Τι είναι η πνιγμονή;
Η πνιγμονή είναι μια μορφή ασφυξίας που προκαλείται από την απόφραξη της αναπνευστικής οδού από ένα ξένο σώμα (στερεό). Η απόφραξη μπορεί να φράξει είτε μερικώς είτε πλήρως την αναπνευστική οδό.
Η πνιγμονή είναι συχνό φαινόμενο, ειδικότερα στα παιδιά πολύ μικρής ηλικίας ή τους ηλικιωμένους, που μπορεί να αποδειχθεί μοιραίο εάν δεν δράσουμε άμεσα. Σε ενήλικες συμβαίνει συνήθως κατά τη διάρκεια κάποιου γεύματος.
Διαφορική διάγνωση μεταξύ ήπιας και σοβαρής απόφραξης αεραγωγού από ξένο σώμα:
Ήπια απόφραξη
Το θύμα έχει έντονη ανησυχία, αλλά μπορεί να μιλήσει, να αναπνεύσει και να βήξει.
Εσείς συνεχίζετε να ελέγχετε για επιδείνωση σε αναποτελεσματικό βήχα ή μέχρι να αποκατασταθεί η βατότητα του αεραγωγού.
Σοβαρή απόφραξη
Το θύμα δεν μπορεί να μιλήσει, να αναπνεύσει ή να βήξει και χάνει γρήγορα τις αισθήσεις του. Δείχνει πανικόβλητο και φέρνει τα χέρια του στον λαιμό του, για να δείξει ότι πνίγεται, ενώ το πρόσωπό του γίνεται κόκκινο και σταδιακά κυανό (μπλε), λόγω έλλειψης οξυγόνου.
Πρώτες Βοήθειες:
Όταν το θύμα έχει τις αισθήσεις του:
- Αν το θύμα μπορεί να αναπνεύσει και να βήξει δυνατά, τότε υπάρχει μερική μόνο απόφραξη. Ο βήχας είναι το πιο αποτελεσματικό μέτρο από οποιαδήποτε άλλη βοήθεια, γι’ αυτό και παροτρύνουμε το θύμα να βήχει συνεχώς μέχρι να βγει το ξένο σώμα.
- Αν δεν μπορεί να μιλήσει ή να βήξει, πιάνει τον λαιμό του, γίνεται κυανωτικός και καταβάλλει τρομερές προσπάθειες για να αναπνεύσει, τότε δώστε πέντε απότομα χτυπήματα (πλήξεις) ανάμεσα στις ωμοπλάτες του θύματος με τη βάση της παλάμης σας, γέρνοντάς το μπροστά.
- Αν δεν βγει, σταθείτε πίσω από το θύμα, αγκαλιάστε το και εφαρμόστε πέντε κοιλιακές ώσεις (πιέσεις) ακριβώς κάτω από την ξιφοειδή απόφυση (το κατώτερο και μικρότερο τμήμα του στέρνου), κάνοντας το ένα χέρι σας γροθιά κάτω από το διάφραγμα και με το άλλο χέρι πιάνετε τη γροθιά σας (τεχνική Heimlich). Στη συνέχεια, τραβάτε απότομα προς τα μέσα και προς τα πάνω, πιέζοντας το διάφραγμα του ασθενούς. Έτσι, το ξένο σώμα πετάγεται προς τα έξω. Αν δεν έχετε επιτυχία με την πρώτη φορά, επαναλάβετε τον κύκλο.
Στην περίπτωση που μια γυναίκα είναι έγκυος:
Οι κοιλιακές ώσεις γίνονται στο κέντρο του θώρακα και όχι κάτω από την ξιφοειδή απόφυση.
Η τεχνική Heimlich μπορεί να εφαρμοστεί και σε θύματα που είναι σε ύπτια θέση. Σε αυτή την περίπτωση, πιέζουμε με τα χέρια μας το διάφραγμα του θύματος μέχρι να βγει το ξένο σώμα από τον αεραγωγό.
Όταν το θύμα είναι αναίσθητο:
Εάν ο πάσχων καταρρεύσει, τότε εφαρμόζουμε τη Βασική Υποστήριξη της Ζωής σε ενήλικες (ΚΑΡΠΑ 30/2). Επιγραμματικά, έχουμε:
- Ασφαλής προσέγγιση
- Έλεγχος αντίδρασης
- Αποστολή για βοήθεια
- Απελευθέρωση αεραγωγού
- Έλεγχος αναπνοής για 10’’
- Κλήση 166 ή 112
- 30 θωρακικές συμπιέσεις
- 2 εμφυσήσεις διάσωσης
Ενέργειες που κάνουμε για να βοηθήσουμε τον εαυτό μας εάν είμαστε μόνοι και βρεθούμε σε κατάσταση πνιγμονής από ξένο σώμα:
- Σίγουρα θα αρχίσουμε να βήχουμε για να αποβληθεί το ξένο σώμα.
- Εάν εξακολουθήσει η απόφραξη τότε πηγαίνουμε σε μια κόχη, όπως ένα τραπέζι ή πλάτη μιας καρέκλας και πιέζουμε εκεί που τελειώνει το στέρνο, στην ξιφοειδή απόφυση. Εφαρμόζουμε δηλαδή την τεχνική Heimlich στον εαυτό μας, πετυχαίνοντας τις ωθήσεις, όπως θα μας τις έδινε κάποιος άλλος με τη γροθιά του.
Πηγές:
https://www.ekab.gr/files/entypa/EKAB-protes-voithies.pdf
https://firstaidjoin.org/wp-content/uploads/2020/03/Final-Version_GR.pdf
https://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-choking/basics/art-20056637
https://lifevac.life/pnigmonh/?lang=el
Γράφει η Άννα-Μαρία Παδιού, απόφοιτη του Δ.ΙΕΚ του Γ.Ν. Τρικάλων στην ειδικότητα του Βοηθού Νοσηλευτή Χειρουργείου, υπό την επίβλεψη της Ειρήνης Μπορμπότη, Προϊσταμένης ΤΕΠ M.Sc Δ.Μ.Υ και εκπαιδεύτριας του Δ.ΙΕΚ του Γ.Ν. Τρικάλων.