Γιατί οι δημοσκοπήσεις δεν είδαν τον ακροδεξιό Βίλντερς να καλπάζει προς τη νίκη εκτινάσσοντας το ποσοστό του – Πόσο επηρέασε η σφαγή της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ.
Ελάχιστοι θεωρούσαν τον ακροδεξιό Γκέερτ Βίλντερς σοβαρό διεκδικητή των εκλογών στην Ολλανδία όταν το καλοκαίρι προκηρύχθηκαν οι πρόωρες εκλογές μετά την παράιτηση τον περασμένο Ιούλιο της επί 13 χρόνια κυβέρνησης του συντηρητικού πρωθυπουργού Ρούτε.
Μετά τα χθεσινά αποτέλεσματα – έκπληξη που τον ανέδειξαν νικητή των εκλογών με 23,6% και εξασφαλισμένες 37 έδρες κάποιοι αναλυτές επιρρίπτουν ευθύνες στην Ντιλάν Γεσιλγκιόζ που διαδέχθηκε τον Ρούτε στην ηγεσία του συντηρητικού κόμματος τον περασμένο Αύγουστο.
Η κουρδικής καταγωγής 46χρονη πολιτικός που δημοσκοπικά θεωρούνταν φαβορί, φέρεται τώρα να επηρέασε τους ψηφοφόρους όταν προεκλογικά είχε δηλώσει ότι θα σκεφτόταν τη συμμετοχή σε μια κυβέρνηση συνασπισμού με το “Κόμμα Ελευθερίας” του Βίλντερς. Το αν όντως η Γεσιλγκιόζ έδωσε στον 60χρονο θριαμβευτή των ολλανδικών εκλογών το φιλή της ζωής, είναι αντικείμενο πολιτικής ανάλυσης. Η ανερχόμενη κυρία που αποκαλείται το “πίτμπουλ με τα τακούνια” μάλλον θα είχε κατά νου τι θα έκανε η ίδια στην περίπτωση που ήταν νικήτρια των εκλογών και σε ποιους θα απευθυνόταν για να σχηματίσει κυβέρνηση. Η πλήρης ανατροπή του πολιτικού σκηνικού όμως φέρνει προ των ευθυνών τους όλους τους παίκτες.
Όσο για τον άγνωστο μέχρι πριν λίγο καιρό, τον 49χρονο Πίτερ Όμτσιχτ, που δημιούργησε το κεντρώο κόμμα του πριν από μόλις τρεις μήνες, αυτό που τον έκαψε είναι η δήλωσή του ότι δεν ενδιαφερόταν να γίνει πρωθυπουργός. Τότε γιατί κατέβηκε στις εκλογές; είναι η πρώτη σκέψη που κάνει ο απλός ψηφοφόρος που θέλει η χώρα του να κυβερνηθεί.
Ο Γκέερτ Βίλντερς όμως ούτε ανέλαβε ένα κόμμα πριν τρεις μήνες (Γεσιλγκιόζ), ούτε ίδρυσε ένα πριν τρεις μήνες (Όμτσιχτ) για να διαγράψει πορεία μάλλον διάττοντος αστέρα.
Κάποιοι αναλυτές θεωρούν επίσης ότι ο Βίλντερς ενισχήθηκε από τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, καθώς μετά τη σφαγή της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ από τη Χαμάς καταγράφηκε οργή για τους ισλαμιστές και κύμα φόβου για το ενδεχόμενο τρομοκρατικών επιθέσεων στην Ευρώπη.
Οι κάλπες που στήθηκαν στην Ολλανδία είναι άλλωστε οι πρώτες στην Ευρώπη μετά την 7η Οκτωβρίου. Οι δημοσκοπήσεις βέβαια, θεωρούσαν ότι η μάχη θα κρινόταν μεταξύ της συντηρητικής Γεσιλγκιόζ και του νέου κεντροδεξιού Όμτσιχτ, βλέποντας ως τρίτο τον σοσιαλιστή πρώην αντιπροέδρο της Κομισιόν Φρανς Τίμερμανς.
Σήμερα, χαρακτηριστικό είναι ότι τα διεθνή ΜΜΕ μιλούν για “σοκ” ενώ η ευρωπαϊκή έκδοση του Politico κάνει λόγο για “τον χειρότερο εφιάλτη της Ευρώπης”.
Ποιος είναι ο Τραμπ της Ολλανδίας
Ο 60χρονος ακροδεξιός Γκέερτ Βίλντερς ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα από το “Λαϊκό Κόμμα για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία” (VVD) από όπου αποχώρησε για να ιδρύσει το 2004 το αντι-Ισλαμικό κόμμα “Partij voor de Vrijheid” (“Κόμμα για την Ελευθερία”, PVV).
