της Μαρίας Καμπάνταη*
Ο καρκίνος δεν είναι μόνο ένα νόσημα του σώματος. Είναι ένας απρόσκλητος «εισβολέας» που ανατρέπει τη ρουτίνα, διακόπτει τα όνειρα και αλλάζει τις σχέσεις. Παίρνει τον έλεγχο της ζωής, γεννά αμφιβολίες για την ταυτότητα και φέρνει τον άνθρωπο αντιμέτωπο με την ευθραυστότητά του. Η διάγνωση λειτουργεί σαν κεραυνός – γεμίζει την ψυχή με φόβο, αγωνία και αβεβαιότητα, ενώ απαιτεί συνεχή προσαρμογή σε νέα δεδομένα.
Κάθε στάδιο της ασθένειας είναι μια νέα αρχή, ένα αναγκαστικό «restart». Η ουσιαστική όμως επανεκκίνηση δεν συμβαίνει με τη σωματική ανάρρωση, αλλά με την αποδοχή της ανθρώπινης ευαλωτότητας και της θνητότητας. Η αποδοχή δεν είναι παραίτηση· είναι μια βαθιά πράξη δύναμης που δίνει αξία σε κάθε στιγμή.
Το Τραύμα ως Δάσκαλος
Η ιαπωνική τέχνη kintsugi μας διδάσκει πως ό,τι σπάει μπορεί να γίνει ακόμη πιο όμορφο. Οι ρωγμές ενός σπασμένου αντικειμένου δεν καλύπτονται, αλλά γεμίζονται με χρυσό, μετατρέποντάς το σε κάτι μοναδικό. Έτσι και ο άνθρωπος: το τραύμα μπορεί να τον διαλύσει, αλλά και να τον μεταμορφώσει.
Το κρίσιμο ερώτημα είναι πώς θα επιλέξει να σταθεί απέναντι στην εμπειρία του. Θα αφήσει τον πόνο να τον καθορίσει ή θα τον χρησιμοποιήσει ως αφετηρία εξέλιξης; Η ψυχολογία δείχνει ότι, μέσα από τη συνειδητή επεξεργασία της δοκιμασίας, ο άνθρωπος μπορεί να βγει πιο δυνατός και πιο συνειδητοποιημένος.
Μετατραυματική Ανάπτυξη: Όταν ο Πόνος Γίνεται Ευκαιρία
Η ανάπτυξη δεν είναι αυτόματη συνέπεια του πόνου· είναι αποτέλεσμα επίμονης εσωτερικής δουλειάς. Η μετατραυματική εξέλιξη εκδηλώνεται μέσα από:
- Ενίσχυση δεσμών – Η ασθένεια θυμίζει τη σημασία της ανθρώπινης σύνδεσης.
- Νέες προτεραιότητες – Ανακαλύπτονται αξίες που είχαν χαθεί στην καθημερινότητα.
- Αναγνώριση εσωτερικής δύναμης – «Δεν πίστευα ποτέ ότι θα τα κατάφερνα.»
- Μεταμόρφωση κοσμοθεωρίας – Η ζωή αποκτά νέο, βαθύτερο νόημα.
- Νέες ευκαιρίες – Εμφανίζονται ενδιαφέροντα, κατευθύνσεις και επιθυμία για προσφορά.
Η Διαδρομή προς την Επούλωση
Η θεραπεία δεν σημαίνει λήθη, αλλά ενσωμάτωση του τραύματος με τρόπο που να ενδυναμώνει. Αυτό απαιτεί:
- Αποδοχή του πόνου, χωρίς καταπίεση.
- Έκφραση και αφήγηση, που λειτουργούν ιαματικά.
- Εστίαση στις μικρές νίκες, ως βήματα προς τη σταθερότητα.
- Καλλιέργεια ευγνωμοσύνης, ακόμα και μέσα στη δυσκολία.
- Δημιουργία νοήματος, μέσα από τη βοήθεια στον εαυτό και στους άλλους.
Ο καρκίνος μπορεί να πληγώσει βαθιά, όμως μέσα από τις ρωγμές μπορεί να αναδυθεί φως. Δεν επιλέγουμε πάντα τις δοκιμασίες που μας συναντούν, μπορούμε όμως να επιλέξουμε πώς θα σταθούμε απέναντί τους. Το ερώτημα δεν είναι «Γιατί εγώ;» αλλά «Τι μπορώ να κάνω με αυτό που μου συνέβη;». Και μέσα σε αυτή την αναζήτηση, ο άνθρωπος συχνά συναντά την πιο αυθεντική εκδοχή του εαυτού του.
* Η Καμπάνταη Μαρία είναι Κλινική Ψυχολόγος και Συγγραφέας των βιβλίων ψυχολογίας-θεραπευτικής λογοτεχνίας:
«Ανελκυστήρας» (ψηφίστηκε το 2022 στα δέκα καλύτερα βιβλία της κατηγορίας του στο διαγωνισμού κοινού Public), «Μαμά… 20 αληθινές ιστορίες», και «Οι καλές μέρες ξεκινούν με καφέ», εκδόσεις Αρμός.