Ευχαριστώ γιατί ίσως είναι η πρώτη φορά που με φιλοξενείτε στην ανθρώπινη μου διάσταση. Άνθρωπος είμαι, όμως κάποιες φορές, δυστυχώς σπάνια θα ομολογήσω, το ανθρώπινο στοιχείο απουσιάζει από τις στιγμές της ζωής. Τις απλές, τις φτωχές, τις μικρές, τις «ασήμαντες». Πάντως απουσιάζει.
Αν δεν απουσίαζε, όλα θα έμοιαζαν με ένα ανεξάντλητο παραμύθι και όνειρο που μιλά για χρώματα και ευχάριτες μελωδίες. Μάλλον περισσότερο με μία έννοια που οι καιροί μας ούτε ξέρουν τι εννοούν, πως την εννοούν και γιατί την επικαλούνται συχνά. Η λέξη αυτή είναι μία λέξη που πολλοί την λέμε, άλλοι την εννοούμε, άλλοι την εννοούμε και δεν την λέμε, άλλοι την εννοούμε και την λέμε, άλλοι τρομάζουμε να την προφέρουμε, άλλοι φοβόμαστε να την «δώσουμε» και από τα χείλη μας να ταξιδέψει στην ομορφιά που έχουμε απέναντι μας και μας συναρπάζει. Πάντως θέλω να πιστεύω πως κι αυτός ο όρος δυστυχώς έχει εκφυλιστεί.
Από την άλλη παρά τον ευκαιριακό της εκφυλισμό σε «ελλάτωμα», δεν δέχομαι ότι η λέξη αυτή δεν έχει την προέλευση της, την πηγή της, την δυναμική της και τη μεταμορφωτική της μανία. Γιατί αν πω αλλαγή θα είναι κάτι λίγο, έως και άπιαστο ή ασήμαντο. Αλλά μόνο μανία έχει μέσα της. Έχω διαβάσει πως ο «Θεός είναι αγάπη». Και προβληματίζομαι. Και λέω με τον μικρό μου νου που πολλά θέλει να καταλάβει σαν στοχαστής του Διαφωτισμού. Τι σημαίνει ότι ο Θεός είναι αγάπη; Πολλά χρόνια βασανίζω το μυαλό μου ώστε αυτή την αλήθεια της φράσης να την βάλω στη ζωή μου και να κατανοήσω εμένα αλλά και τον κόσμο στον οποίο ζω και αναπτύσσομαι.
Ο Θεός είναι αγάπη. Κατανοώ και βιώνω ως ανάξιος όλες τις δωρεές Του, μα περισσότερο το αμέτρητο Του Έλεος και λέω «είναι δυνατόν» τόσα Του έχω κάνει, έχω απιστήσει εναντίον Του, Τον έχω βρίσει άσχημα, έχω χτυπήσει το θείο Του Πρόσωπο, έχω αρνηθεί την αγάπη Του, την παρουσία Του, τη φανέρωση Του όπως Εκείνος θέλει κι επιθυμεί και παρόλα αυτά ασχολείται με έναν άθλιο και δεν ρίχνει το βλέμμα Του στους καπνούς του πολέμου, στα άδεια χέρια των παιδιών, στο χώμα που ποτίζεται από αίμα και δάκρυα; Μέχρι που φτάνει το Έλεος Του; Ή μήπως κι αυτό πάλι δεν μετριέται; Και ποιο είναι το μεγαλείο του Ελέους Του; Γιατί μην μου πείτε όσα ήμαστε, είμαστε και γινόμαστε, όλα χάριν Ελέους Του. Τίποτε από εμάς. Σε Εκείνον η δόξα σε όλους τους αιώνες.
