Η πιο ενεργός συμμετοχή των περιφερειών στην υλοποίηση του ΕΣΠΑ, προκειμένου να επιταχυνθεί η απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων, αλλά και οι τροποποιήσεις που θα γίνουν το προσεχές διάστημα να είναι προσαρμοσμένες στις ανάγκες τους, αποφασίστηκαν χθες κατά τη συνάντηση που είχαν ο Υπουργός Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Κωστής Χατζηδάκης με μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΝ.ΠΕ. μεταξύ τον οποίων και ο αντιπρόεδρος της και περιφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Κώστας Αγοραστός. Αντικείμενο της συνάντησης που έγινε σε καλό κλίμα αποτέλεσαν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Αιρετές Περιφέρειες και σχετίζονται με τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΠΕΠ).
Πρόκειται για προβλήματα που εμποδίζουν την ταχύτερη υλοποίηση των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων και επικεντρώνονται στην πολυνομία, την εμπλοκή πληθώρας συναρμοδιοτήτων και την έλλειψη συντονισμού και συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων φορέων καθώς και τις ιδιαίτερα απαιτητικές, χρονοβόρες και γραφειοκρατικές διαδικασίες αδειοδοτήσεων. Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στην ανάγκη απλούστευσης διαδικασιών που αφορούν στο ΕΣΠΑ και στην επίσπευση των ρυθμών απορρόφησης των Περιφερειακών Προγραμμάτων.
Με δεδομένη την κρισιμότητα της οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης που επιβάλλει βήματα προόδου για τις 13 Περιφέρειες, αποφασίστηκε από κοινού να υπάρξει ένας συστηματικός και δομημένος διάλογος μεταξύ Υπουργείου και ΕΝ.Π.Ε., προκειμένου να επιλυθούν όσο το δυνατόν πιο άμεσα τα προβλήματα που προκύπτουν στη διαχείριση του ΕΣΠΑ.
Ειδικότερα, κατά τη συνάντηση των δύο πλευρών, συμφωνήθηκαν τα εξής:
1) Να συμμετάσχει εκπρόσωπος των Περιφερειών στην προετοιμασία των αλλαγών που αποσκοπούν στην απλούστευση των διαδικασιών απορρόφησης των κονδυλίων και υλοποίησης των έργων.
2) Να αντιμετωπιστούν με τον καλύτερο τρόπο οι ανάγκες των Περιφερειών στο πλαίσιο της επικείμενης αναθεώρησης του ΕΣΠΑ, η οποία άλλωστε θα κινηθεί στην κατεύθυνση που είχε συμφωνηθεί ήδη με την προηγούμενη πολιτική ηγεσία. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του υπουργείου, στόχος είναι η αναθεώρηση να έχει ολοκληρωθεί έως τα τέλη Σεπτεμβρίου.
3) Να συμμετάσχουν οι Περιφέρειες με ιδέες και προτάσεις στη διαβούλευση για τις αλλαγές που θα γίνουν στον επενδυτικό νόμο.
Όπως ανέφερε ο Υπουργός κ. Κ. Χατζηδάκης: «Ο ρόλος των Περιφερειών για την επίτευξη του στόχου επιτάχυνσης της απορρόφησης κονδυλίων είναι κομβικός. Για το λόγο αυτό ο διάλογος μεταξύ υπουργείου και Περιφερειών θα είναι συστηματικός και σε μόνιμη βάση. Οι περιφέρειες αποτελούν τον πυρήνα της προσπάθειες που γίνεται για να αντιστραφεί το κλίμα ύφεσης που επικρατεί.
Ο κ. Αγοραστός απ΄ την πλευρά του έθεσε στον υπουργό το ζήτημα της αναθεώρησης των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, ενώ τόνισε την ανάγκη παύσης της λειτουργίας της Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (Ε.Ε.Τ.Α.Α.) ως Ενδιάμεσου Φορέα Διαχείρισης Δημοσίων Έργων Περιφερειακών Προγραμμάτων κ.α. Ακόμη ο περιφερειάρχης έκανε λόγο για την ανάγκη επίσπευσης των εργασιών στους αυτοκινητοδρόμους Μαλιακός-Κλειδί και Ε65, όπως και την ανάγκη μείωσης των τιμών των διοδίων. Παράλληλα ο κ. Αγοραστός έθεσε θέματα της Περιφέρειας Θεσσαλίας όπως των έργων του Αεροδρομίου της Σκιάθου, της Κάρλας, του Περιφερειακού του Βόλου, του χρηματοδοτικού ταμείο Jessica, όπως και των Λαϊκών Αγορών, θεμάτων που άπτονται της αρμοδιότητας του Υπουργείου που προΐσταται ο κ. Χατζηδάκης και ζήτησε χρονοδιάγραμμα δράσης.
Τέλος ο κ. Κ. Αγοραστός παρέδωσε και ανέλυσε στον Υπουργό επιστολή εννιά σημείων που σχετίζονται με την απορροφητικότητα επενδυτικών προγραμμάτων. Αναλυτικά τα σημεία για την επίσπευση των διαδικασιών έχουν ως εξής:
1.Για την αναθεώρηση Περιφερειακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ όπως της Θεσσαλίας (αλλά και Μακεδονίας – Ηπείρου κλπ) έχει προβλεφθεί μεταφορά έργων προσπελασιμότητας από τα περιφερειακά προγράμματα στο ΕΠ Προσπελασιμότητα.
