(7/14)
Η μακρά περίοδος προετοιμασίας της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου.
Η Ε’ Προσυνοδική Πανορθόδοξη Διάσκεψη [1] πραγματοποιήθηκε το 2015 στο Chambésy. Το κείμενο περί του Αυτονόμου και του τρόπου ανακηρύξεως αυτού, καθώς και τα αναθεωρηθέντα και επιμεληθέντα κείμενα που είχε προταθεί ομόφωνα από την Διορθόδοξη Προπαρασκευαστική Επιτροπή (2009), έπρεπε τώρα να επεξεργαστεί σε τελικό στάδιο και να γίνει ομόφωνα δεκτό από την Ε’ Προσυνοδική Πανορθόδοξη Διάσκεψη [2]. Τα κείμενα έγιναν δεκτά ομόφωνα, αλλά με επιφυλάξεις για ορισμένα από αυτά, είτε για την προώθησή τους (κωλύματα γάμου, ημερολογιακό), είτε για την μη προώθησή τους (Αυτοκέφαλο, Δίπτυχα) [3].
Η ημερομηνία και ο τόπος σύγκλησης της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου αποφασίστηκαν στη Σύναξη των Προκαθημένων των Αυτοκεφάλων Ορθοδόξων Εκκλησιών τον Ιανουάριο του 2016 στο Chambésy. Η Σύναξη αυτή είχε ως σκοπό την επιβεβαίωση όλων των προπαρασκευαστικών εργασιών που είχαν ήδη επιτευχθεί και το σημαντικότερο ήταν ότι θα αποφασιζόταν πλέον τα σχετικά με τη σύγκληση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, δηλαδή τον χρόνο και τόπο σύγκλησης, τη δομή και τους κανόνες οργάνωσης και λειτουργίας της, καθώς και την ατζέντα της [4].
Δεκαετίες επίπονων και επίμονων προσπαθειών, μέσα από πολύ δύσκολες καταστάσεις, έφταναν στο τέλος του, καθώς η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος αποφασίστηκε να συγκληθεί στην Κρήτη στις 18-27 Ιουνίου 2016 [5]. Καθ’ όλη τη διάρκεια όμως των προπαρασκευαστικών διεργασιών, σημειώθηκαν ορισμένα προβλήματα μεταξύ των Ορθοδόξων Εκκλησιών που σε πολλές περιπτώσεις απείλησαν τη σύγκληση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο προκειμένου να εξασφαλίσει την απρόσκοπτη πορεία προς τη σύγκληση της Συνόδου προέβη σε ορισμένες υποχωρήσεις. Μεταξύ αυτών είναι και οι εξής: Αφαιρέθηκαν από τη ημερήσια διάταξη όλα εκείνα τα θέματα, στα οποία υπήρχε συστηματική αμφισβήτηση, μετατέθηκε ο τόπος συγκλήσεως της Συνόδου από την Κωνσταντινούπολη στην Κρήτη, μετά από απαίτηση ορισμένων Εκκλησιών, οι οποίες τελικά δεν προσήλθαν, μετεβλήθη κατόπιν απαιτήσεως συγκεκριμένης Εκκλησίας η διάταξη των καθισμάτων του χώρου της Συνόδου, ώστε να μην είναι τόσο εμφανής η θέση του Προέδρου [6].
(συνεχίζεται)
Υποσημειώσεις:
[1] Βλ. σχετικά Βλασίου Ιω. Φειδά, Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος. Από την άκριτη αμφισβήτηση στην ομόφωνη αποδοχή. Αθήνα 2017, σσ. 50-51.
[2] Ό.π. Πρβλ. Μητροπολίτου Μεσσηνίας Χρυσόστομου Σαββάτου, Ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἔκφρασις τῆς συνοδικής αὐτοσυνειδησίας τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, Αθήνα 2017, σσ. 26-27.
[3] Ιωάννη Αντ. Παναγιωτόπουλου, Το ζήτημα της προετοιμασίας της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Η Ορθόδοξη Θεολογία στον 21ο αιώνα. Πρακτικά 8ου Διεθνούς Συνεδρίου Ορθοδόξου Θεολογίας, Θεσσαλονίκη 21-25 Μαΐου 2018, Τόμος Α’, Θεσσαλονίκη 2021, σ. 509.
[4] Pantelis Kalaitzidis, The Holy and Great Council of the Orthodox Church between synodal inertia and great expectations, Peeters Publishers Leuven 2020, p. 80. Πρβλ. Μητροπολίτου Μεσσηνίας Χρυσόστομου Σαββάτου, Ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἔκφρασις τῆς συνοδικής αὐτοσυνειδησίας τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, Αθήνα 2017, σσ. 51-52, Ιωάννη Αντ. Παναγιωτόπουλου, Το ζήτημα της προετοιμασίας της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Η Ορθόδοξη Θεολογία στον 21ο αιώνα. Πρακτικά 8ου Διεθνούς Συνεδρίου Ορθοδόξου Θεολογίας, Θεσσαλονίκη 21-25 Μαΐου 2018, Τόμος Α’, Θεσσαλονίκη 2021, σ. 509 και Βλ. Στυλιανού Δ. Χαραλαμπίδη, Η ορθόδοξη Διασπορά, Ostracon Publishing, Θεσσαλονίκη 2021, σσ. 131-132.
[5] Μητροπολίτου Μεσσηνίας Χρυσόστομου Σαββάτου, Ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἔκφρασις τῆς συνοδικής αὐτοσυνειδησίας τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, Αθήνα 2017, σ. 55.
[6] Ό.π. σ. 73.
Πρεσβύτερος Ηρακλής Φίλιος (θεολόγος, βαλκανιολόγος)
Εφημέριος Διάβας Ι.Μ. Σταγών & Μετεώρων