Ο Θεός είναι αγάπη. Πάλι σκέφτομαι. Και λέω, πως θα αγαπήσω τον συνάνθρωπο μου, αυτόν που δεν χωνεύω, αυτόν που μισώ, αυτόν που απεχθάνομαι; Άστο καλύτερα λέω, αυτά είναι για άλλους. Και πάλι η εσωτερική μου φωνή, κάπου κρυμμένη σαν συνείδηση, σαν νόμος φυσικός κατά την ορολογία του αποστόλου των Εθνών, μου λέει πως κανείς δεν έγινε αυτό που είναι επειδή προοριζόταν να είναι καλός ή άγιος για παράδειγμα. Ίσως σπερματικά η αγάπη Του να δίνει τάλαντα στον καθένα και αν τα αυξήσει ο καθένας προς όφελος του και των άλλων, με επίγνωση πάντα ότι είναι δωρεές, δηλαδή δώρα του Θεού, τότε να μπορέσει να γίνει άγιος και πνευματικά να ανεβαίνει τα σκαλιά του Ιωάννη του Σιναΐτη.
Ο Θεός είναι αγάπη. Πιστεύω μέχρι τέλους ότι αν αυτές οι τέσσερις μικρές λέξεις χωρέσουν μέσα στην καρδιά μου, όλα θα είναι παράδεισος. Κάθε μέρα παράδεισος. Ε, κι ας έχει και βροχούλες και μπόρες αυτή η ψυχικά κατάσταση. Εξάλλου ουράνιο τόξο δεν θες να δεις και να απολαύσεις; Καθαρό αέρα μετά τη βροχή δεν θες να μυρίσεις; Καθαρή εικόνα της φύσης δεν θες να έχεις μετά τις καταιγίδες; Θα περάσεις και μπόρες και καταιγίδες. Μέσα στον παράδεισο. Μάλιστα. Μέσα στον παράδεισο.
Θέλω να ρωτήσω κάτι. Και θα ήθελα πολύ να συζητήσω μαζί σας και κάποιος πνευματικός άνθρωπος να με βοηθήσει να ξετυλίξουμε το κουβάρι που όλους μας μπερδεύει. Πώς αυτή τη φράση που είπε ο ευαγγελιστής Ιωάννης «Ο Θεός είναι αγάπη», μπορώ να την φέρω μέσα στη δική μου ζωή; Πώς μεταφράζεται αυτή η φράση στις σκέψεις, επιλογές μου και ενέργειες μου. Και πως μπορώ να ζήσω την αγάπη αυτή στη ζωή μου ως ένα τρίπτυχο; Ως αγάπη πρώτα και πάνω απ’ όλα στον Θεό; Ως αγάπη στον εαυτό μου (αυτοσεβασμός, όχι φιλαρέσκεια); Ως αγάπη στον συνάνθρωπο μου;
Υπάρχουν στιγμές και είναι πολλές αυτές, που σαν άνθρωποι με ροπή προς την αμαρτία θλίβουμε και στεναχωρούμε. Και τα ψυχικά εγκλήματα είναι εκείνα που έχουν το μεγαλύτερο βάρος. Δεν με νοιάζει δηλαδή αν νηστεύω και ταυτόχρονα έχω μάθει να βλέπω σαν εχθρό τον άλλον ή να τον εκδικούμαι. Ας λάβουμε υπόψη μας πως ο μισάνθρωπος και τρισκατάρατος Εωσφόρος που εργάζεται ανυστάκτως και πυρετωδώς για να πάψει τον άνθρωπο να κοινωνεί με τον Θεό και με τον συνάνθρωπο του, βάζει κάθε μέρα, κάθε λεπτό τρικλοποδιές. Κι εκεί που είσαι μια χαρά με τον άλλον, ξαφνικά ο άλλος σου επιτίθεται, σου λέει λόγια, σε πληγώνει, ρίχνουν και οι δύο ένα ράπισμα στον Χριστό για να βγει από τη μέση, δίνουν χώρο στον διάβολο και μην το ψάχνετε. Το παιχνίδι δείχνει κερδισμένο από μεριάς του. Δείχνει. Δεν είναι.
