Η κλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή και η πιθανή διατάραξη των παγκόσμιων ροών πετρελαίου αναζωπυρώνουν τους φόβους για νέο κύμα αυξήσεων στις τιμές των καυσίμων.
Σύμφωνα με πρόσφατη πανευρωπαϊκή μελέτη που δημοσιεύτηκε στο ScienceDirect, μια σημαντική αύξηση στην τιμή της ενέργειας –όπως για παράδειγμα από 1,80 ευρώ σε 2 ευρώ ανά λίτρο βενζίνης– θα μπορούσε να έχει αισθητή επίδραση στον ελληνικό τουρισμό.
Όταν αυξάνονται οι τιμές της ενέργειας, τα νοικοκυριά αναγκάζονται να ανακατανείμουν τον οικογενειακό τους προϋπολογισμό, δίνοντας προτεραιότητα σε βασικές ανάγκες — όπως η θέρμανση, ο φωτισμός και οι μετακινήσεις. Το αποτέλεσμα είναι να περιορίζεται δραστικά το διαθέσιμο εισόδημα που μπορούν να αφιερώσουν σε «πολυτελείς» δραστηριότητες, μεταξύ των οποίων βρίσκεται και ο τουρισμός — ένας κλάδος με υψηλή εισοδηματική ελαστικότητα, δηλαδή ιδιαίτερα ευαίσθητος στις μεταβολές εισοδήματος.
Ακόμη πιο έντονη είναι η επίδραση όταν προστεθεί το κόστος των μεταφορών. Ο τουρισμός ως «πακέτο» περιλαμβάνει σχεδόν πάντα τη χρήση μεταφορικών μέσων: αεροπλάνα, αυτοκίνητα, λεωφορεία, πλοία. Οι αυξήσεις στα καύσιμα ή στα ναύλα επηρεάζουν έτσι το συνολικό κόστος του ταξιδιού, κάνοντάς το λιγότερο προσιτό, ειδικά για τις μεσαίες και χαμηλότερες εισοδηματικές ομάδες.
Το συμπέρασμα των ερευνητών είναι χαρακτηριστικό: παρά το γεγονός ότι ο τουρισμός δεν «καίει» πολύ ενέργεια άμεσα, η έμμεση επίδραση των αυξήσεων τιμών ενέργειας τον καθιστά πιο ευάλωτο από άλλους κλάδους που έχουν μεγαλύτερη κατανάλωση αλλά μικρότερη εξάρτηση από την καταναλωτική ψυχολογία.
Η μελέτη, η οποία αναλύει διάφορα σενάρια με βάση το ευρωπαϊκό μακροοικονομικό μοντέλο GEM-E3, δείχνει ότι η αύξηση των τιμών ενέργειας οδηγεί σε γενική μείωση της καταναλωτικής δαπάνης, αύξηση του κόστους μετακίνησης και, συνεπακόλουθα, σε μείωση των τουριστικών αφίξεων και των διανυκτερεύσεων. Ο αντίκτυπος είναι εντονότερος σε χώρες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από οδικό τουρισμό και εγχώριους ταξιδιώτες, όπως η Ελλάδα.
Με βάση «προσαρμογή» των υποδειγμάτων της μελέτης, μια αύξηση της τιμής της βενζίνης κατά 11% (όπως αυτή από 1,80 σε 2,00 ευρώ) ενδέχεται να οδηγήσει σε πτώση έως και 3–4% στις αφίξεις Ελλήνων τουριστών προς δημοφιλείς ηπειρωτικούς προορισμούς, σε ανακατανομή τουριστικών δαπανών με τάση περιορισμού της διάρκειας διαμονής ή των περιφερειακών μετακινήσεων και σε πιέσεις στις μικρές τουριστικές επιχειρήσεις, ιδιαίτερα σε περιοχές όπου η προσβασιμότητα εξαρτάται κυρίως από οδική μεταφορά.
Παράλληλα, επισημαίνεται ότι οι διεθνείς αφίξεις ενδέχεται να μην επηρεαστούν άμεσα από την τιμή καυσίμου στην Ελλάδα, καθώς τα αεροπορικά εισιτήρια ενσωματώνουν ρήτρες και διαφοροποιήσεις ανά αγορά. Ωστόσο, ο έμμεσος πληθωρισμός και η αύξηση κόστους ενέργειας στα ξενοδοχεία, μεταφορές και εστίαση ενδέχεται να καταστήσουν τον τουρισμό λιγότερο ανταγωνιστικό.
Η Ελλάδα βρίσκεται σε ευαίσθητη θέση καθώς, σύμφωνα με τα δεδομένα της μελέτης, ο τουριστικός τομέας επηρεάζεται περισσότερο σε χώρες όπου ο τομέας φιλοξενίας καταναλώνει υψηλές ποσότητες ενέργειας και όπου η τουριστική περίοδος είναι συγκεντρωμένη σε λίγους μήνες – χαρακτηριστικά που ισχύουν έντονα για την ελληνική αγορά.
dnews.gr