Οι Οικονομικοί δείκτες είναι στατιστικά στοιχεία που αφορούν την εθνική οικονομική δραστηριότητα και τα οποία επιτρέπουν την ανάλυση των οικονομικών επιδόσεων και προβλέψεων, δίνοντας μια εικόνα της τρέχουσας και της μελλοντικής οικονομικής υγείας μιας χώρας.
Περιλαμβάνουν μετρήσεις όπως τον πληθωρισμό, το ποσοστό ανεργίας, το ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν), τις επενδύσεις, τις δαπάνες και το χρέος της γενικής κυβέρνησης, το προσωπικό εισόδημα και τις δαπάνες νοικοκυριών.
Οι διακυμάνσεις των οικονομικών δεικτών μπορούν να επηρεάσουν διάφορους τομείς των προσωπικών οικονομικών, από την αποταμίευση και τον δανεισμό έως την εργασιακή ασφάλεια και την ασφάλεια εκτέλεσης δαπανών.
Ανάλυση
Σε αυτή την έρευνα, εξετάζονται δώδεκα οικονομικοί δείκτες που αποτυπώνουν την εικόνα της ελληνικής οικονομίας στην εξαετία 2019-2025 και γίνεται πρόβλεψη για την επταετία 2019-2026, λαμβάνοντας επικαιροποιημένα στοιχεία για την Ελλάδα από τα Μηνιαία Δελτία Στοιχείων Γενικής Κυβέρνησης, την ΕΛΣΤΑΤ, τη EUROSTAT, την ΕΡΓΑΝΗ, το σύστημα ΗΛΙΟΣ και το Μητρώο Ανθρώπινου Δυναμικού του Ελληνικού Δημοσίου.
Οι οικονομικοί δείκτες που αναλύονται είναι ο μέσος καθαρός μηνιαίος μισθός στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, ο κατώτατος μισθός, η μέση καθαρή μηνιαία σύνταξη, η ανεργία, ο ρυθμός ανάπτυξης, το χρέος της γενικής κυβέρνησης, οι επενδύσεις, η αγοραστική δύναμη των μισθών, η δαπάνες νοικοκυριών για στέγαση και για τα βασικά είδη διατροφής και ο πληθωρισμός.
Στον παρακάτω πίνακα φαίνεται η εξέλιξη των 12 οικονομικών δεικτών από το 2019 έως το 2026 καθώς και οι αυξομειώσεις τους.
Από τον πίνακα διαπιστώνεται:
- Ο μέσος καθαρός μηνιαίος μισθός στο δημόσιο αυξήθηκε την 6ετία 2019-2025 κατά 12,4%, ενώ την επταετία 2019-2026 προβλέπεται να έχει αυξηθεί κατά 16,4% λόγω της φορολογικής ελάφρυνσης και της αύξησης του κατώτατου μισθού το 2026, ο οποίος επηρεάζει και τις αποδοχές του δημόσιου τομέα. Οι αυξήσεις όμως στο δημόσιο τομέα δεν ισοσταθμίζουν τον πληθωρισμό, ο οποίος για την 6ετία 2019-2025 είναι 18,4% κατά για την επταετία 2019-2026 προβλέπεται να είναι 20,6%.
- Ο μέσος καθαρός μηνιαίος μισθός στον ιδιωτικό τομέα παρουσίασε θεαματική αύξηση την 6ετία 2019-2025 κατά 30,2%, ενώ την επταετία 2019-2026 προβλέπεται να έχει αυξηθεί κατά 35,3%.
- Ο κατώτατος καθαρός μηνιαίος μισθός παρουσίασε εντυπωσιακή αύξηση την 6ετία 2019-2025 κατά 36,1%, ενώ την επταετία 2019-2026 προβλέπεται να έχει αυξηθεί κατά 41,3%, λόγω της αύξησής του, που αναμένεται μέσα στο 2026.
