Το εργαστήριο “FAME Laboratory» της ΣΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, εκπόνησε μία εργασία η οποία αφορά τις οικονομικές επιπτώσεις της υπο-κινητικότητας στην Ελλάδα, με αφορμή την αυριανή ημέρα, “παγκόσμια ημέρα φυσικής δραστηριότητας”.
Υποκινητικότητα: ένα παγκόσμιο πρόβλημα δημόσιας υγείας
Η υποκινητικότητα αναφέρεται σε συμπεριφορές της καθιστικής ζωής, δηλαδή το να είμαστε καθιστοί ή ξαπλωμένοι για πολλές ώρες κάθε ημέρα (World Health Organization, 2018). Η καθιστική ζωή είναι παράγοντας πρόκλησης των κορυφαίων μη μεταδοτικών ασθενειών, δηλαδή των καρδιακών παθήσεων, των εγκεφαλικών επεισοδίων, του διαβήτη, καθώς και του καρκίνου του μαστού και του παχέος εντέρου.
Η υποκινητικότητα στην Ελλάδα
Στις περισσότερες ανεπτυγμένες οικονομικά χώρες, τα επίπεδα υποκινητικότητας είναι αυξημένα εξαιτίας των διαθέσιμων μέσων μεταφοράς, της χρήσης της τεχνολογίας, καθώς και της αστικοποίησης. Στην Ελλάδα, το ποσοστό του πληθυσμού που παρουσιάζει έντονη υποκινητικότητα έχει αυξηθεί από 54% το 2002 σε 68% το 2018 (γράφημα στα αριστερά) (European Commission 2003, 2014, 2018). Πέρα από την υγεία, μπορούν αυτά τα υψηλά επίπεδα υποκινητικότητας να έχουν και οικονομικές επιπτώσεις;
Οικονομικές επιπτώσεις της υποκινητικότητας στην Ελλάδα
Ακολουθώντας αναγνωρισμένη διεθνώς μεθοδολογία (Ding και συνεργάτες, 2016) η οποία συνδέει την υποκινητικότητα με τις πέντε πιο σημαντικές μη μεταδοτικές ασθένειες – δηλαδή τις καρδιακές παθήσεις, τα εγκεφαλικά επεισόδια, το διαβήτη, καθώς και τον καρκίνο του μαστού και του παχέος εντέρου – εκτιμήσαμε τις οικονομικές επιπτώσεις της υποκινητικότητας στην Ελλάδα την περίοδο 2000-2019. Οι εκτιμήσεις μας περιλαμβάνουν μόνο τις πέντε πιο σημαντικές μη μεταδοτικές ασθένειες γιατί για αυτές υπάρχει πολύ εκτεταμένη βιβλιογραφία. Βρήκαμε ότι το συνολικό κόστος της υποκινητικότητας στην ελληνική οικονομία την περίοδο 2000-2019 ήταν 2.2 δις ευρώ. Κατά το έτος 2000, το οικονομικό κόστος της υποκινητικότητας ήταν 90 εκ. ευρώ και αυξήθηκε σταδιακά κάθε χρόνο, φτάνοντας τα 131 εκ. ευρώ το έτος 2019 (γράφημα παρακάτω).
Η Ελλάδα χωρίς υποκινητικότητα
Αν κατά το έτος 2019 η υποκινητικότητα είχε εξαλειφθεί στην Ελλάδα, η ελληνική οικονομία θα είχε επιπλέον οικονομικούς πόρους για να καλύψει πολλές από τις ανάγκες της. Οι παρακάτω εικόνες παρουσιάζουν παραδείγματα επενδύσεων σε τομείς της εκπαίδευσης, της υγείας, της κοινωνικής αλληλεγγύης και της εθνικής άμυνας. Είναι εντυπωσιακό το πόσες από τις βασικές ανάγκες της χώρας μας θα μπορούσαν να είχαν καλυφθεί αν όλοι μας ήμασταν σωματικά δραστήριοι!
Τι είναι η σωματική δραστηριότητα;
Η σωματική δραστηριότητα περιλαμβάνει κάθε σωματική κίνηση που οφείλεται σε δραστηριότητα των σκελετικών μυών και απαιτεί ενεργειακή δαπάνη (World Health Organization, 2018). Μπορεί να πραγματοποιηθεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους: περπάτημα, ποδηλασία, σπορ και μορφές κινητικής αναψυχής (π.χ., χορός, πιλάτες, τάι τσι). Επίσης, η σωματική δραστηριότητα περιλαμβάνει κινήσεις που μπορεί να εκτελούνται κατά την εργασία (π.χ., περπάτημα, μεταφορά φορτίων, ή άλλα καθήκοντα) και τα οικιακά καθήκοντα (π.χ., καθαρισμός, μεταφορά φορτίων και φροντίδα ανθρώπων και ζώων). Κάποια είδη σωματικής δραστηριότητας παρέχουν μεγαλύτερα οφέλη, ωστόσο όλες οι μορφές της ωφελούν τη σωματική και την ψυχική υγεία εάν πραγματοποιούνται τακτικά σε επαρκή διάρκεια και ένταση.