Οι νεομάρτυρες και η παιδεία στην Τουρκοκρατία

πρωτ. Αθανασίου Πολ. Τύμπα, θεολόγου – μουσικού

Πολλοί νεομάρτυρες έχουν άμεση σχέση με το εκπαιδευτικό σύστημα κατά την Τουρκοκρατία. Στις περισσότερες περιοχές της σκλαβωμένης Ελλάδος υπήρχαν τα κρυφά σχολειά. Μέσα σε κρύπτες στα μοναστήρια και τις Εκκλησίες τα παιδιά με το φως του καντηλιού μάθαιναν από τους καλόγερους και τους ιερείς να διαβάζουν μέσα από τα βιβλία των ψαλτάδων, όπως είναι η Παρακλητική, το Ωρολόγιο και τα Μηνιαία που περιέχουν τις ακολουθίες των Αγίων και των μεγάλων εορτών της Ορθοδοξίας.

Όμως σε ορισμένες περιοχές όπου υπήρχε ανεπτυγμένο το εμπόριο και οι Χριστιανοί έδιναν πλούσιους φόρους στους Τούρκους υπήρχαν επίσημα σχολεία που οργάνωνε η τοπική Εκκλησία. Έτσι λοιπόν ο Μητροπολίτης Πλαταμώνα Διονύσιος ίδρυσε σπουδαία σχολή στην Ραψάνη. Σε αυτή την σχολή σπούδασε και ο Άγιος Γεώργιος ο εκ Ραψάνης, διότι σχολάρχης ήταν ο άντρας της αδελφής του. Ο μικρός Γεώργιος από πλούσια οικογένεια της περιοχής μάθαινε με μεγάλη ευκολία τα γράμματα γι’ αυτό βοηθούσε στο λεγόμενο «αλληλοδιδακτικό σχολείο» και τους συμμαθητές του.

Όταν αποφοίτησε δέκα οχτώ χρονών με άριστα ο διευθυντής της σχολής Χριστόδουλος Καραζήσης τον πρότεινε να γίνει και καθηγητής της σχολής. Έτσι έγινε διδάσκαλος το 1816 και η φήμη του μαθεύτηκε ακόμη και στους Τούρκους διότι η διδασκαλία του ήταν χαρισματική. Ένας Τούρκος από τους Γόνους της Λαρίσης που έμαθε για την καλή του φήμη σκέφτηκε να στείλει τον γιό του να μάθει γράμματα διότι τον έβλεπε ότι τα αγαπούσε.

Οι κατακτητές Τούρκοι όπως γνωρίζουμε από την ιστορία δεν είχαν δικά τους σχολεία, διότι δεν αγαπούσαν τις τέχνες και τα γράμματα, γι’ αυτό έπαιρναν Έλληνες γραμματείς και διερμηνείς στο Φανάρι . Το τουρκάκι σαγηνεύτηκε από τον δάσκαλό του αλλά και από τα θεία γράμματα, διότι κέντρο στο Βυζάντιο και στην Τουρκοκρατία της παιδείας ήταν η Ιερά Κατήχηση, όποιος δεν γνώριζε τα δόγματα και την ιστορία της Ορθοδοξίας θεωρούνταν αμόρφωτος. Το πρόσωπό του μεταμορφώθηκε και οι Τούρκοι άρχισαν να ανησυχούν μήπως γίνει Χριστιανός. Αγρίεψαν με τον αίτιο της αλλαγής του μικρού, πήραν μαζί τους τους αστυνομικούς του Τυρνάβου, πήγαν στην Ραψάνη , συνέλαβαν τον νεαρό εικοσάχρονο διδάσκαλο Γεώργιο και τον οδήγησαν στον διοικητή του Τυρνάβου Βελή πασά, γιό του Αλή Πασά, φοβερό και τρομερό.