Και λες μετά «γιατί ενώ αγαπώ τον άλλον, πονάω τον άλλον, νοιάζομαι για τον άλλον, τον σκέφτομαι και μπορώ να δώσω και από τον εαυτό μου για να συμπληρωθεί η σχέση μας, γιατί γίνονται όλα αυτά;». Βλέπετε συχνά οι άνθρωποι εχθρεύονται, δεν μιλιούνται, εκδικούνται. Σήμερα λένε σ’ αγαπώ και αύριο σε φτύνουν. Σήμερα λένε «άξιος» και αύριο λένε «σταύρωσον αυτόν». Είναι λογικές αυτές οι ευμετάβλητες συναισθηματικές διαθέσεις; Δεν είναι μόνο συναισθηματικό το θέμα. Είναι και ψυχικό. Ψυχικά ανεβοκατεβάσματα και ψυχικές αλλοτριώσεις. Άλλο είσαι. Άλλο δείχνεις. Άλλο γίνεσαι. ΚΙ εγώ. Κι εσύ. Κι ο άλλος. Και όλοι μας.
Δεν πιστεύω ότι υπάρχει άνθρωπος που θέλει να πονάει τον άλλον χωρίς λόγο. Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, τότε εκεί μιλάμε για άλλη περίπτωση που δεν μπορώ να εξετάσω επί του παρόντος και δεν γνωρίζω. Οι άνθρωποι πιστεύω ακράδαντα ότι τις περισσότερες φορές (ιδίως στη σημερινή εποχή που ο διάβολος αλωνίζει και μας έχει κατακυριεύσει χωρίς να το γνωρίζουμε) γινόμαστε αυτό που δεν θέλουμε και αυτό που μισούμε. Ο απόστολος Παύλος γράφει πως «δεν πράττω τούτο, αυτό που θέλω, αλλά κάνω τούτο, αυτό που μισώ». Αυτό μας κάνει άλλους ανθρώπους.
Είναι αλήθεια ότι η ψυχή του ανθρώπου νοσεί. Δεν υπάρχει κανένας επιστήμονας όσο άριστος κι αν είναι αυτός που μπορεί να «εισάγει» την ψυχή στο «χειρουργείο», να βγάλει ασφαλή διάγνωση από τι πάσχει και να προβεί σε μία εγχειρητική διαδικασία. Κανείς. Υπάρχει μόνο Ένας. Κι Αυτός ο Ένας είναι ο Χριστός, ο Θεός που ενανθρώπισε και πήρε την «πόρνη» αμαρτωλή φύση του ανθρώπου όπως το γράφει καταπληκτικά ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος και την ανέβασε πάνω. Αν ο άνθρωπος, ο άντρας, η γυναίκα, το παιδί, ο νέος, η νέα, άνθρωποι που έχουν οικογένειες, άνθρωποι που ζουν σε σχέση και κοινωνία μεταξύ τους και με τον Θεό, δεν βάλουν πρώτα και πάνω από όλα στη ζωή τους, έχουν πάρει ήδη διαζύγιο από τον εαυτό τους. Ο Χριστός ποτέ δεν θα τους δώσει γιατί όσες φορές κι αν αμαρτήσει ο άνθρωπος, η μετάνοια σβήνει, αναγεννά και ανακαινίζει εις Χριστόν.
Όταν ο άνθρωπος δεν αγαπήσει τον Θεό γι’ αυτό που είναι και γι’ αυτό που έγινε, δεν θα αγαπήσει ποτέ τον άλλον. Κι αντίστροφα. Αν δεν αγαπήσει τον άλλον, δεν θα έχει αγαπήσει ποτέ τον Θεό κι ας μονολογεί στην ουσία ότι Τον αγαπάει. Ο άνθρωπος αγάπη ονειρεύεται. Αυτό επιθυμεί. Αν πιστεύει πως θα του την δώσει κάποιος άλλος αν δεν βιώσει και δει την αγάπη αυτή μέσα στην απεραντοσύνη του Θεού και το άπειρο Του Έλεος, κανείς δεν θα του δώσει και ποτέ την αγάπη που επιθυμεί. Για να σου δώσει αγάπη ο άλλος, αυτός ο άλλος πρέπει να είναι άνθρωπος του Θεού, με ταπείνωση, όπως είχε για παράδειγμα ο όσιος Αλέξιος που η Εκκλησία μας η αγία τον τιμά ως «άνθρωπο του Θεού». Όλες οι άλλες είναι αλλοιώσεις της πραγματικής φύσεως της αγάπης. Επίπλαστε, άχρωμες, άγευστες, ξεθωριασμένες, φτηνές, με τέλος.
