Πόσο επιβαρύνονται οι πολίτες επιπλέον του ειδικού τέλους
Τόσο από τις ημερίδες για την ανάρτηση των δασικών χαρτών που διοργάνωσαν οι Δήμοι του Νομού Λάρισας για την ενημέρωση των πολιτών, όπου παρευρισκόμουν ως εισηγητής, όσο και από τις δημοσιεύσεις μου στις εφημερίδες ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Λάρισας και σε ηλεκτρονικές εφημερίδες ανά την Ελλάδα, υπήρξαν αρκετές ερωτήσεις πολιτών και παρακάτω δίδονται οι σχετικές απαντήσεις στις πιο σημαντικές.
- Τι γίνεται αν μία ιδιοκτησία εμφανίζεται το 1945 δασική και σήμερα δασική ή άλλης μορφής;
Υποβάλλεται αντίρρηση, προσκομίζοντας έκθεση φωτοερμηνείας που αποδεικνύει ότι το 1945 ήταν αγροτική έκταση. Εάν ο χαρακτηρισμός της ιδιοκτησίας είναι ΔΑ (Δασική το 1945, Άλλης μορφής σήμερα) μπορεί επίσης να γίνει εξαγορά, σύμφωνα με την απάντηση στην ερώτηση 4. Εάν ο χαρακτηρισμός της ιδιοκτησίας είναι ΔΔ δεν μπορεί να γίνει εξαγορά.
- Τι γίνεται αν μία ιδιοκτησία εμφανίζεται το 1945 αγροτική και σήμερα δασική;
Η εν λόγω περίπτωση επιλύεται διοικητικά στα αρμόδια δασαρχεία, χωρίς υποβολή αντίρρησης σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις περί δασωθέντων αγρών (ΦΕΚ Β’ 767/22-03-2016), υποβάλλοντας τα απαραίτητα δικαιολογητικά.
Εάν υπάρχουν για τις εκτάσεις αυτές τίτλοι ιδιοκτησίας προ της 23/2/1946, χαρακτηρίζονται ως ιδιωτικές και δεν υπάγονται στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας.
Εάν οι τίτλοι ιδιοκτησίας για τις παραπάνω εκτάσεις είναι μετά την 23/2/1946 και πριν την 8/8/2004, μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά και μόνο για γεωργική και δενδροκομική εκμετάλλευση και δεν επιτρέπεται σε αυτές η δόμηση.
Στις παραπάνω περιπτώσεις, η χρησικτησία ως τρόπος κτήσης κυριότητας δε συνιστά τίτλο, ούτε οι βεβαιώσεις, οι υπεύθυνες δηλώσεις καθώς και οι βεβαιώσεις−πιστοποιητικά προέδρων Κοινοτήτων.
- Τι γίνεται αν μία μη δασική ιδιοκτησία εμφανίζεται μέσα στα όρια αναδασωτέας περιοχής;
Οι πολίτες θα πρέπει να απευθυνθούν στο δασαρχείο, ώστε να ζητήσουν την τροποποίηση της απόφασης αναδάσωσης και δεν υποβάλλουν αντίρρηση.
- Τι γίνεται με την εξαγορά εκχερσωμένων δημόσιων δασικών εκτάσεων;
Για την εξαγορά εκχερσωμένων δασικών εκτάσεων προ του 1975, καταβάλλεται υποχρεωτικά το αντάλλαγμα χρήσης και το 1/4 της αντικειμενικής αξίας εφόσον επιθυμούν να έχουν τίτλους ιδιοκτησίας. Για την εξαγορά εκχερσωμένων δασικών εκτάσεων από το 1975 έως το 2007, καταβάλλονται υποχρεωτικά το αντάλλαγμα χρήσης και το τέλος αναδάσωσης. Περισσότερες λεπτομέρειες υπάρχουν σε προηγούμενη δημοσίευσή μου.