Η διαδικασία απαιτεί συντονισμό των ΔΑ και σύμφωνη γνώμη Υπουργείου (Χατζηδάκης) ώστε η μεταφορά να γίνει τον Οκτώβριο 2012. Απαραίτητο για να μπορεί να καλυφθεί το ποσό που προβλέφθηκε για επενδύσεις στα Περιφερειακά Προγράμματα και για το σύνολο των υπολοίπων έργων (σήμερα τα έργα της Θεσσαλίας στον άξονα προσπελασιμότητας είναι σε υπερδέσμευση)
Θεσσαλία : μεταφορά 126 εκ € προϋπολογισμός έργων προς μεταφορά.
2.ΕΕΤΑΑ. : Παύση λειτουργίας της ως φορέας διαχείρισης Δημοσίων έργων Περιφερειακών Προγραμμάτων (διαχειρίζεται και νέα έργα και όχι μόνο Θησέα)
α) Θεσσαλία : εκχώρηση 32εκ. €, προσκλήσεις 65 εκ. €
β) παράλληλη λειτουργία – ίδιο αντικείμενο με ΔΑ περιφερειών, με πλήρη ευελιξία κριτηρίων ένταξης που ενέχει κινδύνους για ομαλή ολοκλήρωση Περιφερειακών Προγραμμάτων – καταλογισμούς και άλλα.
γ) εμπλοκή με φορείς που “βλέπουν” ταυτόχρονες προσκλήσεις από ΔΑ περιφερειών και ΕΕΤΑΑ για τα ίδια έργα
δ) οι ΔΑ των περιφερειών μπορούν να εντάξουν όσα έργα ΘΗΣΕΑ (και μόνο) πληρούν τις προϋποθέσεις ΕΣΠΑ, εφόσον απαιτείται, και μάλιστα άμεσα
3.Ζητούμε πλήρη ενημέρωση Περιφερειών για εκχωρήσεις πόρων Περιφερειακών Προγραμμάτων στους φορείς διαχείρισης (προβλέπεται από νόμο 3614/07)
4.Ενεργοποίηση νέου κύκλου επενδύσεων.
Με έγγραφο της Ειδικής Γραμματέως μετά από διαβούλευση και κατάθεση προτάσεων από τις περιφέρειες ορίστηκε ο φορέας διαχείρισης ανά περιφέρεια (Δ/νση Προγραμματισμού Περιφέρειας πρώην ΔΙΣΑ, ή τράπεζες ή ΕΦΕΠΑΕ). Για Θεσσαλία είναι η Δ/νση Προγραμματισμού.
Ζητούμε να εκδοθεί απόφαση εκχώρησης πόρων και η ΥΑ για το νέο κύκλο ώστε να προκηρυχθεί η δράση (25 εκ. € για Θεσσαλία)
5. ΠΔΕ
Καθυστέρηση σε αποφάσεις τροποποίησης ετησίων πιστώσεων και κατανομής ποσών στα έργα. Προτείνουμε: νομοθετική ρύθμιση εκχώρησης αρμοδιότητας σε Περιφερειάρχες, για το “πλαφόν” των συλλογικών αποφάσεων που διαχειρίζονται (η ΣΑΕΠ 8, ΣΑΕΠ 2, ΣΑΕΠ 3, ΣΑΝΑ 3 κλπ) (για Θεσσαλία 65 εκ. € για συγχρηματοδοτούμενα και 7 εκ. € για εθνικά για το 2012)
6. Δημόσια Έργα.
α) Μείωση τιμολογίων εργασιών
β) Αύξηση ποσοστού έκπτωσης 12% για αυξημένες εγγυήσεις
γ) Μείωση ποσοστών εγγυητικών επιστολών
δ) απαλλοτριώσεις
ε) Ελεγκτικό Συνέδριο: προτεραιότητα σε έργα ΕΣΠΑ
στ) Επίτροποι (για Δήμους), εντελλόμενα για Περιφέρειες κλπ, προληπτικός έλεγχος δαπανών προτεραιότητα στα έργα ΕΣΠΑ
7.Επιτάγχυνση διαδικασιών ωρίμανσης υλοποίησης
α) Υγεία, απαιτείται επίσπευση διαδικασιών ωρίμανσης
β) Πολιτισμός, επίσπευση διαδικασιών υλοποίησης
8. Νέα Προγραμματική Περίοδος 2014-2020
α) Αυξημένη κατανομή χρηματοδότησης υπέρ των Περιφερειών
β) Διαχείριση πόρων Περιφερειακών Προγραμμάτων από Περιφερειακούς φορείς με ενσωμάτωση του συνόλου των τομέων (πχ υγεία, πολιτισμός, εκπαίδευση)
γ) τα Περιφερειακά Προγράμματα να είναι πολυταμειακά (δηλαδή να περιλαμβάνουν πόρους από το σύνολο των ταμείων: Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης – ΕΤΠΑ, Κοινωνικό Ταμείο – ΕΚΤ, Γεωργικό Ταμείο – ΕΓΤΑΑ, Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας, Ταμείο Συνοχής)
δ) καθιέρωση θεσμικής διαδικασίας για τον συντονισμό δράσεων Περιφερειακών και Ταμειακών Προγραμμάτων με στόχο την επίτευξη της συνέργειας – συμπληρωματικότητας των έργων
9. ‘Ένταξη αυτοτελώς των περιφερειών στο ΠΔΕ για τον Π/Υ έργων ευθύνης τους