Η αγάπη του Θεού όλα τα ποιεί καινά. Μπορεί να είσαι άνθρωπος με λάθη, πάθη, αμαρτίες και χίλια δυο στην ψυχή σου που κανείς δεν σε αντέχει. Ο Χριστός που ως Παντογνώστης γνωρίζει τα κρύφια και άδηλα της καρδίας σου, σε αντέχει. Και σε αντέχει γιατί έχει ζήσει στην επίγειο και δοκιμασμένη από θλίψεις ζωή Του την ταπείνωση. Την ταπείνωση που ο διάβολος και οι αποστάτες άγγελοι του δεν έχουν από τη στιγμή που εξέπεσαν.
Οι άνθρωποι να μην απογοητεύεστε. Η απογοήτευση αδελφοί μου είναι του Διαβόλου. Φέρνει μύρια κακά. Απομακρύνει τον άνθρωπο, αυτό το λαμπρό δημιούργημα που γίνεται ένας μικρός Θεός, από τον Θεό και από τον συνάνθρωπο του. Φέρνει λογισμούς στο νου, τους ρίχνει στον ανθρώπινο νου και ο άνθρωπος που δεν έχει την πνευματική εμπειρία και ωριμότητα, αρχίζει και τους αναπαραγάγει, τους πολλαπλασιάζει και βρίσκει μόνο αδιέξοδα και πουθενά διέξοδο που είναι ο Χριστός. Μόνος του μετά, απομονώνεται, γίνεται καταθλιπτικός, χάνει το γέλιο του, πέφτει κάτω, βάζει το κεφάλι του ανάμεσα στα πόδια του και ζει το πένθος του. Αυτό το πένθος τον βυθίζει ολοένα και βαθύτερα σε ένα απύθμενο πάτο που διηνεκώς υπενθυμίζει στον άνθρωπο μία αιώνια φυγή, νέκρωση, απάθεια, παραίτηση, πτώση. Ο άνθρωπος χάνει τον εαυτό του και χάνει τον Θεό και τον άνθρωπο του. Ζει μόνος.
Ο αγώνας της αγάπης είναι ο πιο δύσκολος. Η αγάπη θα φέρει άλλες αρετές στην πορεία του ταξιδιού που ως δρόσος Αερμών θα βρέξουν το κεφάλι του ανθρώπου με φως θαβωρείου δόξης και αιώνιας αγαλλίασης σε φώτα θεϊκά και όχι κοσμικά. Ο αγώνας της αγάπης είναι μάχη απεγκλωβισμού από κάθε τι που με στεναχωρεί. Γίνομαι στρατιώτης του Χριστού. Ντύνομαι την πανοπλία του Χριστού. Πολεμώ κάθε τι που πάει να με καταστρέψει, να με αποκόψει να επικοινωνώ και να κοινωνώ με τον Θεό και τον άνθρωπο.
Σηκώνομαι και παλεύω. Πεισμώνω από αγάπη και όχι από εγωισμό. Πεισμώνω επειδή νοιάζομαι τον άλλο και όχι επειδή ο άλλος με πλήγωσε. Πεισμώνω γιατί αναζητώ τον άλλον και όχι επειδή ο άλλος χάθηκε. Πεισμώνω με θεία αγάπη γιατί η αγάπη του Χριστού είναι μία διαρκής ταπείνωση. Το κλειδί δηλαδή που ανοίγει τα πάντα των όλων, την πόρτα του παραδείσου. Το κλειδί που συμφιλιώνει τους ανθρώπους με τον Θεό και μεταξύ τους. Το κλειδί που ενώνει τους ανθρώπους. Σμίγει τους χωρισμένους και χαίρει τους αποξενωμένους.
