Τα επιγραμματικώς αναφερόμενα γεγονότα ενδιαφέρουν όλους τους Έλληνες, για να μην μεταβληθεί ξανά η Ελλάδα μας σε νέο απέραντο φρενοκομείο.
Αλληλοσπαραγμός τότε, λίγο πριν και μετά την αποχώρηση των Γερμανών από την πατρίδα μας.
Αλληλοφαγωμάρα και τώρα. Αιτίες πολλές, πλην πολύ διαφορετικές από εκείνες του 1944 (νερό, ρεύμα, ακρίβεια, δικαιοσύνη, κλιματικές αλλαγές, περίεργες συμπεριφορές, πόλεμοι στο εγγύς και απώτερο περιβάλλον, διαφορές με γείτονες, ποικιλόχρωμοι κ.λ.π).
Φροντίζουν την ενημέρωση μας γι’ αυτές καθημερινά έντυπος και ηλεκτρονικός τύπος, καθώς και ποικίλλα άλλα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.
Έτη 1943, 1944, 1945 λοιπόν. Βιβλίο: «Η ΚΡΑΥΓΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ» του Κώστα Μπαρούτα, εκδόσεων ΣΑΒΒΑΛΑ. (Πηγή και οδηγός του συγγραφέα ο Αθηναϊκός κυρίως τύπος).
1943
26 Φεβρουαρίου: Θάνατος Κ. Παλαμά,
27 Φεβρουαρίου: Η κηδεία του Κ. Παλαμά μεταβάλλεται σε αντιφασιστική διαδήλωση. Το γνωστό ποίημα του Άγγελου Σικελιανού αποτελεί μια φλογερή πατριωτική συνθηματολογία.
5 Μαρτίου: Διαδηλώσεις δημοσίων υπαλλήλων, φοιτητών και πολιτών στην Αθήνα εναντίον της πολιτικής επιστράτευσης. Κατά τον πρωθυπουργό της Κατοχής Λογοθετόπουλο, οργανώθηκαν από το Ε.Α.Μ. Υπήρξαν νεκροί και τραυματίες από όπλα που χρησιμοποίησαν τα όργανα της τάξεως.
1944
Τον Ιανουάριο αρχίσει ο εμφύλιος αλληλοσπαραγμός.
26 Απριλίου: Ορκίζεται ο Γ. Παπανδρέου πρωθυπουργός στο Κάιρο µε το σύνθημα: «Μία πατρίς, µία κυβέρνῃσις, ένας στρατός».
Αρχές Οκτωβρίου: Τα Γερμανικά στρατεύματα εγκαταλείπουν την Αθήνα και υποχωρούν προς Β.
12 Οκτωβρίου: Διαδηλώσεις στην Αθήνα για την αποχώρηση των Γερμανών μέσα σε παραλήρημα ενθουσιασμού και σε θάλασσα ελληνικών και συμμαχικών σημαιών. Σύνθημα «Χριστός Ανέστη», Εθνικός Ύμνος.
18 Οκτωβρίου: Αποβιβάζονται µε το «Αβέρωφ» στον Πειραιά, μέσα σε παλλαϊκή υποδοχή, τα µέλη της ελληνικής κυβέρνησης και ο στρατηγός Σκόµπι και κατευθύνονται προς την Ακρόπολη, όπου υψώνουν την ελληνική σημαία.
23 Οκτωβρίου: Ορκίζεται η νέα κυβέρνηση Παπανδρέου και διατάζει την αποστράτευση των ανταρτικών ομάδων για την περίοδο 1-10 Δεκεμβρίου. Το Ε.Α.Μ. δεν αποδέχτηκε τους όρους Παπανδρέου και των Άγγλων, οι 7 εαμικοί υπουργοί παραιτήθηκαν (1 Δεκ.) και το Ε.Α.Μ. αποφάσισε να συγκροτήσει συλλαλητήριο διαμαρτυρίας στο Σύνταγμα Η κυβέρνηση. στην αρχή έδωσε την άδεια, αργότερα όμως ανακάλεσε την απόφαση. Το Ε.Α. Μ. επέμενε να γίνει το συλλαλητήριο, παρά την απαγόρευση.
