Σπυρίδων Βλιώρας: Η άγνωστη ιστορία Σταγών και Μετεώρων κατά τον 14ο αιώνα

Ο 14ος αιώνας για την περιοχή μας και εν γένει για όλη τη Θεσσαλία είναι ένας αιώνας σημαντικών εξελίξεων και μεγάλων ανακατατάξεων. Κατά τη διάρκειά του η Θεσσαλία επανήλθε προσωρινά στην κυριότητα της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (Βυζαντινής, όπως λανθασμένα επικράτησε να ονομάζεται), στη συνέχεια κατακτήθηκε από Σέρβους, για να πέσει τελικά προς το τέλος τού αιώνα (60 έτη προ της αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως) και για 488 χρόνια στα χέρια των Οθωμανών.
Στα άγνωστα γεγονότα της περιόδου αυτής για την περιοχή μας θα αναφερθούμε σε ομιλία μας με τίτλο «Η Καλαμπάκα και τα Μετέωρα κατά τον 14ο αιώνα μέσα από τις μεσαιωνικές πηγές» που θα δοθεί την Πέμπτη, 23 Ιανουαρίου 2025 & ώρα 18:00 (Αίθουσα «Νίτσα Λιάπη», Κονδύλη 10, Καλαμπάκα), στα πλαίσια της ενδιαφέρουσας πρωτοβουλίας (με τον γενικό τίτλο: «Επαρχία Σταγών: Αναδρομές στην Ιστορία») της Μητροπολιτικής Ακαδημίας Θεολογικών και Ιστορικών Μελετών Αγίων Μετεώρων σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Τρικάλων.
Μια πρόγευση της ομιλίας θα δώσουμε με μια ερώτηση. Ποια σχέση είχε με τους Σταγούς / Καλαμπάκα ένας απόγονος της ιταλικής οικογένειας των Ορσίνι (Orsini), ο Νικηφόρος Βʹ, που εξέδωσε έναν «ὁρκωμοτικὸ ὁρισμὸ» υπέρ της Επισκοπής και των πολιτών της πόλης των Σταγών, ο οποίος κατοχυρώνει και επικυρώνει σαφώς όλα τα πρότερα προνόμια που τους είχαν χορηγηθεί; «Ἡ ἁγιωτάτη ἐπισκοπὴ κατέχῃ καὶ ἐπικρατῇ (…) διὰ θείων καὶ σεπτῶν χρυσοβούλων καὶ προσταγμάτων βασιλικῶν (…). Ὡσαύτως καὶ οἱ ἐν αὐτῆ ἐντιμότατοι κληρικοί, ἱερεῖς, ἀναγνῶσται, ὀφφικιάλιοι, καὶ οἱ λοιποὶ (…) καὶ οἱ χρυσοβουλλάτοι καὶ οἱ λοιποὶ ἅπαντες μείζονές τε καὶ μικροὶ κατέχωσι τὰς γονικαρχίας ἃς εἶχον καὶ εὑρίσκοντο ἐγκρατεῖς εἰς τὰς ἡμέρας τῶν ἀοιδίμων αὐθεντῶν καὶ ἅπερ ἀπὸ τῶν τυραννευσάντων Σερβῶν, καὶ τοῦ ἅπαντος ἐξαλείμματος κατεῖχεν ἡ ἀγιωτάτη ἐπισκοπή (…) ἀνενοχλήτως καὶ ἀναποσπάστως.»
Η απάντηση για τη σχέση τού Ορσίνι με την πόλη των Σταγών (Καλαμπάκας) στην επικείμενη ομιλία…