Ο νόμος έλεγε: όποιος ορθόδοξος προσπαθήσει έστω και λίγο να προσηλυτίσει μουσουλμάνο έπρεπε να βασανιστεί και να θανατωθεί. Χωρίς λοιπόν να απολογηθεί ο Γεώργιος καταδικάστηκε. Τον άρπαξαν και άρχισαν να τον βασανίζουν. Κατ’ αρχήν τον έκλεισαν σε ένα πυρακτωμένο λουτρό για να ψηθεί. Ω, του θαύματος, χάρη στην επέμβαση του Θεού, όπως οι τρεις παίδες στην Παλαιά Διαθήκη, αυτός δροσίζονταν. Στην συνέχεια άρχισαν να τον γδέρνουν και να τον τρυπούν με σιδερένια νύχια. Του έβαλαν πέταλα στα πόδια και στα χέρια και άρχισαν να τον περιφέρουν σαν άλογο στα σοκάκια του Τυρνάβου. Αφού κουράστηκαν οι δήμιοι να τον περιφέρουν τον κάρφωσαν σε ένα στύλο, τον περιτύλιξαν με σχοινιά βουτηγμένα στην πίσσα, τον έλουσαν με ακάθαρτο πετρέλαιο και οινοπνευματώδη υγρά και τον παρέδωσαν στην φωτιά. Πάλι όμως η Χάρη του Θεού τον προστάτεψε, οι Τούρκοι τρελάθηκαν με αυτό που έβλεπαν, τον παίρνουν λοιπόν με εντολή του Βελή πασά έξω από τον Τύρναβο στον Τιταρήσιο ποταμό σε ένα ερειπωμένο στρατώνα και αφού κουράστηκαν να τον βασανίζουν τον αποκεφάλισαν.

Μετά, μόλις μαθεύτηκε ο αποκεφαλισμός του ο παπάς του Τυρνάβου με λίγους φοβισμένους χριστιανούς τον κήδευσαν και τον έθαψαν ακριβώς εξω από τον στρατώνα που μαρτύρησε. Μιά κολώνα πυρός, Θείου φωτός, ένωνε μέρα νύχτα τον τάφο του δασκαλο-Γιώργη με τον ουρανό. Ρεζηλεύονταν η πίστη των Τούρκων γι’ αυτό ο Βελή Πασάς διέταξε να έρθουν οι συγγενείς του από την Ραψάνη να πάρουν πάρουν το ιερό λείψανο και να το πάνε όπου θέλουν. Έτσι και έγινε. Με πολλή ευλάβεια τα ιερά του λείψανα μετακομίστηκαν στο Κοιμητήριο της Ραψάνης κοντά στο Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Ευωδίαζε ο τόπος γι’ αυτό μετά λίγο καιρό έκαμαν ανακομιδή των λειψάνων και τα τοποθέτησαν στο αρχοντικό σπίτι του γαμπρού του παπά-Κυριαζή όπου σώζονται μέχρι σήμερα. Τμήμα του ιερού λειψάνου διαθέτει ο Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής Φλαμουλίου, όπου στην μνήμη του, Παρασκευή 5 Μαρτίου, θα γίνει Θεία Λειτουργία και μπορεί όποιος πιστός θέλει να τα προσκυνήσει.

Ο βίος του Νεομάρτυρος Γεωργίου αποδεικνύει πως, όποιος διδάσκαλος είναι Χριστιανός Ορθόδοξος, κανένας λογισμός διακρίσεως ή ρατσισμού δεν περνά από το μυαλό του όταν έχει να κάνει με έναν αλλόδοξο μαθητή όποιας θρησκείας κι αν είναι. Και εκείνη την εποχή και σήμερα το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα θα μπορούσε να αποκλείσει μαθητές των άλλων θρησκειών όμως αυτό δεν έγινε και δεν πρόκειται να γίνει διότι η αλήθεια δεν έχει να φοβηθεί τίποτε αλλά πάντοτε λάμπει σαν τον ήλιο. Ποιο άλλο έθνος έχει να μας δείξει τόσους διδασκάλους να θυσιάζουν την ζωή τους για την πίστη τους;