Oι άνθρωποι έχουν πολύ φτωχή αντίληψη των χρωμάτων σε σχέση με τα άγρια πουλιά τα οποία ανήκουν στην οικογένεια των Τροχιλιδών, τα οποία μπορούν να διακρίνουν το υπεριώδες φως σε συνδυασμό με άλλα χρώματα – αυτό κατέδειξε επιστημόνων του Χάρβαρντ και του Πρίνστον, τα οποία δημοσιεύτηκαν πρόσφατα στην επιστημονική επιθεώρηση «PNAS». Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμη εάν τα πουλιά αντιλαμβάνονται τον συνδυασμό του υπεριώδους φωτός με χρώματα άλλου μήκους κύματος ξεχωριστά ή ως ένα καινούριο, άγνωστο στον άνθρωπο, χρώμα.
Μία… τέταρτη διάσταση στο φως
Η διαφορά στην αντίληψη αυτή σε σχέση με τον άνθρωπο οφείλεται στο γεγονός ότι ο άνθρωπος διαθέτει υποδοχείς φωτός στο μάτι για τρία βασικά χρώματα: το κόκκινο, το πράσινο και το μπλε. Αντίθετα, η συγκεκριμένη οικογένεια πουλιών διαθέτει υποδοχέα και για το υπεριώδες φως, κάτι το οποίο «εκτινάσσει» την χρωματική παλέτα η οποία γίνεται αντιληπτή από αυτά. Έτσι, τα πουλιά μπορούν να αντιλαμβάνονται μη φασματικά χρώματα τα οποία προκύπτουν από τον συνδυασμό φασματικών χρωμάτων με το υπεριώδες φως. Ο άνθρωπος μπορεί επίσης να αντιληφθεί μη φασματικά χρώματα, τα οποία ωστόσο προκύπτουν από τον συνδυασμό των φασματικών χρωμάτων μεταξύ τους, όπως στην περίπτωση του μωβ το οποίο «γεννιέται» από τον συνδυασμό ενός χρώματος το οποίο βρίσκεται σε χαμηλό μήκος κύματος (το μπλε) και ενός χρώματος το οποίο βρίσκεται σε υψηλό μήκος κύματος (το κόκκινο).
Εκμαιεύοντας τα μυστικά της φύσης
Για να διερευνήσουν κατά πόσο τα πουλιά αντιλαμβάνονται χρώματα συνδυασμένα με το υπεριώδες φως, οι επιστήμονες πραγματοποίησαν 19 ανεξάρτητα πειράματα βασισμένα στην αρχή της επιβράβευσης. Αρχικά εκπαίδευσαν τα πουλιά έτσι ώστε να αναγνωρίζουν συνδυασμούς χρωμάτων στους οποίους συμπεριλαμβανόταν το υπεριώδες φως και να συνδυάζουν αυτούς τους χρωματικούς συνδυασμούς με την ύπαρξη τροφής. Έτσι, ενδεικτικά, έβαλαν δίπλα στην τροφή λαμπάκια τα οποία εξέπεμπαν υπεριώδες φως μαζί με κίτρινο ή υπεριώδες φως μαζί με μωβ χρώμα. Μετά την εκπαίδευση, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι ακόμη και στην περίπτωση που η θέση της πηγής του φωτός άλλαζε, τα συγκεκριμένα πουλιά ήταν σε θέση να αναγνωρίσουν το σωστό φως το οποίο θα τα οδηγούσε στο δοχείο με την τροφή.
Όπως σημείωσαν οι ερευνητές σε σχετικές δηλώσεις τους, πειράματα τέτοιου είδους πραγματοποιούνται συνήθως στο εργαστήριο, κάτι το οποίο είναι περιοριστικό για την εξαγωγή συμπερασμάτων για τα είδη τα οποία διαβιούν στην άγρια φύση. Έτσι, στη συγκεκριμένη μελέτη οι επιστήμονες ανέλαβαν να εκπαιδεύσουν πουλιά τα οποία βρίσκονται ελεύθερα στη φύση.
Οι ερευνητές τώρα επιθυμούν να διερευνήσουν εάν τα πουλιά μπορούν να βλέπουν καινούρια χρώματα, τα οποία ο άνθρωπος δεν είναι σε θέση να αντιληφθεί, ή εάν βλέπουν μία μίξη χρωμάτων η οποία περιλαμβάνει και το υπεριώδες φως.