Δεν είναι ανέκδοτο… Δεν είναι καν αστείο… Δε νιώθω θυμωμένη. Νιώθω παγωμένη. Γιατί η κοινωνία έχει πιάσει πάτο και το τραγικό τείνει να γίνει πλέον αυτονόητο. Γιατί μεγαλώσαμε με το τι θα πει ο κόσμος και αυτός ο κόσμος είναι τελικά ένα σιχαμερό συνονθύλευμα βρωμιάς και δυσωδίας. Τρεις μέρες, τρεις γυναικοκτονίες… 12 γυναικοκτονίες στην Ελλάδα μέσα στο πρώτο 7μηνο του 2022 και προσθέτω και τους βιασμούς γυναικών και ανήλικων κοριτσιών… Γιατί; Ποιος φταίει τελικά;
«[…]- Φταίει το ζαβό το ριζικό μας!
– Φταίει ο Θεός που μας μισεί!
– Φταίει το κεφάλι το κακό μας!
– Φταίει πρώτ’ απ’ όλα το κρασί!
Ποιος φταίει; ποιος φταίει; Κανένα στόμα δεν το ‘βρε και δεν το ‘πε ακόμα.» (Κ. Βάρναλης, “Οι μοιραίοι”).
Έχουμε μια δεκαετία γεμάτη με άσχημα γεγονότα: οικονομική κρίση, πυρκαγιές, πλημμύρες, σεισμούς, πανδημία, πόλεμο, κατακόρυφη αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας… Μεγαλώσαμε και μεγαλώνουμε τις επόμενες γενιές με ένα σωρό «παιδί είναι», εκατομμύρια «δεν πειράζει» και χαχανίζοντας άπειρες φορές αμήχανα στην καφρίλα και τον σεξισμό. Όποιος σπέρνει ανέμους, θερίζει θύελλες, λένε. Εμάς μας πήραν και μας σήκωσαν. Τα αυξημένα περιστατικά έμφυλης βίας ανοίγουν και πάλι μια βαθιά πληγή της ελληνικής κοινωνίας: την επικράτηση του δυνατού άντρα πάνω στην αδύναμη γυναίκα. Πατεράδες, σύζυγοι, γιοι, συγγενείς, διακινητές, γείτονες, ένστολοι και μη, κρυφά και φανερά κακοποιούν, σκοτώνουν, βιάζουν συζύγους, κόρες, πεθερές, συντρόφους, φίλες, άγνωστες, ανήλικες…
ΓΙΑΤΙ; Γιατί, έτσι. Γιατί θύμωσε, εξοργίστηκε, έχασε τα λογικά του, παρασύρθηκε από το πάθος του. Πόσες καταγγελίες περιστατικών βίας δεν προχωρούν επειδή δεν υπάρχουν «επαρκείς ενδείξεις»; Και με πόση ευκολία βαπτίζονται τα συγκεκριμένα περιστατικά «εγκλήματα πάθους», «οικογενειακές τραγωδίες», «κακές στιγμές», περιπτώσεις που «η ζήλια όπλισε το χέρι του δράστη» ή «θόλωσε το μυαλό του» και άλλα τέτοια γλυκανάλατα… Και φυσικά όταν γίνεται το κακό όλοι «πέφτουν από τα σύννεφα», διότι το «καλό παιδί», «ο σοβαρός κύριος και στοργικός πατέρας» ποτέ «δεν είχε δώσει αφορμή» με τη συμπεριφορά του. Έχω βαρεθεί να ακούω για την κακιά στιγμή, για θολωμένα μυαλά, για ψυχολογικά προβλήματα και ζήλεια από ανθρώπους που δηλώνουν ότι αγάπησαν… Από ανθρώπους αλαζόνες και εγωκεντρικούς που αποποιούνται κάθε ευθύνη ελαφρά τη καρδία… «Είναι άνθρωποι που την κακήν ώρα την έχουν μέσα τους» λέει ο Καρυωτάκης. Ο άνθρωπος που αγαπάει πραγματικά δε σε πονάει, δε σε τυραννάει και σίγουρα δε σε σκοτώνει… Όχι, η αγάπη δε σε κάνει θύμα…
Η βία κατά των γυναικών δεν οφείλεται σε ψυχική διαταραχή. Οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στον τρόπο που μας έχουν μεγαλώσει. Ζούμε σε μια κοινωνία εξαθλιωμένη συναισθηματικά, πνευματικά, κοινωνικά και ανθρωπιστικά, όπου η χρήση βίας έχει γίνει προέκταση του ελαττωμένου, ελλιπούς άλλως αμφισβητούμενου ανδρισμού (απόρροια του κακοποιημένου DNA από πατριαρχικά πρότυπα, ίσως και τραγούδια τύπου “Μενούσης”( ; ).
Διαβάζω με λύπη τις ιστορίες γυναικών και κοριτσιών που βίωσαν τέτοιες καταστάσεις ή δολοφονήθηκαν το τελευταίο διάστημα. Στη χώρα μας μια γυναίκα που κακοποιείται ποικιλοτρόπως δεν αρκεί να βρει τη δύναμη να φύγει. Πρέπει να υπάρχει και ένα πλαίσιο προστασίας, περίθαλψης και φροντίδας της από το κράτος, ώστε να αισθάνεται και να είναι ασφαλής. Λυπάμαι για το ανήλικο κορίτσι που βιάστηκε, λυπάμαι για την κοπέλα που δολοφονήθηκε από τον σύντροφό της, για όλες τις γυναίκες που βίωσαν το φόβο στα χέρια των συζύγων ή των γιων τους, για όλη την κοινωνία που βαφτίζει τη βία αγάπη και την παιδεραστία μαγκιά. Λυπάμαι για όλες τις γυναίκες εκεί έξω. Για όλες αυτές που πεθαίνουν από έρωτα. Για όλες αυτές που πεθαίνουν από φόβο. Για όλες αυτές που ζουν παγιδευμένες σε επικίνδυνες σχέσεις και γάμους.
Άλλη μία γυναικοκτονία… Άλλη μία λιγότερη… Μας μετράμε και όλο και κάποια λείπει. Μιλάμε για τη χειρότερη πανδημία. Αυτή που ξέσπασε τελευταία… Αυτή που αφήνει πλέον τα παιδιά χωρίς μάνες και τις μάνες χωρίς κόρες… Στις πόσες γυναικοκτονίες θα ασχοληθούμε άραγε σε βάθος με την πατριαρχία που σκοτώνει; Μήπως θα έπρεπε να ξύσουμε λίγο παραπάνω το ιλουστρασιόν επίστρωμα της «πολιτισμένης» ελληνικής κοινωνίας για να βρούμε απαντήσεις;
Νεκταρία Γρ. Κορκακάκη
Καθηγήτρια Γερμανικής Γλώσσας, ΜSc.