Για την κατοχή του ακινήτου στην εν λόγω περίπτωση, λαμβάνονται υπόψη πράξεις αποδοχής κληρονομιάς, ιδιωτικά συμφωνητικά με βέβαιη χρονολογία, ένορκες βεβαιώσεις, καθώς και άδειες των δασικών υπηρεσιών για χρήσεις που προβλέπονται από τη δασική νομοθεσία. Μόνη η ένορκη βεβαίωση δεν επαρκεί για την απόδειξη της κατοχής, μπορεί να συνεκτιμηθεί όμως με την παράλληλη προσκόμιση και άλλων εγγράφων, ιδίως δηλώσεων στη ΔΟΥ, στο Κτηματολόγιο, στον ΟΓΑ ή τον ΕΛΓΑ.
- Τι γίνεται αν ένα οικόπεδο όπου έχει χτιστεί οικοδομή με νόμιμη οικοδομική άδεια ή έχει γίνει νομιμοποίηση αυθαιρέτου, εμφανίζεται ως δασικό;
Εφόσον είναι νόμιμη, η οικοδομική άδεια είναι ισχυρή και δεν αναιρείται, αλλά θα πρέπει να έχει εκδοθεί μέχρι την 28/7/2011. Θα πρέπει όμως σε συνεννόηση με τα αρμόδια δασαρχεία, να υποβληθούν τα απαραίτητα δικαιολογητικά, ώστε να τροποποιηθεί ο χάρτης. Οι οικοδομικές άδειες μετά την 28/7/2011 σε εκτός σχεδίου περιοχή θα πρέπει να συνοδεύονται επιπλέον από πράξη χαρακτηρισμού του αρμόδιου δασαρχείου, η οποία αν δεν υπάρχει, η οικοδομική άδεια δεν θεωρείται έγκυρη.
Για όσους έχουν κάνει νομιμοποίηση αυθαιρέτου σύμφωνα με το νόμο και η ιδιοκτησία τους εμφανίζεται ως δασική και δεν περιλαμβάνεται στην οικιστική πύκνωση, πρέπει να αποδείξουν ότι η ιδιοκτησία τους δεν είναι δασική, προσκομίζοντας έκθεση φωτοερμηνείας που αποδεικνύει ότι το 1945 ήταν αγροτική έκταση και όλα τα άλλα δικαιολογητικά που απαιτούνται, διότι σύμφωνα με τους νόμους για τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων, εξαιρούνται από τη νομιμοποίηση όλα τα αυθαίρετα σε δάση και δασικές εκτάσεις και η νομιμοποίηση του αυθαιρέτου ακυρώνεται, άσχετα αν το Ελληνικό Δημόσιο εισέπραξε το ποσό νομιμοποίησης.
- Τι γίνεται με τις χορτολιβαδικές εκτάσεις του 1945;
Οι χορτολιβαδικές εκτάσεις του 1945 δεν θεωρούνται δασικές όταν εμπίπτουν στις διατάξεις του άρθρου 10 του νόμου 3208/2003. Εάν υπάρχει υπαγωγή σε μία από αυτές τις διατάξεις, υποβάλλεται αντίρρηση.
Οι χορτολιβαδικές εκτάσεις επίσης που βρίσκονται σε πεδινά ή λοφώδη εδάφη και έχουν υψόμετρο μικρότερο των 100 μ., η μέση κλίση τους είναι μικρότερη από 8% και η μέγιστη κλίση τους δεν υπερβαίνει το 12%, εφόσον δεν έχουν κηρυχθεί δασωτέες, δεν θεωρούνται δασικές εκτάσεις. Στην περίπτωση αυτή υποβάλλεται αντίρρηση, υποβάλλοντας τα απαραίτητα δικαιολογητικά.
