Μπορεί να μας εξοικονομεί χρήματα, αλλά η επαναχρησιμοποίηση του μαγειρικού ελαίου μπορεί να λειτουργήσει ως έναυσμα για την πρόοδο του καρκίνου του μαστού, κάτι που οι επιζώντες του καρκίνου θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τους.
Χρησιμοποιείτε ξανά το λάδι μαγειρέματος; Είναι σίγουρα καλό για τον προϋπολογισμό του νοικοκυριού, αλλά τα κακά νέα είναι ότι οι ενώσεις στα μαγειρικά έλαια που έχουν υποστεί θερμική κατάχρηση, έχουν δηλαδή χρησιμοποιηθεί πολλές φορές, μπορούν να προκαλέσουν γενετικές και βιοχημικές αλλαγές που επιταχύνουν την εξέλιξη του καρκίνου του μαστού σε μεταγενέστερο στάδιο, προωθώντας την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων. Αυτό είναι το εύρημα μιας νέας μελέτης σε ποντίκια από τους επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Illinois.
Mετά την κατανάλωση μιας δίαιτας με χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά για μία εβδομάδα, μία ομάδα εργαστηριακών ποντικών τροφοδοτήθηκε με ανεπεξέργαστο φρέσκο σογιέλαιο, ενώ μια άλλη κατανάλωνε λάδι μαγειρέματος που είχε επανειλημμένα επαναθερμανθεί σε υψηλές θερμοκρασίες για τις επόμενες 16 εβδομάδες. Το σογιέλαιο χρησιμοποιήθηκε στη μελέτη λόγω της συχνής χρήσης του από τη βιομηχανία τροφίμων στο τηγάνισμα.
Οι επιστήμονες προσομοίωσαν τον καρκίνο του μαστού σε μεταγενέστερο στάδιο με την έγχυση κυττάρων καρκίνου του μαστού (4T1) στην κνήμη των ποντικών. Τα κύτταρα 4Τ1 είναι μια επιθετική μορφή της νόσου που μπορεί να παρουσιάσει μετάσταση ξαφνικά σε διάφορα μέρη του σώματος, συμπεριλαμβανομένων των πνευμόνων, του ήπατος και των λεμφαδένων, σύμφωνα με τη μελέτη.
Είκοσι ημέρες μετά τον εμβολιασμό με τα καρκινικά κύτταρα, οι πρωτογενείς όγκοι στις κνήμες των ποντικών που κατανάλωναν το θερμικά υπερχρησιμοποιημένο λάδι είχαν περισσότερο από τέσσερις φορές μεγαλύτερη μεταστατική ανάπτυξη από τους ποντικούς που κατανάλωναν το φρέσκο σογιέλαιο. Και όταν οι ερευνητές εξέτασαν τους πνεύμονες των ζώων, βρήκαν περισσότερες μεταστάσεις μεταξύ εκείνων που κατανάλωναν το επαναχρησιμοποιημένο λάδι.
“Υπήρχαν διπλοί όγκοι στον πνεύμονα, ήταν πιο επιθετικοί και διεισδυτικοί”, αναφέρει ο William G. Helferich, καθηγητής επιστήμης των τροφίμων και ανθρώπινης διατροφής, ο οποίος ηγήθηκε της έρευνας. «Υπέθεσα ότι αυτά τα οζίδια στους πνεύμονες ήταν μικροί κλώνοι – αλλά δεν ήταν. Είχαν υποστεί μια μεταμόρφωση για να γίνουν πιο επιθετικοί. Υπήρχαν μεταστάσεις και στην ομάδα του φρέσκου λαδιού, αλλά δεν ήταν τόσο επιθετικές ούτε διεισδυτικές και ο πολλαπλασιασμός δεν ήταν τόσο εκτεταμένος », εξήγησε ο Helferich.
Τι συμβαίνει όταν τα λάδια μαγειρέματος επαναχρησιμοποιούνται;
Όταν τα μαγειρικά έλαια επαναχρησιμοποιούνται επανειλημμένα, τα τριγλυκερίδια σπάνε, οξειδώνουν τα ελεύθερα λιπαρά οξέα και απελευθερώνουν ακρολεϊνη, μια τοξική χημική ουσία που έχει καρκινογόνες ιδιότητες. Οι επιστήμονες έχουν από καιρό ανακαλύψει ότι το θερμικά πολυχρησιμοποιημένο λάδι περιέχει ακρολεϊνη και μελέτες έχουν συνδέσει τα υπεροξείδια των λιπιδίων σε αυτό με διάφορα προβλήματα υγείας, όπως η αθηροσκλήρωση και οι καρδιακές παθήσεις. Καθώς το έλαιο υποβαθμίζεται, συσσωρεύονται επίσης πολυμερή μόρια, τα οποία προκαλούν ανησυχίες τόσο από θρεπτικής όσο και από τοξικολογικής πλευράς.
Ο μεγαλύτερος φόβος όσων έχουν επιζήσει από καρκίνο του μαστού είναι η επανεμφάνιση της νόσου και η πλειοψηφία αυτών των επιζώντων έχουν αδρανή κύτταρα όγκων που κυκλοφορούν στο αίμα τους, υποστηρίζει ο Helferich. “Αυτό που ξυπνάει αυτά τα κύτταρα είναι κάτι για το οποίο κανείς δεν είναι σίγουρος, αλλά είμαι πεπεισμένος ότι η διατροφή τους ενεργοποιεί και δημιουργεί ένα περιβάλλον σε διαφορετικούς ιστούς που είναι πιο εύφορο για να μεγαλώνουν”, καταλήγει. “Πολλοί βιολόγοι καρκίνου προσπαθούν να καταλάβουν τι είναι αυτό που συμβαίνει στις μεταστατικές περιοχές το οποίο προκαλεί την ανάπτυξη του όγκου”, αναφέρει η πτυχιούχος Ashley W. Oyrifi, μια από τους συγγραφείς της ανάλυσης. “Προσπαθούμε να συμβάλλουμε σε αυτή τη συζήτηση και να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να καταλάβουν ότι αυτό το κάτι μπορεί να μην είναι μόνο ένας εγγενής βιολογικός μηχανισμός, αλλά ένας παράγοντας τρόπου ζωής. Εάν η δίαιτα παρέχει την ευκαιρία να μειωθεί ο κίνδυνος στους επιζώντες από τον καρκίνο του μαστού, τους προσφέρει κάτι καλό μέσα από τη δική τους υγεία». Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο Cancer Prevention Research.
Φωτεινή Πουρνάρα