24 Οκτωβρίου: «Σύνθημα όλων των Ελλήνων είναι: Μεγάλη Ελλάδα, Λαϊκή Κυριαρχία, Δικαιοσύνη». Υπέρτιτλος της εφημερίδας «Δόξα», 24-10-44.
28 Οκτωβρίου: «Ζήτω η Μεγάλη Ελλάδα, Ζήτωσαν οι Μεγάλοι µας Σύμμαχοι», από προκήρυξη του Ε.Δ.Ε.Σ.
4 Νοεμβρίου: Διαδήλωση Κομμουνιστών στην Αθήνα εναντίον των χιτών που σκότωσαν τρεις δημοκρατικούς πολίτες στο Βούθουλα. Οι διαδηλωτές έφεραν επικεφαλής τα τρία πτώματα.
3 Δεκεμβρίου, Κυριακή: Ο κόσμος κατευθυνόταν προς το Σύνταγμα, παρά το απαγορευμένο συλλαλητήριο. 2.500 αστυνομικούς συγκέντρωσε στο Σύνταγμα ο αρχηγός της Αστυνομίας Άγγελος Έβερτ.
«Πολύ πριν από τις 11, που ήταν η καθορισμένη ώρα του συλλαλητηρίου, πυκνά πλήθη άρχισαν να κινούνται προς το κέντρο της πόλης. Είχαν μαζί τους πολυάριθμα πλακάτ, σημαίες και λάβαρα…».!
Κατά τον Γρηγοριάδη*, οι εαµίτες διαδηλωτές ήταν άοπλοι, για να µην προκαλέσουν. Από τους εξώστες του Κινγκ Τζωρτζ και της Μεγ. Βρεταννίας Αμερικανοί και Άγγλοι ανταποκριτές έπαιρναν φωτογραφίες. Οι πρώτοι πυροβολισμοί έπεσαν από τη φρουρά της οικίας Παπανδρέου, Βασ. Σοφίας 6, όταν διαδηλωτές αποδοκίμαζαν τον Παπανδρέου. Αρχηγός της Φρουράς ήταν ο κατόπιν δ/ντής Αστυνομίας Κανελλάκης. 1 νεκρός διαδηλωτής.
Το πλήθος στη λεωφόρο Αμαλίας σπάει τον αστυνομικό κλοιό και αλαλάζοντας καταλαμβάνει το χώρο μπροστά στον Άγνωστο. Από την πύλη του κτιρίου της Δ/σης Αστυνομίας ένα άτομο µε χακί παντελόνι και λευκό πουκάμισο πετιέται στο δρόμο φωνάζοντας:
-Πυροβολείστε λοιπόν τους παλιανθρώπους.
Κρατούσε αυτόματο κα έριχνε κατά των διαδηλωτών. Και σα να έδωσε το σύνθημα, άρχισαν να βάλλουν κατά του πλήθους οι αστυνομικοί μέσα από τον περίβολο του κτιρίου και όσοι ήταν στοιβαγμένοι στη στέγη των Παλαιών Ανακτόρων. Ακολούθησε σύγχυση και πανδαιμόνιο.
Στην αρχή το πλήθος αποτραβήχτηκε αφήνοντας δεκάδες νεκρούς και τραυματίες. Ύστερα επέστρεψαν µε λάβαρα και σημαίες και στάθηκαν μπροστά στις κάνες ψάλλοντας τον εθνικό ύμνο και γονατιστοί το «Επέσατε θύματα». Ύστερα άρπαξαν λουλούδια από τα ανθοπωλεία και τα έριξαν πάνω στους νεκρούς.