- Έχω τίτλο ιδιοκτησίας, ο οποίος με τη συνεχή διαδοχή φθάνει σε ημερομηνία μετά το 1885 και η ιδιοκτησία μου χαρακτηρίζεται δασική. Τι πρέπει να κάνω;
Σύμφωνα με το νόμο στην περιοχή της Αττικής και σε άλλες περιοχές όπου υπάρχουν αναγνωρισμένοι τίτλοι ιδιοκτησίας που ανάγονται πριν το 1885, οι ιδιοκτησίες θεωρούνται ιδιωτικές. Αν υπάρχουν τίτλοι ιδιοκτησίας μετά το 1885, θα πρέπει να αναζητηθούν οι πρωτότυποι τίτλους (ταπιά) στο Αρχείο Γενικής Διεύθυνσης Κτηματολογίου της Τουρκίας, που βρίσκεται στην Άγκυρα, μέσω του Υπουργείου Εξωτερικών. Επίσης σύμφωνα με δικαστική απόφαση του Αρείου Πάγου του 2013, για τις ιδιοκτησίες που προήλθαν με έκτακτη χρησικτησία λόγω νομής 30 ετών προ της 11/9/1915, δεν απαιτείται έγγραφο (ταπί), που να έχει εκδοθεί επί τουρκοκρατίας προ του 1885. Στις περιπτώσεις αυτές αυτή υποβάλλεται αντίρρηση, καταβάλλοντας το ανάλογο ειδικό τέλος, για την κατοχύρωση ιδιωτικού και όχι δημοσίου δάσους.
- Τι γίνεται με τις εκτάσεις που υπάγονται στις πληρωμές των κοινοτικών ενισχύσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ) και εμφανίζονται ως δασικές;
Οι δασικοί χάρτες, παράλληλα με την ανάρτηση, κοινοποιούνται και στον ελληνικό οργανισμό για τις πληρωμές των κοινοτικών ενισχύσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ). Υπάρχει λοιπόν ο κίνδυνος να εξαιρεθούν πολλές εκτάσεις από τις ενισχύσεις έως ότου εξετασθούν οι αντιρρήσεις τους. Στην περίπτωση δε που αποδειχθεί ότι επιδοτήθηκαν δασικές εκτάσεις ως γεωργικές, μπορεί να ζητηθεί από την ΕΕ η επιστροφή εκατομμυρίων ευρώ. Στην περίπτωση αυτή οι πολίτες θα πρέπει να υποβάλλουν αντίρρηση και να αποδείξουν ότι οι εκτάσεις τους δεν είναι δασικές.
Για τις εκχερσωμένες εκτάσεις προ του 1975, εφόσον οι ιδιοκτήτες τους δεν επιθυμούν την εξαγορά τους, έχουν την υποχρέωση εντός ενός έτους μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, να υποβάλλουν δήλωση στο ΟΣΔΕ (Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου).
Οι εκτάσεις που εκχερσώθηκαν μεταξύ 1975-2007, όμως που ήδη καλλιεργούνται στο ως άνω χρονικό διάστημα μέχρι και σήμερα και επιδοτούνται από το ΟΣΔΕ, δεν έχουν την υποχρέωση σύνταξης οικονομοτεχνικής μελέτης βιωσιμότητας της γεωργικής εκμετάλλευσης, αλλά τη γνωμοδότηση της Δασικής Υπηρεσίας, ενώ για τις εκτάσεις που δεν επιδοτούνται από τον ΟΣΔΕ συνεχίζει να απαιτείται η μελέτη αυτή.
- Εάν δεν έχω τίτλο ιδιοκτησίας μπορώ να υποβάλλω το Ε9;
Σε κανένα δασικό νόμο και υπουργική απόφαση δεν αναφέρεται ότι το Ε9 ενέχει θέση τίτλου, αλλά αναφέρεται ως συμπληρωματικό δικαιολογητικό.
Σε οδηγία του ΥΠΕΚΑ στην ηλεκτρονική ιστοσελίδα του, σχετική με τη διαδικασία υποβολής αντιρρήσεων, αναφέρεται ότι ένα από τα στοιχεία που θεμελιώνουν το έννομο συμφέρον είναι και το Ε9, η οποία όμως δεν είναι νομοθετημένη.
