(10/14)
Η αποδοχή της.
Ένα σημαντικό θέμα είναι αυτό της πρόσληψης και αποδοχής (reception) των αποφάσεων της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου από τις Ορθόδοξες Εκκλησίες. Επομένως, πρόκειται περί ενός θέματος που αφορά μόνο τις Ορθόδοξες Εκκλησίες [1]. Δεν σχετίζεται δηλαδή με τον υπόλοιπο χριστιανικό κόσμο, αλλά οι αποφάσεις τους έχουν αντανάκλαση και στον υπόλοιπο χριστιανικό κόσμο [2], καθότι η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν ζει απομονωμένη από τις κοινωνίες στις οποίες αναπτύσσεται.
Η πρόσληψη αφορά μία διαδικασία που έχει διάρκεια, καθότι είναι απαραίτητο ένα μακρύ χρονικό διάστημα μέχρι να ενσωματωθούν ολοκληρωμένα οι αποφάσεις στη ζωή της Εκκλησίας [3]. Ως διαδικασία επαφίεται στο εκκλησιαστικό σώμα, στο κατά πόσο είναι ικανό να εγκολπώσει τις συνοδικές αποφάσεις στην εκκλησιαστική ζωή και εμπειρία [4]. Πρόκειται περί θεολογικού και εκκλησιολογικού θέματος, μακριά από δικανικές αντιλήψεις, νομικές διεργασίες ή στατιστικές αξιολογήσεις και μεθόδους [5].
Για να πραγματοποιηθεί η πρόσληψη υφίστανται ορισμένες προϋποθέσεις. Η πρώτη είναι η αρχή της συναινετικής ομοφωνίας [6]. Δεν υφίσταται πρόληψη εάν δεν υπάρχει, όχι απλά μία συμφωνία όλων των Εκκλησιών ως προς την ομολογία της πίστεως, αλλά η πίστη στο γεγονός ότι η ομολογία αυτή είναι αποτέλεσμα συνοδικότητας, δηλαδή καρπός του Αγίου Πνεύματος. Αυτό έχει ευχαριστιακή φύση [7] και προϋποθέτει με τη σειρά του εκκλησιαστική κοινωνία. Η δεύτερη προϋπόθεση για την πραγμάτωση της πρόσληψης είναι να υπάρχει μία εκκλησιαστική κοινότητα και μάλιστα ευχαριστιακή [8]. Οι συνοδικές αποφάσεις χρειάζεται, στην περίπτωση αυτή, να υιοθετηθούν από την ίδια την Εκκλησία. Οι αποφάσεις αυτές έχουν κύρος επειδή προέρχονται μέσα από μία συλλογική διεργασία εντός της εκκλησιαστικής κοινωνίας. Ως εκ τούτου δεν αποτελούν κείμενα μεμονωμένων ατόμων ή ομάδων αλλά κείμενα θεσμικών οργάνων που προήλθαν μέσα από την συνοδικότητα και συλλογικότητα [9].
(συνεχίζεται)
Υποσημειώσεις:
[1] Αθανάσιου Βλέτση, Πρόσληψη ως ‘’από μηχανής θεός’’ – ή πώς ενσωματώνεται μια Σύνοδος στη ζωή της Εκκλησίας; Η διαδικασία πρόσληψης της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας στον γερμανόφωνο χώρο, Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Η Ορθόδοξη Θεολογία στον 21ο αιώνα. Πρακτικά 8ου Διεθνούς Συνεδρίου Ορθοδόξου Θεολογίας, Θεσσαλονίκη 21-25 Μαΐου 2018, Τόμος Α’, Θεσσαλονίκη 2021, σ. 174.
[2] Ό.π. σ. 183.
[3] Ό.π. σ. 182.
[4] Η διαδικασία πρόσληψης και αποδοχής των συνοδικών αποφάσεων δεν απαιτεί και την εξ αρχής έκφραση αποδοχής και πρόσληψης αυτών. Βλ. σχετικά Μητροπολίτου Μεσσηνίας Χρυσόστομου Σαββάτου, Ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἔκφρασις τῆς συνοδικής αὐτοσυνειδησίας τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, Αθήνα 2017, σ. 158.
[5] Ό.π. σ. 147.
[6] Ό.π. σ. 150
[7] Ό.π. σ. 151.
[8] Ό.π. σ. 151.
[9] Βλ. ό.π. σ. 150.
Πρεσβύτερος Ηρακλής Φίλιος (θεολόγος, βαλκανιολόγος)
Εφημέριος Διάβας Ι.Μ. Σταγών & Μετεώρων