Ο Νίκος Γκάλης και το άθλημα των «ψηλών». Μέρος 1ο
Στις 23 Ιουλίου ο θρύλος των μπασκετικών γηπέδων, Νίκος Γκάλης, έκλεισε τα 68 του χρόνια, οπότε –μαζί με τις ευχές μας να είναι πολύχρονος αυτός ο «πολυχρονεμένος» διαχρονικός ηγεμόνας του ελληνικού μπάσκετ ζωντανεύουν στο μυαλό μας οι ανεπανάληπτοι αγώνες του «γκάνγκστερ» και οι αξέχαστες συγκινήσεις που μας χάρισε.
Πάντοτε τους αθλητικούς αγώνες τους παρακολουθούσα με τον πατέρα μου. Είχε μετεκπαιδευθεί στην Αεροπορική Βάση του Keesler, στο Biloxi του Μισισίπι το 1962 –χρονιά που συνέπεσε με την «κρίσης των πυραύλων της Κούβας»- και ποτέ μου δεν μπόρεσα να καταλάβω γιατί, με δεδομένο πως εκείνη η χρονιά, στους τελικούς του ΝΒΑ, είχε σημαδευτεί μπασκετικά από άλλη μία επική μάχη ανάμεσα στους Los Angeles Lakers και τους Boston Celtics του Bill Russell, o πατέρας μου επέμενε να υποστηρίζει πως δεν του άρεσε ποτέ το αμερικανικό μπάσκετ των «άχαρων ψηλών», όπου δεν μπορείς να δεις «έναν Κόρφα να ελίσσεται», όπως έλεγε χαρακτηριστικά. Φαίνεται πως, όπως λέει και η τεχνητή νοημοσύνη που βοήθησε στη δημιουργία των συνοδευτικών φωτογραφιών: “Ο κόσμος μπορεί να καίγεται, αλλά κάποια crossover μένουν ανεκπλήρωτα…”
Ειρήσθω εν παρόδω, ο Τζον Κόρφας ήταν κι εκείνος, όπως ο Νίκος Γκάλης, αμερικανοθρεμμένος ταλαντούχος μπασκετμπολίστας, γεννημένος το 1962, ο οποίος ποτέ δεν έπαιξε –επίσης όπως συνέβη και με την περίπτωση του Νίκου Γκάλη- στο NBA και ο πατέρας μου, παρά τη γλωσσική και υπηρεσιακή του τριβή με τα αγγλόφωνα αεροπορικά σχολεία του ΝΑΤΟ, επέμενε, ως προς ότι είχε να κάνει με την τηλεοπτική παρακολούθηση των αθλητικών αγώνων, να μεταφρράζει κατά κυριολεξία το man to man ως «σκληρό παιχνίδι, άνδρα προς άνδρα» και όχι ως τύπο άμυνας, να προφέρει το πέναλτυ ως «μπέναλτυ» -στους ποδοσφαιρικούς αγώνες- και να καπνίζει απανωτά Special Karelia, βγάζοντάς τα νευρικά από το κόκκινο, με τις ωχρές (σαν τιράντες μπασκετικής φανέλας) πλευρικές ρίγες, πακέτο τους, ιδιαίτερα όταν οι αγώνες έπαιρναν αντίθετη, από τα φίλαθλα αισθήματά μας, τροπή.
Σε ένα από τα γνωστά time outs του «ξανθού», σε εκείνες τις τιτανομαχίες Άρη-Τρέισερ που καθήλωναν όλη την Ελλάδα, με τα αμίμητα καλάθια του Νίκου Γκάλη μπροστά στα υψωμένα χέρια του Μπομπ Μάκαντου και του Ντίνο Μενεγκίν, τα βράδια της Πέμπτης, στα τέλη της δεκαετίας του 80, είδα φευγαλέα, στα χέρια του Γιάννη Ιωαννίδη (τότε –άλλη εποχή- δεν υπήρχε αντικαπνιστικός νόμος στα γήπεδα αλλά ούτε και αλλού και οι κάμερες εξακολουθούσαν να «γράφουν» στα διαλείμματα του αγώνα), το γνώριμο πακέτο Special Karelia και έσπευσα με ενθουσιασμό να μοιραστώ με τον πατέρα μου αυτήν την κατάκτηση της παρατηρητικότητάς μου που εντόπισε ένα κοινό σημείο εξαρτητικής επαφής μεταξύ των δύο ανδρών. Δεν πίστεψε αυτό που τού έλεγα πως είχα δει….
Όταν, πολλά χρόνια μετά, είχα την ευκαιρία να συναντήσω από κοντά τον αείμνηστο –πλέον- Ιωαννίδη σε μία από τις ΔΕΘ, της πόλης όπου γεννήθηκα και σπούδασα, αν και δεν μεγάλωσα εκεί, ο θρυλικός προπονητής έμεινε έκπληκτος όταν «μάντεψα» τη μάρκα των τσιγάρων που κάπνιζε κατά το παρελθόν. Δυστυχώς ο πατέρας μου είχε χάσει προ πολλού την άνιση μάχη με τη νόσο του Parkinson, έχοντας φύγει 20 χρόνια πριν τον συνομήλικό του, επίσης γεννημένον το 1934, Μπιλ Ράσελ οπότε δεν μπόρεσα ποτέ να τού επιβεβαιώσω την παιδική παρατήρησή μου.
Νομίζω όμως πως δεν θα χρειασθούν περαιτέρω ψυχαναλυτικές ερμηνείες και γνώσεις, ούτε το πούρο του Φρόιντ ή αυτό του Ρέντ Αουέρμπαχ, προπονητή του Ράσελ και το 1962 στην αήτητη δυναστεία των Boston Celtics, στους οποίους παρολίγον να παίξει ο Νίκος Γκάλης, για να εξηγηθεί η συνήθειά μου να συνδυάζω σχόλια αθλητικής ιστορίας με αναφορές σε παθήσεις, όπως η νόσος του Parkinson που χτύπησε τον Τζέρι Σλόαν, η πολλαπλή σκήρυνση από την οποία παραδέχθηκε δημόσια, γενναία, ότι πάσχει ο Ντέιβιντ Μπλάτ ή η άνοια που ταλαιπώρησε τους ποδοσφαιριστές Γκερντ Μίλερ και σερ Μπόμπι Τσαρλτον.
Χρόνια πολλά-πολλά και ευτυχισμένα Νικ!
Χρίστος Χ. Λιάπης MD, MSc, PhD
Επικ. Καθηγητής Ψυχιατρικής Δ.Π.Θ.
Αναπλ. Πρόεδρος Επιστημονικού Συμβουλίου ΕΟΠΑΕ