- Η μέση καθαρή μηνιαία σύνταξη αυξήθηκε την 6ετία 2019-2025 κατά 17,9%, ενώ την επταετία 2019-2026 προβλέπεται να έχει αυξηθεί κατά 21,3% λόγω της φορολογικής ελάφρυνσης και της αύξησής της περίπου κατά 2,5% το 2026. Οι αυξήσεις των συντάξεων για την 6ετία 2019-2025 υστερούν κατά 0,5% από τον αντίστοιχο πληθωρισμό, ενώ για την επταετία 2019-2026 αναμένεται να ισοσταθμίζουν οριακά τον αντίστοιχο πληθωρισμό.
- Η ανεργία μειώθηκε την 6ετία 2019-2025 κατά 8,2%, ενώ την επταετία 2019-2026 προβλέπεται να έχει μειωθεί κατά 8,7%. Το ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα που προβλέπεται για το 2026 (8,6%) θα είναι το χαμηλότερο από το 2008.
- Ο ρυθμός ανάπτυξης που συνέχισε για έκτο συναπτό έτος να είναι σχεδόν διπλάσιος από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, αυξήθηκε την 6ετία 2019-2025 κατά 0,3%, ενώ την επταετία 2019-2026 προβλέπεται να έχει αυξηθεί κατά 0,5%.
- Το χρέος της γενικής κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ παρουσίασε εντυπωσιακή μείωση την 6ετία 2019-2025 κατά 36,9%, ενώ την επταετία 2019-2026 προβλέπεται να έχει μειωθεί κατά 44,7%. Αντίστοιχα το χρέος της γενικής κυβέρνησης σε δισεκατομμύρια ευρώ, αυξήθηκε την 6ετία 2019-2025 κατά 7%, ενώ την επταετία 2019-2026 προβλέπεται να έχει αυξηθεί κατά 5,8%. Για πρώτη φορά από το 2010 το δημόσιο χρέος προβλέπεται να διαμορφωθεί κάτω από το 140% (137,6%) το 2026, προσεγγίζοντας τα επίπεδα της Ιταλίας.
- Οι επενδύσεις ως ποσοστό ΑΕΠ παρουσίασαν αύξηση την 6ετία 2019-2025 κατά 4,7%, ενώ την επταετία 2019-2026 προβλέπεται να έχουν αυξηθεί κατά 5,8%. Αντίστοιχα οι επενδύσεις σε δισεκατομμύρια ευρώ παρουσίασαν εκπληκτική αύξηση την 6ετία 2019-2025 κατά 95%, ενώ την επταετία 2019-2026 προβλέπεται να έχουν αυξηθεί κατά 120%. Η αύξηση των επενδύσεων αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση στην Ευρωζώνη για το 2025 και την μεγαλύτερη αύξηση επενδύσεων τόσο στην Ευρωζώνη όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση για το 2026.
- Η αγοραστική δύναμη των μισθών σε σχέση με το μέσο όρο της ΕΕ αυξήθηκε την 6ετία 2019-2025 κατά 5%, ενώ την επταετία 2019-2026 προβλέπεται να έχει αυξηθεί κατά 6%. Εάν συνεχισθούν οι ρυθμοί ανάπτυξης πάνω από 2% και εάν οι επενδύσεις συνεχίζονται να αυξάνονται τα επόμενα χρόνια με τον ίδιο ρυθμό, αναμένεται η αγοραστική δύναμη των Ελλήνων να συγκλίνει σε λίγα χρόνια με τον μέσο όρο της ΕΕ.
- Οι τιμές στα βασικά είδη διατροφής των νοικοκυριών αυξήθηκαν θεαματικά την 6ετία 2019-2025 κατά 34,1% και έγιναν δυσβάσταχτα για τα νοικοκυριά, ενώ την επταετία 2019-2026 προβλέπεται να έχουν αυξηθεί κατά 35,5%. Σήμερα κατόπιν πρωτοβουλιών της κυβέρνησης ξεκίνησε στα ράφια των σούπερ μάρκετ η πολυαναμενόμενη μείωση των τιμών, με την τελική λίστα να αριθμεί τελικά πάνω από 2.000 προϊόντα με μειωμένες τιμές. Η μεσοσταθμική μείωση τιμής φτάνει το 8%, ενώ κυμαίνεται από 3% έως 30% και αναμένεται τα νοικοκυριά να ανακουφισθούν αρκετά.