Λίγα λεπτά αργότερα, άλλη γιγαντιαία βοή ακούστηκε από τη δυτική πλευρά τις πλατείας. Ένα μεγάλο πλήθος ανέτρεψε το αστυνομικό τείχος στην οδό Ερμού και εισόρμησε αλαλάζοντας θριαμβευτικά στο Σύνταγμα. Εκατοντάδες διαδηλωτές βουτούσαν τα μαντήλια τους στο αίμα των νεκρών, τα έκαναν σημαίες και τα περνούσαν μέσα από το πλήθος για ν᾿ αγγίξουν τα ματωβαμένα πανιά και να ορκιστούν εκδίκηση. Παρά την επίθεση και τους νεκρούς, έγιναν οι ομιλίες από τα γραφεία του «Ριζοσπάστη» στην οδό Όθωνος και όταν τέλειωσαν, στις 2, εμφανίστηκαν Άγγλοι αλεξιπτωτιστές. Κατά την κυβέρνηση τα θύματα ήταν 10 νεκροί και 66 τραυματίες, κατά το Ε.Α.Μ. οι νεκροί ήταν 23 και οι τραυματίες 100. Σκοτώθηκε 1 αρχιφύλακας και τραυματίστηκαν 3 αστυνομικοί. Ἡ αστυνομία απέδωσε τα γεγονότα στο φόνο του αστυνομικού, ότι δηλ. πρώτοι άρχισαν ο διαδηλωτές. Κατά τις μαρτυρίες των ξένων η αστυνομία επιτέθηκε πρώτη στο άοπλο πλήθος και ο ίδιος ο Έβερτ ομολόγησε, ότι αυτός διέταξε τη διάλυση των διαδηλωτών. (Όλες οι πληροφορίες και η περιγραφή από Σολ. Γρηγοριάδη).
4 Δεκεμβρίου: Μέγα πλήθος στην κηδεία των θυμάτων. «Κατάρα στους δολοφόνους». Από τη Γεν. Ασφάλεια χτυπήθηκε το πλήθος, όταν επέστρεφε από την κηδεία. 40 νεκροί 70 τραυματίες.
5 Δεκεμβρίου: Νέο συλλαλητήριο εκατοντάδων χιλιάδων λαού στο κέντρο της Αθήνας. Και πάλι χτύπησαν από το 4ο αστυν. Τµήµα, την Τροχαία και τη Γεν. Ασφάλεια. 30 νεκροί 100 τραυματίες. Ύστερα από αυτά ο Ε.Λ.Α.Σ. περνάει στην αντεπίθεση και όλο τα Δεκέμβριο μαίνονται οι μάχες στην Αθήνα και όλη την Ελλάδα µε χιλιάδες θύματα και από τις δυο παρατάξεις,
31 Δεκεμβρίου: Παραίτηση Παπανδρέου. Ο αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός αντιβασιλιάς,
1945
3 Ιανουαρίου: Κυβέρνηση Ν. Πλαστήρα.
12 Φεβρουαρίου: Σύμφωνο Βάρκιζας.
15 Φεβρουαρίου: Ομιλία του Τσώρτσιλ από τα Παλαιά Ανάκτορα. Συνθήματα του πλήθους: «Τσώρτσιλ! Τσώρτσιλ». «Ζήτω ο Σκόμπι!», «Γεια σου γέρο»!, «Μεγάλη Ελλάδα», «Σόφια! Σόφια».
7 Μαρτίου: Επιθέσεις εναντίον ελασιτών στην Αθήνα.
8 Μαρτίου: Επιθέσεις εναντίον των πωλητών του Ριζοσπάστη.
Κατά τον εορτασμό τις 25ης Μαρτίου, παρά τις συστάσεις της κυβέρνησης να µη δοθεί πολιτική χροιά, βασιλόφρονες φώναζαν: «Έρχεται! Έρχεται!» και τραγουδούσαν «Του Αητού ο γιος». Αυτό προκάλεσε τις αντιδράσεις των δημοκρατικών πολιτών που ζήτησαν να οργανωθούν συλλαλητήρια κατά του Γλύξμπουργκ.
8 Μαΐου: Διαδηλώσεις και αντιδιαδηλώσεις βασιλοφρόνων και δημοκρατικών µε αφορμή τη συνθηκολόγηση της Γερμανίας. Ομάδα βασιλοφρόνων φώναζε «Έρχεται! Έρχεται!».
Μεγάρχη Δεκέμβριος 2024
* Σόλων Ν. Γρηγοριάδης, Δεκέμβριος 1944, στη σειρά «Τα φοβερό ντοκουμέντα» εκδ. Φυτράκη, Αθήνα 1976.