Οι λάτρεις του αλατιού σίγουρα θα χαρούν: μια νέα μελέτη διαπιστώνει ότι η κατανάλωση αλατιού με μέτρο είναι ασφαλής για την υγεία της καρδιάς.
Το υπερβολικό αλάτι είναι αναμφισβήτητα βλαβερό, αλλά και το πολύ λίγο μπορεί επίσης να μην είναι καλό, σύμφωνα με αυτή τη νέα έρευνα που προσφέρει νέα στοιχεία στη διαμάχη για το νάτριο. Η λέξη «διαμάχη» θα πρέπει μάλλον να διαγραφεί από την επιστημονική συλλογιστική και να αντικατασταθεί με την «επιστημονική αβεβαιότητα», αλλά δυστυχώς το θέμα του διαιτητικού αλατιού μπορεί να προκαλέσει πολεμική ρητορική που μπορεί να παραμένει στο ακαδημαϊκό επίπεδο και να στερείται επιστημονικών αποδείξεων. Η επιστημονική αβεβαιότητα με το αλάτι είναι ότι δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία για το γεγονός ότι καταναλώνουμε πάρα πολύ και ότι αυτό είναι επιβλαβές, αλλά αν επιβληθεί χαμηλή πρόσληψη αλατιού σε όλους ανεξαιρέτως, η υγεία ενός σημαντικού αριθμού ανθρώπων που χρειάζονται μέτρια ποσότητα αλατιού μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το υπερβολικό αλάτι στη διατροφή αυξάνει την αρτηριακή πίεση, η οποία αποτελεί την κύρια αιτία εγκεφαλικού επεισοδίου, καρδιακής προσβολής και νεφροπάθειας καθώς επίσης ότι η μείωση της κατανάλωσής του μειώνει αντίστοιχα την αρτηριακή πίεση. Εάν έχετε μια κάποια ηλικία, ο γιατρός σας αλλά και η κοινή λογική πιθανά να σας έχουν προτρέψει να ξεχάσετε την αλατιέρα και σταδιακά να περικόψετε την περίσσεια χρήσης αλατιού στη διατροφή σας. Παρόλα αυτά, στο αυγουστιάτικο τεύχος της επιστημονικής επιθεώρησης The Lancet δημοσιεύθηκε νέα έρευνα από επιστήμονες του Ινστιτούτου Έρευνας για την Υγεία του Πληθυσμού (Population Health Research Institute -PHRI) του Καναδικού Πανεπιστημίου McMaster και του Hamilton Health Sciences, μαζί με συνεργάτες τους ερευνητές από 21 χώρες, η οποία αμφισβητεί αυτή την ευρεία σύσταση.
“Στη μελέτη 255 κοινοτήτων σε όλο τον κόσμο σε πέντε ηπείρους διαπιστώσαμε ότι το νάτριο δεν συνδέεται με σοβαρές καρδιαγγειακές παθήσεις ή θνησιμότητα. Στην πραγματικότητα, υπάρχει μια αντίστροφη σχέση με τη θνησιμότητα από όλα τα αίτια, επομένως υψηλότερη κατανάλωση νατρίου συσχετίστηκε με χαμηλότερη θνησιμότητα”, δήλωσε ο συγγραφέας Andrew Mente από το Πανεπιστήμιο McMaster στο Hamilton του Οντάριο. Η μελέτη παρακολούθησε περισσότερους από 94.000 ανθρώπους σε 18 χώρες υψηλού, μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος για ένα μέσο χρονικό διάστημα οκτώ ετών. Όλοι οι συμμετέχοντες ήταν ηλικίας από 35 έως 70 ετών, πιθανοί υποψήφιοι για καρδιαγγειακή νόσο και εγκεφαλικό επεισόδιο τα οποία θεωρούνται εδώ και χρόνια ως οι πλέον σοβαροί κίνδυνοι για την υγεία από την κατανάλωση υπερβολικού νατρίου.