- Οι δαπάνες στέγασης (Ενοίκιο, συντήρηση κατοικίας, θέρμανση και ηλεκτρισμός) για τα νοικοκυριά αυξήθηκαν την εξαετία 2019-2025 κατά 21,9%, ενώ την επταετία 2019-2026 προβλέπεται να έχουν αυξηθεί κατά 22,3%. Οι αυξήσεις των δαπανών στέγασης για την 6ετία 2019-2025 υστερούν κατά 3,5% από τον αντίστοιχο πληθωρισμό (18,6%) και στην επταετία 2019-2026 προβλέπεται να υπολείπονται του αντίστοιχου πληθωρισμού κατά 1,7%. Εδώ οι υψηλές τιμές των ενοικίων που παρατηρούνται τα τελευταία χρόνια ισοσταθμίζονται σε ένα βαθμό από την μείωση των τιμών στον ηλεκτρισμό και στη θέρμανση.
- Ο σωρευτικός πληθωρισμός την εξαετία 2019-2025 ήταν 18,4%, ενώ την επταετία 2019-2026 προβλέπεται να είναι 20,6%.
Συμπεράσματα – Προτάσεις
Από την έρευνα συμπεραίνεται ότι οι δείκτες της ελληνικής οικονομίας βελτιώθηκαν αρκετά και σε μερικούς δείκτες εξαιρετικά την εξαετία 2019-2025, αποτυπώνοντας μία σημαντική πρόοδο της χώρας μας, με εξαίρεση το μέσο καθαρό μηνιαίο μισθό στο δημόσιο, τη μέση καθαρή μηνιαία σύνταξη και τις δαπάνες στα είδη βασικής διατροφής και στη στέγαση και προτείνεται:
- Να δοθούν αυξήσεις το 2026 στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων της τάξης 4%-5%, ώστε να ισοσταθμισθεί ο πληθωρισμός.
- Να αυξηθούν οι συντάξεις το 2026 κατά 0,5% επιπλέον της ονομαστικής αύξησης, που αναμένεται να είναι περίπου 2,5% (δηλαδή να αυξηθούν περίπου κατά 3%), ώστε να ανακουφισθούν οι συνταξιούχοι, ισοσταθμίζοντας τον πληθωρισμό.
- Η εκτίναξη της αύξησης κατά 34,1% την 6ετία 2019-2025 στις τιμές των βασικών ειδών διατροφής των νοικοκυριών, αναμένεται να ισοσταθμισθεί σε ένα μεγάλο βαθμό, μετά τις σημερινές μειώσεις σε πάνω από 2.000 προϊόντα. Με τη μεσοσταθμική μείωση των συγκεκριμένων προϊόντων να είναι 8%, η αύξηση των τιμών την 6ετία 2019-2025 θα είναι πλέον 24,1% αντί για 34,1%, αλλά δεν καλύπτεται από τον αντίστοιχο πληθωρισμό που είναι 18,6%. Εδώ θα πρέπει να δούμε τη συμπεριφορά των καταναλωτών στο επόμενο χρονικό διάστημα και ίσως το 2026 θα πρέπει οι τιμές να μειωθούν περισσότερο.
- Για τις δαπάνες στέγασης που υστερούν κατά 3,5% από τον αντίστοιχο πληθωρισμό, προτείνεται να ισοσταθμισθούν μέσω της περαιτέρω μείωσης των τιμών στη θέρμανση και τον ηλεκτρισμό.
Οι δείκτες της ελληνικής οικονομίας και προβλέπεται να βελτιωθούν περισσότερο την επταετία 2019-2026.
Ο Νίκος Καρδούλας είναι Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός του Ε.Μ.Π., MSc στην Αγγλία, πρώην καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Συνταγματάρχης ε.α. και υποψήφιος βουλευτής της ΝΔ το 2023 στη Περιφερειακή Ενότητα Λάρισας