Στην περίπτωση αυτή αν υποβάλλετε μόνο το Ε9 χωρίς άλλο τίτλο, πληρώνοντας το ανάλογο ειδικό τέλος, υπάρχει περίπτωση η αντίρρησή σας να απορριφθεί από την επιτροπή εξέτασης αντιρρήσεων και θα πρότεινα να συμβουλευτείτε το δικηγόρο σας.
- Τι γίνεται με τα καστανοδασοτεμάχια που χαρακτηρίζονται δασικά;
Για τα καστανοδασοτεμάχια που παραχωρήθηκαν κατά κυριότητα και χωρίς τίμημα, με απόφαση του νομάρχη, σε κατά κύριο επάγγελμα γεωργούς ή κτηνοτρόφους, οι οποίοι είναι μόνιμοι κάτοικοι του νομού, εφόσον αυτοί και οι δικαιοπάροχοί τους τις νέμονται και τις κατέχουν επί είκοσι (20) τουλάχιστον χρόνια, δεν απαιτείται καμία ενέργεια. Για τα καστανοδασοτεμάχια που δεν έχουν παραχωρητήριο και έχουν χαρακτηρισθεί δασικά, απαιτείται η υποβολή αντίρρησης, καταβάλλοντας το ειδικό τέλος και αποδεικνύοντας με ότι μέσο διαθέτουμε, ότι δεν είναι δασική έκταση.
- Τι γίνεται αν μία ιδιοκτησία εμφανίζεται δασική, αλλά έχει προκύψει από αναδασμό;
Επειδή προφανώς οι πράξεις αναδασμών δεν έχουν ενσωματωθεί στη βάση δεδομένων των δασικών χαρτών, οι πολίτες θα πρέπει να παραλάβουν βεβαίωση κατόπιν αιτήσεως στο Τμήμα Τοπογραφίας, Εποικισμού και Αναδασμού Τρικάλων, την οποία θα πρέπει να υποβάλλουν στα αρμόδια δασαρχεία, ώστε να τροποποιηθεί ο χάρτης. Εάν μέχρι την ημερομηνία λήξης υποβολής των αντιρρήσεων δεν έχει εκδοθεί η παραπάνω βεβαίωση, πρέπει να υποβληθεί αντίρρηση ατελώς.
- Στην αγροτική ιδιοκτησία μου εμφανίζεται ένα τμήμα της, στο οποίο καλλιεργώ τεχνητές δασικές φυτείες, ως δασική έκταση. Τι πρέπει να κάνω;
Σύμφωνα με το νόμο οι ιδιωτικές γεωργικές εκτάσεις, στις οποίες υπάρχουν ή δημιουργούνται τεχνητές δασικές φυτείες, δεν προσλαμβάνουν εκ του λόγου αυτού το δασικό χαρακτήρα. Στην περίπτωση αυτή υποβάλλεται αντίρρηση, η οποία γίνεται αποδεκτή, προσκομίζοντας τα ανάλογα δικαιολογητικά και καταβάλλοντας το ανάλογο ειδικό τέλος.
- Τι κάνω αν μισθώνω ακίνητο ή κατέχω προσύμφωνο δωρεάς ακινήτου και αυτά εμφανίζονται ως δασικά;
Για την μίσθωση ακινήτου για χρονικό διάστημα, μακρότερο από εννέα έτη, απαιτείται η μίσθωση να έχει καταρτιστεί με συμβολαιογραφικό έγγραφο, που να έχει μεταγραφεί στο υποθηκοφυλακείο, ενώ για το προσύμφωνο δωρεάς ακινήτου, απαιτείται συμβολαιογραφικό έγγραφο και όχι μεταγραφή. Εάν πληρούνται τα παραπάνω υποβάλλεται αντίρρηση.
- Τι γίνεται αν κατά την εφαρμογή των τίτλων διαπιστώνονται ασυμφωνίες σχετικά με το εμβαδό, τη θέση, τα όρια του ακινήτου ή ιδιοκτησιακές αμφισβητήσεις μεταξύ τρίτων, χωρίς να θίγονται δικαιώματα του δημοσίου;
Στην περίπτωση αυτή ο έλεγχος περιορίζεται στην ύπαρξη των μεταγραμμένων τίτλων που αποδεικνύουν κυριότητα του αιτούντα επί του ακινήτου, αφού ο καθ’ όρια προσδιορισμός θεωρείται επικρατέστερος του προσδιορισμού με βάση το εμβαδόν.