Μετάνοια. Ταπείνωση. Εξομολόγηση. Θεία Ευχαριστία. Εξομολογηθείτε σε έναν πνευματικό. Βγάλτε από μέσα σας τα αγκάθια που σας ματώνουν. Από κοινού αγωνιστείτε στη βίωση των αρετών της πίστεως μας. Φάτε το Τίμιο Σώμα του Κυρίου. Πιείτε το Τίμιο Αίμα του Κυρίου. Από κοινού. Μαζί όσοι δεν αγαπιέστε. Προσευχηθείτε. Να λέτε την ευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ Υιέ του Θεού ελέησον με». Να πέφτετε στα γόνατα και να προσεύχεστε. Ν ιδρώνετε από αγωνία και να ζεσταίνεστε από αγάπη. Να κοινωνείτε. Να ερωτεύεστε. Να ερωτεύεστε τον Θεό. Να ερωτεύεστε τον άνθρωπο σας. Όποιος κι αν είναι. Αν σας αγαπάει μην φοβάστε. Προχωρήστε. Στις αδυναμίες έρχεται ο Θεός και το στραβό το κάνει ίσιο, το δύσκολο το κάνει εύκολο, το ακατανόητο το κάνει κατανοητό.
Μην αναλαμβάνετε όλο το βάρος της ζωής και των δυσκολιών. Είναι πολλές φορές ασήκωτο. Αφήστε τον Χριστό να σηκώσει τον χαρακτήρα σας, τον χαρακτήρα του άλλου, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζετε. Μην λογαριάζετε στον εαυτό σας και στις δυνάμεις σας. Θα πέσετε. Θα πέφτετε συνέχεια και θα ρίχνετε και άλλους μαζί σας. Πέστε και προσευχηθείτε. Ήρεμα. Με πόνο. Με δάκρυ. Με ελπίδα. Με πίστη. Αφήστε τον Θεό να σηκώσει το βάρος των δυσκολιών σας. Επικαλεστείτε Τον και εμπιστευτείτε Τον όμως. Αλλιώς θα είστε μόνοι σας και ο διάβολος που εργάζεται για να μην σωθούν οι ψυχές των ανθρώπων, θα σας πολιορκεί και θα γίνεστε αιχμάλωτοι του. Ο αγώνας της αγάπης είναι αγώνας άνισος και δύσκολος. Αν ο Χριστός δεν είχε αναστηθεί ούτε αγάπη θα ήταν, ούτε Θεός. Η αμαρτία θα ήταν αιώνια και η κόλαση καθημερινότητα. Ούτε ελπίδα, ούτε πίστη, ούτε σωτηρία.
«Με την αγάπη και τα δάκρυα μπορούμε να διορθώσουμε και τους κακούς. Πόνεσε εσύ, ίσως έτσι συνέλθει και πονέσει κι εκείνος. Θέλεις να διορθώσεις τον αδερφό σου; Δάκρυσε, προσευχήσου στο Θεό γι΄ αυτόν, αφού τον πάρεις ιδιαιτέρως, παρακίνησε τον στο καλό, συμβούλεψε τον, παρακάλεσε τον. Πολλοί πολλές φορές δεν ωφελήθηκαν καθόλου από τις συμβουλές, συγκινήθηκαν όμως από τα δάκρυα και την συμπάθεια. Με την αγάπη και τα δάκρυα μπορούμε να διορθώσουμε και τους κακούς. Πόνεσε εσύ, ίσως έτσι συνέλθει και πονέσει κι εκείνος. Όπως ακριβώς ο άρρωστος που δεν έχει όρεξη, όταν δει τον γιατρό του να τρώει φαγητό, παρακινείται κι αυτός να φάει, έτσι θα συμβεί κι εδώ, αν ο κακός σε δει να θρηνείς για την κατάσταση του, θα μαλακώσει, θα γίνει καλός και πράος άνθρωπος. Όταν λοιπόν δεις τον αδελφό σου να είναι σκληρός και αδιάλλακτος και να μην σε προσέχει, λέγε μέσα σου «μήπως με την πάροδο του χρόνου μπορέσω να τον πείσω». (Ιωάννης Χρυσόστομος)
μοναχός Αντίοχος
Αγιοταφίτης
.