Πώς «ταξιδεύει» στην Ελλάδα η αφρικανική σκόνη – Τα παράδοξα του φαινομένου τη φετινή χρονιά

«Φέτος είναι μια χρονιά που το φαινόμενο έχει αυξημένη συχνότητα σε σύγκριση με παλαιότερα. Το παράδοξο, όμως, είναι ότι την χρονιά αυτή ξεκίνησε πολύ νωρίς, από τον Μάρτιο, ενώ συνήθως αναμένεται τον Απρίλιο, όπου και φτάνει στο αποκορύφωμά της» εξηγεί χαρακτηριστικά η επιστήμονας.

Τονίζει, όμως, πως συνιστά ένα φαινόμενο που συνέβαινε πάντοτε, συμβαίνει και θα συμβαίνει ανεξάρτητα από την κλιματική αλλαγή. Επισημαίνει όμως, ότι εξακολουθεί να βρίσκεται προς εξέταση το ενδεχόμενο η κλιματική κρίση να επηρεάζει το φαινόμενο αυτό και τη συχνότητά του.

Υπάρχουν, πάντως, χρονιές που είναι πιο έντονο, όπως φέτος, υπάρχουν και χρονιές που είναι λιγότερο έντονο.

Πώς «ταξιδεύει» η αφρικανική σκόνη στη χώρα μας;

Με ποιον τρόπο φτάνει η αφρικανική σκόνη μέχρι την Ελλάδα;

«Έχει να κάνει με την ατμοσφαιρική κυκλοφορία, που αυτή την περίοδο ευνοεί την μετακίνηση κυκλωνικών συστημάτων, που λέγονται σαχαριανές υφέσεις από την περιοχή της βόρειας Αφρικής και συγκεκριμένα από την περιοχή του Άτλαντα» απαντά η κα Φλόκα.

Οι σαχαριανές υφέσεις έχουν μια τροχιά, μια κατεύθυνση, δηλαδή, προς την Δυτική ή Ανατολική Μεσόγειο στην διάρκεια της χειμερινής περιόδου, που φτάνει στο μέγιστο προς την εποχή της άνοιξης.

«Οι σαχαριανές υφέσεις που μετακινούνται προς τη δική μας περιοχή έχουν μεγάλη συχνότητα σε σύγκριση με άλλες υφέσεις που δημιουργούνται ή μετακινούνται από άλλες περιοχές, φτάνοντας σε ποσοστό 30%-40% την περίοδο της άνοιξης».

Πότε αναμένονται λασποβροχές;

Οι συγκεκριμένες υφέσεις, όπως σημειώνει η καθηγήτρια, είναι που φέρνουν τη σκόνη από τη Σαχάρα, που μπορεί να δημιουργεί αυτή την αποπνικτική ατμόσφαιρα και ανάλογα με το αν βρέξει, φέρνουν τις λεγόμενες λασποβροχές.

Η σκόνη μεταφέρεται στην επιφάνεια μέσω της θερμής μεταφοράς που συνοδεύει την σαχαριανή ύφεση ή μέσω των ανoδικών κινήσεων που αναπτύσσονται μέσα στις υφέσεις και η σκόνη ανεβαίνει μέσα στην τροπόσφαιρα (περίπου στο ύψος των 11 km απο το έδαφος) και μεταφέρεται μέσω του αεροχειμάρρου στο ύψος αυτό στην Δυτική Μεσογειο ή στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ανάλογα με το αν υπάρχει υγρασία η σκόνη αυτή θα αιωρείται μέσα στην ατμόσφαιρα, ή θα εναποτεθεί στο έδαφος ή θα αποτελέσει πυρήνα συμπύκνωσης σε νέφη και θα εναποτεθεί μέσω βροχής στο έδαφος (λασποβροχή).

«Φέτος πράγματι παρατηρείται μια μεγαλύτερη συχνότητα του φαινομένου. Το πόσο μεγάλη είναι η αύξηση αυτή είναι κάτι το οποίο μπορεί να μετρηθεί αφού περάσει η παρούσα περίοδος» υπογραμμίζει.

Η σύγκριση με το 2023 – Πότε ευνοείται η ζέστη με τη σκόνη και πότε οι βροχές και το κρύο

Να σημειωθεί πως, όπως αναφέρει η κα Φλόκα, τον περσινό Μάϊο παρατηρήθηκε αύξηση των υφέσεων που προέρχονταν κυρίως από την Δυτική Μεσόγειο και Κεντρική Ευρώπη που προκάλεσαν ασυνήθιστα για την εποχή αυξημένη βροχόπτωση και πτώση της θερμοκρασίας, με αποτέλεσμα να διαμορφώνονται συνθήκες «που μοιάζουν περισσότερο με φθινόπωρο παρά με άνοιξη».

Απεναντίας, το 2023 στην βόρεια Ευρώπη την ίδια περίοδο έζησαν ένα παρατεταμένο καλοκαίρι ασυνήθιστο για τις κλιματολογικές συνθήκες τους, με πολύ υψηλές θερμοκρασίες και παρατεταμένη ξηρασία. Συνθήκες, δηλαδή, που θυμίζουν τον φετινό Απρίλιο στη χώρα μας.

Εξηγώντας, σημειώνει πως «αυτό έχει να κάνει πολλές φορές και με κάποια συστήματα εμποδισμού, συστήματα, δηλαδή, κατά τα οποία πάνω από μια περιοχή παραμένει για μεγάλο διάστημα ένας αντικυκλώνας, με αποτέλεσμα να προκαλείται ανομβρία και ξηρασία και πάνω από μια περιοχή να παραμένει ένα χαμηλό βαρομετρικό, με παρατεταμένη διάρκεια το οποίο φέρνει βροχές».

Η συχνότητα των υφέσεων που επηρεάζουν την Ανατολική Μεσόγειο

Μιλώντας για την συχνότητα των υφέσεων που διέρχονται από την Ανατολική Μεσόγειο και επηρεάζουν χώρες όπως η Ελλάδα, η Κύπρος, η Τουρκία, και συνολικότερα τα Βαλκάνια, η κα Φλόκα ενημερώνει πως «σε ετήσια βάση ένα περίπου 13% δημιουργείται στην περιοχή της Βόρειας Αφρικής, ένα 14% στην Δυτική Μεσόγειο, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία τους (63%) δημιουργείται μέσα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και δεν προέρχεται από άλλη περιοχή».

Η εξέλιξη του φαινομένου από τις 21 έως και τις 25 Απριλίου