- Αν η προθεσμία λήξει, μπορεί ένας πολίτης εκ των υστέρων να υποβάλει αντίρρηση;
Σε περίπτωση μη άσκησης αντιρρήσεων εντός της προθεσμίας, ο χαρακτήρας μιας έκτασης είναι οριστικός και ο χάρτης κυρώνεται χωρίς να υπάρχει δυνατότητα αλλαγής του αποδιδόμενου χαρακτήρα με καμία άλλη ρύθμιση και τροπολογία. Όλη η διαδικασία γίνεται για μια φορά και δεν θα υπάρξει άλλη δεύτερη ευκαιρία είτε βραχυπρόθεσμα είτε μακροπρόθεσμα.
- Τι γίνεται όταν η υποβολή αντίρρησης αφορά ταυτόχρονα εκτάσεις που εξαιρούνται της καταβολής τέλους και εκτάσεις για τις οποίες οφείλεται τέλος;
Στην περίπτωση αυτή, θα πρέπει να υποβληθούν δύο ξεχωριστές αντιρρήσεις.
- Τι γίνεται αν δεν μπορεί κάποιος να εντοπίσει το ακίνητο;
Μπορεί να απευθυνθεί για δωρεάν βοήθεια στα Σημεία Υποστήριξης Ανάρτησης των Δασικών Χαρτών (ΣΥΑΔΧ). Ο κατάλογος των σημείων βρίσκεται στην ιστοσελίδα ανάρτησης των δασικών χαρτών.
- Τι γίνεται με τις εκτάσεις για τις οποίες δεν υπάρχουν αντιρρήσεις;
Σε αυτές τις εκτάσεις ο δασικός χάρτης θα κυρωθεί οριστικά.
- Τι ποσό πρέπει να πληρώσω στον τεχνικό σύμβουλο για την υποβολή αντίρρησης;
Σύμφωνα με έρευνα αγοράς σε προηγούμενες αναρτήσεις δασικών χαρτών, στην περίπτωση που δεν χρειάζεται τοπογραφικό, έκθεση φωτοερμηνείας και νομική συμβουλή, αλλά μόνο ο εντοπισμός του ακινήτου, η γνωμάτευση και η υποβολή αντίρρησης, οι τιμές κυμαίνονται από 50 € έως 150 €.
Για το τοπογραφικό και τις νομικές συμβουλές οι τιμές ποικίλουν ανά περίπτωση.
Για την έκθεση φωτοερμηνείας με στεροσκοπική παρατήρηση, η οποία απαιτείται σε δασικές εκτάσεις του 1945, οι τιμές αρχίζουν από 400 €. Εάν γνωρίζετε ότι οι ιδιοκτησίες σας ήταν δασικές το 1945, δεν έχει νόημα η έκθεση φωτοερμηνείας. Είναι γνωστό ότι οι δασικές εκτάσεις του 1945 είναι πολύ δύσκολο να αποχαρακτηρισθούν, αφού προέκυψαν με στερεοσκοπική παρατήρηση από τις αρμόδιες δασικές υπηρεσίες και πρέπει να αξιολογήσετε πολύ καλά όλα τα δεδομένα, ώστε να μην υποστείτε επιπλέον οικονομική επιβάρυνση.
- Μπορώ να υποβάλλω μόνος μου την αντίρρηση;
Ναι μπορώ, εάν έχω βασικές γνώσεις ηλεκτρονικού υπολογιστή και είμαι σε θέση να εντοπίσω το ακίνητό μου και να τεκμηριώσω σε ποιο δασικό νόμο υπάγεται η περίπτωση μου.
ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΔΟΥΛΑΣ
Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός Ε.Μ.Π.
MSc Εφαρμοσμένης Τηλεπισκόπισης – UK
Πρώην Διευθυντής Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού