ε. και τις δεσμεύσεις βιωσιμότητας της Βιομηχανίας. Εκατοντάδες εργοστάσια, μαζί με επενδύσεις στην τεχνολογία και παρεμβάσεις στην αγορά, θα χρειαστούν για να επιτευχθούν οι στόχοι της Βιομηχανίας για ανακύκλωση 2,5 εκατ. τόνων αποβλήτων κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων έως το 2030.

Δεκατέσσερις εταιρίες ανακύκλωσης κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων στην Ευρώπη, σχεδιάζουν να αυξήσουν την παραγωγική τους ικανότητα, σύμφωνα με τη FashionForGood, μία εταιρία που επενδύει σε ανακυκλωμένες ίνες, η οποία πραγματοποίησε έρευνα σε 57 εταιρίες ανακύκλωσης, σε έκθεση του Σεπτεμβρίου 2022.

Η Ε.Ε. δεν έχει θέσει συγκεκριμένους στόχους για το ανακυκλωμένο περιεχόμενο στα ενδύματα, αλλά μέχρι το 2030 στοχεύει όλα τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα που πωλούνται, να είναι «σε μεγάλο βαθμό» κατασκευασμένα από ανακυκλωμένες ίνες, καθώς και ανθεκτικά, επισκευάσιμα και ανακυκλώσιμα. Μία από τις προκλήσεις είναι ο διαχωρισμός των διαφόρων τύπων ινών σε πρώτες ύλες κατάλληλες για ανακύκλωση. Καθώς οι τεχνικές αυτές βρίσκονται ακόμη σε νηπιακό στάδιο, το υψηλότερο κόστος των ανακυκλωμένων υφασμάτων σε σύγκριση με τα νέα υφάσματα, παραμένει εμπόδιο για την ευρεία υιοθέτησή τους.

Σύμφωνα με τα εμπορικά στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών, η Ε.Ε. εξήγαγε 1,4 εκατομμύρια τόνους μεταχειρισμένων κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων το 2022, δηλαδή υπερδιπλάσια ποσότητα σε σχέση με το 2000. Δεν επαναχρησιμοποιούνται όλα αυτά τα ρούχα, και οι εξαγωγές μεταχειρισμένων ρούχων από την Ευρώπη στην Αφρική, μπορεί να οδηγήσουν σε ρύπανση όταν τα ρούχα που δεν μπορούν να μεταπωληθούν, καταλήγουν σε χωματερές, δήλωσε η Ε.Ε.

Οι χωματερές της Αφρικής

Οι προτεινόμενοι κανόνες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιδιώκουν να πατάξουν τους ασυνείδητους φορείς που εξάγουν κατεστραμμένα αντικείμενα που προορίζονται για χωματερές, και θα απαιτούν από τις χώρες να αποδείξουν την ικανότητά τους να διαχειρίζονται το υλικό με βιώσιμο τρόπο. Μόνο το 8% των δωρεών μεταπωλείται σήμερα στα καταστήματα μεταχειρισμένων ειδών της ModaRe, μέθοδος που θεωρείται ευρέως ως ο πιο αποτελεσματικός τρόπος επαναχρησιμοποίησης των παλαιών ρούχων. Παρόμοια ποσότητα καταλήγει στην ευρωπαϊκή χωματερή.

Η Adidas, η Bestseller και η H&M έχουν επενδύσει στη φινλανδική νεοφυή εταιρία InfinitedFiberCompany, η οποία παράγει ίνες από απορρίμματα υφασμάτων, χαρτόνι και χαρτί. Η νομοθετική ώθηση της Επιτροπής περιλαμβάνει κανόνες που θα υποχρεώνουν τους λιανοπωλητές να συνεισφέρουν στο κόστος συλλογής μεταχειρισμένων ρούχων για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση.

Σύμφωνα με τους προτεινόμενους κανόνες, οι λιανοπωλητές θα πληρώνουν ένα τέλος ύψους περίπου 12 λεπτών του ευρώ ανά τεμάχιο, για κάθε ένδυμα που πωλείται στην Ε.Ε., με υψηλότερα ποσοστά για τα ενδύματα που είναι πιο δύσκολο να ανακυκλωθούν.

vradini.gr