Τα πλαστικά αποτελούν «σοβαρό, αυξανόμενο και υποτιμημένο κίνδυνο» για την υγεία του ανθρώπου και του πλανήτη, προειδοποιεί μια νέα μελέτη εμπειρογνωμόνων. Καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο κόσμος βρίσκεται σε «κρίση πλαστικών», η οποία προκαλεί ασθένειες και θανάτους από την παιδική ηλικία έως τα γηρατειά και είναι υπεύθυνη για τουλάχιστον 1,5 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως σε ζημίες που σχετίζονται με την υγεία.
Η παραγωγή πλαστικών έχει αυξηθεί περισσότερο από 200 φορές από το 1950 και αναμένεται να τριπλασιαστεί έως το 2060, φτάνοντας τα 1 δισεκατομμύρια τόνους ετησίως, αναφέρει ο Guardian. Αν και τα πλαστικά έχουν πολλές σημαντικές χρήσεις, η ταχύτερη αύξηση παρατηρείται στην παραγωγή πλαστικών μίας χρήσης, όπως μπουκάλια ποτών και συσκευασίες γρήγορου φαγητού.
Ως αποτέλεσμα, η ρύπανση από πλαστικά έχει επίσης αυξηθεί κατακόρυφα, με 8 δισεκατομμύρια τόνους να ρυπαίνουν πλέον ολόκληρο τον πλανήτη, σύμφωνα με την μελέτη, από την κορυφή του Έβερεστ μέχρι την βαθύτερη ωκεάνια τάφρο. Λιγότερο από το 10% των πλαστικών ανακυκλώνεται.
Δεν είναι λύση η ανακύκλωση
Τα πλαστικά θέτουν σε κίνδυνο τους ανθρώπους και τον πλανήτη σε κάθε στάδιο, από την εξόρυξη των ορυκτών καυσίμων από τα οποία παράγονται, έως την παραγωγή, τη χρήση και την απόρριψή τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ατμοσφαιρική ρύπανση, την έκθεση σε τοξικές χημικές ουσίες και τη διείσδυση μικροπλαστικών στο σώμα. Η ρύπανση από πλαστικά μπορεί ακόμη και να αυξήσει τα κουνούπια που μεταδίδουν ασθένειες, καθώς το νερό που συλλέγεται στα πλαστικά απορρίμματα αποτελεί καλό μέρος για αναπαραγωγή, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο κορυφαίο ιατρικό περιοδικό The Lancet.
«Οι επιπτώσεις είναι πιο σοβαρές για τους ευάλωτους πληθυσμούς, ιδίως τα βρέφη και τα παιδιά», δήλωσε ο επιδημιολόγος στο Boston College των ΗΠΑ Φίλιπ Λάντριγκαν, κύριος συγγραφέας της μελέτης.
Οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες και η βιομηχανία πλαστικών υποστηρίζουν ότι πρέπει να δοθεί έμφαση στην ανακύκλωση των πλαστικών και όχι στη μείωση της παραγωγής τους. Ωστόσο, σε αντίθεση με το χαρτί, το γυαλί, τον χάλυβα και το αλουμίνιο, τα χημικά σύνθετα πλαστικά δεν μπορούν να ανακυκλωθούν εύκολα. Η μελέτη αναφέρει: «Είναι πλέον σαφές ότι ο κόσμος δεν μπορεί να βγει από την κρίση της ρύπανσης από πλαστικά με την ανακύκλωση».
16.000 χημικές ουσίες
Πάνω από το 98% των πλαστικών παράγονται από ορυκτά καύσιμα, φυσικό αέριο και άνθρακα. Η ενεργοβόρος διαδικασία παραγωγής τους επιδεινώνει την κλιματική κρίση, καθώς εκλύει το ισοδύναμο 2 δισεκατομμυρίων τόνων διοξειδίου του άνθρακα ετησίως – περισσότερο από τις εκπομπές της Ρωσίας, της τέταρτης μεγαλύτερης ρυπαίνουσας χώρας παγκοσμίως. Η παραγωγή πλαστικών προκαλεί επίσης ατμοσφαιρική ρύπανση, ενώ πάνω από το ήμισυ των μη διαχειριζόμενων πλαστικών αποβλήτων καίγονται στον ατμόσφαιρα, επιδεινώνοντας περαιτέρω την ρύπανση αυτή.
Περισσότερες από 16.000 χημικές ουσίες χρησιμοποιούνται στα πλαστικά, συμπεριλαμβανομένων πληρωτικών, χρωστικών, επιβραδυντικών φλόγας και σταθεροποιητών. Πολλές χημικές ουσίες που περιέχονται στα πλαστικά συνδέονται με επιπτώσεις στην υγεία σε όλα τα στάδια της ανθρώπινης ζωής, σύμφωνα με την μελέτη.
Μικροπλαστικά και νανοπλαστικά
Η ανάλυση των δεδομένων διαπίστωσε ότι τα έμβρυα, τα βρέφη και τα μικρά παιδιά είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στις βλάβες που συνδέονται με τα πλαστικά, με την έκθεση σε αυτά να συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο αποβολής, πρόωρου τοκετού και θνησιγένειας, γενετικών ανωμαλιών, διαταραχών της ανάπτυξης των πνευμόνων, παιδικού καρκίνου και προβλημάτων γονιμότητας αργότερα στη ζωή.
Τα πλαστικά απόβλητα συχνά διασπώνται σε μικροπλαστικά και νανοπλαστικά, τα οποία εισέρχονται στον ανθρώπινο οργανισμό μέσω του νερού, των τροφίμων και της αναπνοής. Τα σωματίδια έχουν βρεθεί στο αίμα, στον εγκέφαλο, στο μητρικό γάλα, στον πλακούντα, στο σπέρμα και στον μυελό των οστών. Η επίδρασή τους στην ανθρώπινη υγεία είναι ακόμη σε μεγάλο βαθμό άγνωστη, αλλά έχουν συνδεθεί με εγκεφαλικά επεισόδια και καρδιακές προσβολές και οι ερευνητές δήλωσαν ότι απαιτείται προληπτική προσέγγιση.
Το πλαστικό θεωρείται συχνά φθηνό υλικό, αλλά οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι είναι ακριβό όταν συνυπολογιστεί το κόστος των βλαβών στην υγεία. Μια εκτίμηση των βλαβών αυτών από μόλις τρία πλαστικά χημικά – PBDE, BPA και DEHP – σε 38 χώρες ήταν 1,5 τρισ. δολάρια ετησίως.
cnn.gr