Σχεδόν τα μισά από τα ποτάμια του κόσμου είναι μολυσμένα με πολλές φαρμευτικές ουσίες, δηλαδή από αντιβιοτικά, αντικαταθλιπτικά και παυσίπονα έως αντισυλληπτικά από το στόμα, αντιισταμινικά και ηρεμιστικά, σύμφωνα με μια ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο του Γιορκ στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τη σχετική έρευνα, η οποία τυχαίνει να είναι η πρώτη μελέτη για τη ρύπανση του περιβάλλοντος από φαρμακευτικές ουσίες που πραγματοποιείται σε πραγματικά παγκόσμια κλίμακα, αναλύθηκαν 258 ποτάμια σε 104 χώρες, με βάση δείγματα που συλλέχθηκαν σε 1.052 διαφορετικά μέρη για να μετρηθεί η παρουσία 61 φαρμακευτικών προϊόντων (καρβαμαζεπίνη, μετφορμίνη, καφεΐνη και άλλες) σε αυτά.
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το 43,5% του νερού των ποταμών στον κόσμο περιέχει «ανησυχητικές» ποσότητες δραστικών φαρμακευτικών συστατικών (APIs). Τα καταγεγραμμένα επίπεδα αυτών των τύπων χημικών ουσιών είναι δυνητικά τοξικά για τον άνθρωπο, τα ψάρια και άλλα είδη άγριας ζωής.
Κίνδυνος για τα τοπικά οικοσυστήματα
Η μελέτη που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη (22/06) στο επιστημονικό περιοδικό «Environmental Toxicology and Chemistry», προειδοποιεί ότι η συγκέντρωση των δραστικών φαρμακευτικών συστατικών θέτει σε κίνδυνο τα τοπικά οικοσυστήματα και δίνεται το παράδειγμα των φαρμάκων που στοχεύουν στις ορμόνες, τα οποία έχουν προκαλέσει αλλαγές φύλου σε θαλάσσια ζώα.
Τα αντικαταθλιπτικά έχει, επίσης, αποδειχθεί ότι επηρεάζουν τη συμπεριφορά των ψαριών, γεγονός που θα μπορούσε να διαταράξει την τροφική αλυσίδα, καθιστώντας τα πιο επιρρεπή σε θηρευτές. Επιπλέον, οι επιστήμονες φοβούνται ότι η παρουσία αντιμικροβιακών ενώσεων στο περιβάλλον συμβάλλει στη δημιουργία βακτηρίων ανθεκτικών στα φάρμακα.
Ομοίως, έχει ανακαλυφθεί ότι υπάρχει ισχυρή συσχέτιση μεταξύ της κοινωνικοοικονομικής κατάστασης μιας χώρας και της μεγαλύτερης μόλυνσης των φαρμακευτικών προϊόντων στα ποτάμια της, όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση του Πανεπιστημίου του Γιορκ που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο. Τα υψηλά επίπεδα φαρμακευτικής μόλυνσης συνδέονται, επίσης, με περιοχές που έχουν υψηλό μέσο όρο ηλικίας, καθώς και με υψηλά ποσοστά τοπικής ανεργίας και φτώχειας.
Μεταξύ των δραστηριοτήτων που συμβάλλουν περισσότερο στην «ανησυχητική» φαρμακευτική μόλυνση, είναι η απόρριψη σκουπιδιών και περιεχομένου δεξαμενών στα ποτάμια, η ανεπαρκής υποδομή λυμάτων και η παρασκευή φαρμακευτικών προϊόντων.