Πολέμιος του Ισλάμ, με ακραίες θέσεις για το μεταναστευτικό, διώξεις για υποκίνηση σε μίσος, κόντρες με τον Ερντογάν, τραμπικές υποσχέσεις για να γίνει η Ολλανδία “πρώτη ξανά” και πρόταση για δημοψήφισμα για έξοδο της χώρας από την ΕΕ, ο Γκέερτ Βίλντερς τρομάζει τις Βρυξέλλες και κάνει τους ομοϊδεάτες του, τον Ούγγρο λαϊκιστή, ευρωσκεπτικιστή Βίκτορ Όρμπαν (που τον συνεχάρη με το τραγούδι των Scorpions “The winds of change”) και την ηγέτιδα της γαλλικής ακροδεξιάς Μαρίν Λε Πεν, να πανυγυρίζουν.
Από το 10,8% των εκλογών του 2021, εκτινάχθηκε στο 23,6% χωρίς οι δημοσκοπήσεις να “δουν” αυτή την εκρηκτική του άνοδο με υπερδιπλασιασμό του ποσοστού του που μεταφράζεται και σε αύξηση της κοινοβουλευτικής του δύναμης πάνω από το 50% (από 17 σε 37 έδρες).
Ειδικά για το Ισλάμ, θεωρεί ότι δεν υπάρχει μετριοπαθές Ισλάμ και ξεκαθαρίζει: “Δεν μισώ τους μουσουλμάνους, μισώ το Ισλάμ”, ενώ έχει χαρακτηρίσει το κοράνι “φασιστικό βιβλίο”. Για τους μουσουλμάνους μετανάστες, η άποψή του είναι ότι το ολλανδικό κράτος πρέπει να τους πληρώσει για να φύγουν από τη χώρα.
Η Αλ Κάιντα μάλιστα είχε εκδόσει εντολή θανάτου κατά του Βίλντερς όταν το 2008 είχε γυρίσει τη μικρού μήκους ταινία Fitna για να αποδείξει ότι στο κοράνι περιέχονται αποσπάσματα που ενθαρρύνουν την τρομοκρατία.
Σε αυτές τις εκλογές, διείδε καλύτερα από άλλους την ανάγκη των Ολλανδών να ταυτιστούν με αυτόν που τους έδωσε την τραμπική υπόσχεση “να κάνουμε την Ολλανδία σπουδαία ξανά”. Εμφανίστηκε περισσότερο πραγματιστής, λείανε τον σκληρό λόγο του και έδειξε ότι δεν θέλει απλώς να είναι ο τύπος που φωνάζει και τα βάζει με όλους αλλά μπορεί να αποτελέσει μέρος της λύσης των προβλημάτων των Ολλανδών συμμετέχοντας και -γιατί όχι;- αναλαμβάνοντας να ηγηθεί της επόμενης κυβέρνησης. Σε όλες του τις εμφανίσεις απέπνεε τη σιγουριά μιας ήρεμης δύναμης χωρίς κορώνες. Και έπεισε.
Τι έχει υποσχεθεί
Μία από τις δεσμεύσεις στο προεκλογικό του πρόγραμμα είναι η διεξαγωγή δημοψηφίσματος για αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το λεγόμενο “Nexit”.
Θέλει επίσης η Ολλανδία να αποσυρθεί από τις διεθνείς της υποχρεώσεις για το κλίμα (σημείο ταύτισης με τις καταστροφικές πολιτικές που είχε ακολουθήσει στις ΗΠΑ ο Τραμπ).
Η Ολλανδία “έχει αποδυναμωθεί σοβαρά λόγω του συνεχιζόμενου τσουνάμι για το άσυλο και της μαζικής μετανάστευσης”, αναφέρεται στο προεκλογικό του μανιφέστο, ενώ έκανε σύνδεση της στεγαστικής κρίσης στη χώρα με το μεταναστευτικό.
Για την Ουκρανία, έχει δεσμευτεί να σταματήσει να στέλνει βοήθεια.
Για το μεταναστευτικό, εκτός από τη θέση να φύγουν οι μουσουλμάνοι μετανάστες, θέλει να απαγορευθεί το κοράνι και να κλείσουν τα τζαμιά που λειτουργούν στην Ολλανδία.
Στη νικητήρια ομιλία του, το βράδυ της Τετάρτης 22 Νοεμβρίου, εμφανίστηκε ωστόσο πρόθυμος να κάνει ορισμένους συμβιβασμούς για να εξασφαλίσει μια συμφωνία για κυβερνητικό συνασπισμό.
Μπορεί πραγματικά να εξασφαλίσει έναν συνασπισμό;
Το Κόμμα Ελευθερίας του Βίλντερς προβλέπεται να κερδίσει 37 έδρες, αλλά χρειάζεται 76 για να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία.
Ο Βίλντερς, που αναμένεται να έχει 37 έδρες, έχει ήδη αναφερθεί στη συγκρότηση ενός κεντροδεξιού συνασπισμού που θα περιλαμβάνει το κόμμα του απερχόμενου πρωθυπουργού Ρούτε (VVD) που κατακτά 24 έδρες, το νεοσύστατο κεντρωδεξικό κόμμα του Πίτερ Όμτσιχτ “Νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο” που κατακτά 20 έδρες αλλά και το “Αγροτικό Κίνημα Πολιτών” που φαίνεται να κατακτά 7 έδρες. Εξέλιξη που θα του έδινε μια πολύ άνετη πλειοψηφία 88 εδρών.