Η ασυμβατότητα/ασυμφωνία μεταξύ των όσων λέμε και των όσων πράττουμε, είναι ένα φαινόμενο που συχνά εμφανίζεται στην πολιτική (με τους άνθρωποί της επάξια να διεκδικούν το χρυσό μετάλλιο), στη διοίκηση, τις επιστήμες, στην εκπαίδευση, κ.α. Το εν λόγω φαινόμενο καταλήγει σχεδόν πάντα σε αποτυχία εφαρμογών, απογοήτευση, σπατάλη πόρων και απώλεια αξιοπιστίας.
Η ασυμβατότητα ήταν –δυστυχώς– η αίσθηση που αποκόμισα όταν επισκέφτηκα τα περίπτερα των σχολείων στην πλατεία Ρήγα Φεραίου όπου, την προηγούμενη εβδομάδα, παρουσιάζονταν ιδέες για το μέλλον της πόλης και την κλιματική αλλαγή. Και εξηγούμαι, αφού πρώτα συγχαρώ θερμά τους μαθητές για την ευρηματικότητά τους, την Περιφέρεια Θεσσαλίας, το Μουσικό Σχολείο για την ευχάριστη ατμόσφαιρα που δημιούργησε, τους διευθυντές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, και όλους όσους ενεπλάκησαν στην οργάνωση της εκδήλωσης.
Ενώ λοιπόν η θεματολογία της εκδήλωσης περιλάμβανε την κλιματική αλλαγή και τις ολέθριες συνέπειές της, με λύπη διαπίστωσα ότι οι ευφάνταστες προτάσεις για την αντιμετώπιση του φαινομένου, συνυπήρχαν με πολλές πλαστικές συσκευασίες καφέ, νερού και πρόχειρου φαγητού που κατανάλωναν οι μαθητές και οι συνοδοί τους. Όμως, αυτές οι συσκευασίες συμβάλλουν τόσο στην παραγωγή των αερίων θερμοκηπίου, όσο και στην μόλυνση της διατροφικής αλυσίδας και, άρα, στην υποβάθμιση της υγείας μικρών και μεγάλων. Έτσι, βρέθηκα μπροστά σε ένα περιβάλλον ασυμβατότητας/ασυμφωνίας, όπου οι προτάσεις δεν συνέπλεαν με τις πράξεις.
Όχι, δεν θα κατακρίνω τους μαθητές και τις μαθήτριες για αυτό. Κάνουν ό,τι βλέπουν. Το παράδειγμα άλλωστε το είχαν μπροστά τους, παρακολουθώντας ορισμένους καθηγητές/δασκάλους να καπνίζουν αρειμανίως και να απορρίπτουν τις γόπες με το μη-ανακυκλώσιμο πλαστικό φίλτρο είτε στις πλάκες της πλατείας (στο μεγάλο τασάκι), είτε στις παρακείμενες ταλαίπωρες νησίδες πρασίνου. Προφανώς, οι κυρίες και οι κύριοι συνάδελφοι δεν κατάλαβαν ούτε τον λόγο για τον οποίον βρίσκονταν στο χώρο, ούτε τις συνέπειες των πράξεών τους.
Και ούτε, φυσικά, είχαν την ικανότητα να αντιληφθούν ότι η συνύπαρξη των εχθρικών προς το περιβάλλον πλαστικών αντικειμένων μιας χρήσης, μαζί με προτάσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, συνθέτει ένα οξύμωρο που ακυρώνει όλες τις καλές προσπάθειες που προηγήθηκαν. Μήπως για τους συγκεκριμένους συναδέλφους θα ήταν χρήσιμο να θεσμοθετηθεί ένα φροντιστήριο «κατανόησης αγνώστων εννοιών», όπως επαγγελματισμός και πολιτισμός της καθημερινότητας; Διότι, ναι μεν οι πολιτικοί έχουν την μεγάλη ευθύνη για τη σημερινή κατάσταση, γενικώς, αλλά η όποια βελτίωση εξαρτάται από τον καθένα από εμάς.
Δρ Γιάννης Κουτεντάκης
Ομότιμος Καθηγητής