Στο 80% των χωρών, οι μισοί συμμετέχοντες κατανάλωναν κατά μέσο όρο 3 έως 5 γραμμάρια νατρίου (δηλαδή περίπου 2,5 κουταλάκια του γλυκού) την ημέρα. Αλλά μόνο στο υψηλότερο επίπεδο αυτής της κλίμακας κάθε επιπλέον γραμμάριο νατρίου συσχετίστηκε με αύξηση της συστολικής αρτηριακής πίεσης των 3 χιλιοστομέτρων υδραργύρου (mm / Hg – αριθμός που αντανακλά την πίεση στα αιμοφόρα αγγεία όταν η καρδιά χτυπάει). Η πρόσληψη νατρίου συνδέθηκε με σημαντικά καρδιαγγειακά επεισόδια μόνο σε κοινότητες όπου οι μισοί άνθρωποι κατανάλωναν τουλάχιστον 5,75 mg την ημέρα. Αλλά ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, η σχέση δεν ήταν στατιστικά σημαντική κάτι που σημαίνει ότι τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να οφείλονταν στην τύχη. “Εκτός της Κίνας, οι περισσότερες κοινότητες εμπίπτουν σε αυτό το εύρος 3 με 5 γραμμάρια ανά ημέρα”, εξήγησε ο Mente. “Σε αυτό το μέτριο εύρος, δεν βρίσκουμε σχέση μεταξύ νατρίου και οποιουδήποτε κλινικού αποτελέσματος ή θνησιμότητας. Βεβαίως, πρέπει να στοχεύσουμε σε κοινότητες όπως της Κίνας, οι οποίες βρίσκονται σε πολύ υψηλά επίπεδα νατρίου, αλλά στις περισσότερες άλλες χώρες του κόσμου, οι οποίες ως επί το πλείστον βρίσκονται ήδη σε μέτρια επίπεδα, μια περαιτέρω μείωση του νατρίου στην πραγματικότητα μπορεί ακόμη και να προκαλέσει βλάβη”, πρόσθεσε τονίζοντας ότι είναι καλύτερο να επικεντρωθούμε στη βελτίωση της ποιότητας της διατροφής αντί να εστιάζουμε σε ένα μόνο θρεπτικό συστατικό όπως το νάτριο.
Η ομάδα μελέτης διαπίστωσε ότι σε όλες τις χώρες, ο κίνδυνος καρδιαγγειακών επεισοδίων μειώθηκε καθώς η πρόσληψη καλίου αυξήθηκε. Πλούσια σε κάλιο τρόφιμα είναι τα φρούτα και τα λαχανικά, οι ξηροί καρποί και οι σπόροι, οι πατάτες και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, ανέφερε ο Mente. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) συνιστά την κατανάλωση λιγότερων από 2 γραμμάρια νατρίου – δηλαδή ένα κουταλάκι του γλυκού την ημέρα ως προληπτικό μέτρο κατά των καρδιαγγειακών παθήσεων, αλλά υπάρχουν ελάχιστα αποδεικτικά στοιχεία όσον αφορά τα βελτιωμένα αποτελέσματα για την υγεία που επιτυγχάνονται από τα άτομα που ακολουθούν αυτά τα χαμηλά επίπεδα. Η American Heart Association (AHA) προτείνει ένα ακόμη χαμηλότερο όριο 1.500 χιλιοστογράμμων (1,5 γραμμάρια) νατρίου ανά ημέρα για άτομα που κινδυνεύουν από καρδιακές παθήσεις ή / και με υψηλή αρτηριακή πίεση. Αν και κανείς δεν ξέρει τι ακριβώς προκαλεί την υψηλή αρτηριακή πίεση, η θεωρία είναι ότι όταν καταναλώνουμε πολύ νάτριο, το σώμα μας πρέπει να κρατά επιπλέον νερό για να “ξεπλένει” το αλάτι από το σώμα. Αυτό το πρόσθετο νερό επιβαρύνει την καρδιά αυξάνοντας την ποσότητα του υγρού που πρέπει να αντλείται μέσω του σώματος, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει αύξηση της αρτηριακής πίεσης.
Ωστόσο, άλλοι εμπειρογνώμονες επικρίνουν τα ευρήματα της μελέτης του Mente. “Αυτό που είναι αμφιλεγόμενο σε αυτή την μελέτη είναι η σύσταση ότι η μείωση της πρόσληψης αλατιού σε χαμηλότερα επίπεδα όπως είναι αυτά που συνιστώνται από τις κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ, μπορεί να είναι επιβλαβής και έτσι δεν αξίζει να την ακολουθήσει κανείς», δήλωσε ο Tom Sanders, καθηγητής διατροφής και διαιτητικής στο King’s College του Λονδίνου. “Ο αυξημένος κίνδυνος καρδιακής νόσου που παρατηρείται σε εκείνους με τη χαμηλότερη απέκκριση νατρίου είναι απίθανο να έχει αιτιώδη σχέση καθώς δεν υπάρχουν γνωστοί μηχανισμοί που θα μπορούσαν να εξηγήσουν αυτή την παρατήρηση”, πρόσθεσε. Ο Graham Macgregor, καθηγητής καρδιαγγειακής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Queen Mary, ήταν πιο απόλυτος: “Το σύνολο των στοιχείων δείχνει ότι η μείωση της πρόσληψης αλατιού οδηγεί σε πτώση των καρδιαγγειακών παθήσεων, τη συνηθέστερη αιτία θανάτου και αναπηρίας παγκοσμίως. Κατά την άποψή μας, τα έγγραφα χαμηλής επιστημονικής ποιότητας δεν πρέπει να θεωρούνται ως μέρος της βάσης τεκμηρίων.”
Φωτεινή Πουρνάρα