Με την Τοπική Αυτοδιοίκηση Α΄ Βαθμού να βρίσκεται σε κομβική συγκυρία για το παρόν και το μέλλον της πραγματοποιείται στη Ρόδο το Ετήσιο Τακτικό Συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας…
Αυτοδιοικητικοί από όλη τη χώρα συναντώνται για να θέσουν επί τάπητος τα κρίσιμα ζητήματα που απασχολούν τους ΟΤΑ, καθώς αυτά πέρα από τη λειτουργία των Δήμων έχουν άμεση επίδραση στην καθημερινότητα των πολιτών.
Ο πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Θεσσαλίας και δήμαρχος Τρικκαίων Νικόλαος Σακκάς, στην τοποθέτησή του κατά την πρώτη ημέρα εργασιών του Συνεδρίου υπογράμμισε: «Πλέον – και είμαι βέβαιος ότι αυτό θα προκύψει από τα συμπεράσματα του Συνεδρίου – είναι η ώρα των αποφάσεων…
Αρχικά θα πρέπει να γίνει σαφής προς όλες τις κατευθύνσεις η πραγματική εικόνα για το πλαίσιο λειτουργίας των ΟΤΑ Α΄ Βαθμού, χωρίς ωραιοποιήσεις και μισόλογα.
Στη συνέχεια και αυτό εκτιμούμε πως θα αποτελέσει κοινή δέσμευση, έφτασε η ώρα της διεκδίκησης… Τώρα οφείλουμε να διεκδικήσουμε την πραγματική θέση που δικαιούνται και πρέπει να έχουν οι Δήμοι στο οικοδόμημα της κρατικής λειτουργίας».
Ιδιαίτερη μνεία έκανε ο κ. Σακκάς σε όσα έχουν βιώσει οι πολίτες στη Θεσσαλία τα τελευταία χρόνια με τις αλλεπάλληλες κρίσεις, εστιάζοντας τόσο στις συνέπειες που άφησαν τα ακραία καιρικά φαινόμενα Daniel και Elias, όσο και στα προβλήματα που καταγράφονται στον πρωτογενή τομέα με την κτηνοτροφία να δέχεται απανωτά χτυπήματα. «Δίπλα στους πολίτες βρίσκεται σταθερά η Τοπική Αυτοδιοίκηση ώστε να στηριχθούν οι τοπικές κοινωνίες και οι άνθρωποι να μην αναζητήσουν αλλού τις τύχες τους, αλλά να μείνουν στις εστίες τους, να τις κρατήσουν ζωντανές και όλοι μαζί να διεκδικήσουμε αποκατάσταση, ανασυγκρότηση και ολιστικό σχέδιο ανάπτυξης για το μέλλον» επισήμανε ο πρόεδρος της ΠΕΔ Θεσσαλίας.
Στην τοποθέτησή του ο Ν. Σακκάς αναφέρθηκε στα μείζονα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Δήμοι: Υποχρηματοδότηση, έλλειψη προσωπικού, αλληλοεπικάλυψη αρμοδιοτήτων κ.α. ζητώντας να υπάρξει πολιτική βούληση για να δοθούν λύσεις. Συνάμα εξήρε τη σπουδαιότητα που έχει η Νέα Χάρτα της Αυτοδιοίκησης την οποία θέλει να θεσπίσει η Κυβέρνηση.
Κλείνοντας ο πρόεδρος της ΠΕΔ Θεσσαλίας τόνισε τα εξής:
«Τώρα είναι η ώρα να γίνει το μεγάλο βήμα για Δήμους ισχυρούς, με πόρους, προσωπικό και αρμοδιότητες.
Τώρα είναι η ώρα για μεταρρύθμιση που θα έχει στο επίκεντρο τον άνθρωπο και τις ανάγκες του.
Εμείς έχουμε αποδείξει ότι και θέλουμε και μπορούμε.
Τώρα μπορούμε να χτίσουμε ένα μοντέλο διοίκησης με την Τοπική Αυτοδιοίκηση να βρίσκεται μπροστά στις σύγχρονες προκλήσεις.
Θέλει όραμα, τόλμη και πολιτική βούληση. Εμείς τα έχουμε και οι εργασίες του Συνεδρίου μας είμαι βέβαιος ότι θα το αποδείξουν».
Αναλυτικά, η τοποθέτηση του Νικολάου Σακκά, προέδρου της ΠΕΔ Θεσσαλίας και δημάρχου Τρικκαίων, στο Συνέδριο της ΚΕΔΕ:
Χαιρετίζουμε εκ μέρους της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Θεσσαλίας την εκκίνηση των εργασιών του Ετήσιου Τακτικού Συνεδρίου της ΚΕΔΕ εδώ στο φιλόξενο νησί της Ρόδου.
Είναι ακριβώς αυτή η συγκυρία κατά την οποία διεξάγονται οι εργασίες της κορυφαίας συνάντησης των εκπροσώπων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Πρώτου Βαθμού που καθιστά το Συνέδριό μας κομβικής ίσως και ιστορικής σημασίας για το παρόν και το μέλλον των Δήμων στη χώρα μας.
Πλέον – και είμαι βέβαιος ότι αυτό θα προκύψει από τα συμπεράσματα του Συνεδρίου – είναι η ώρα των αποφάσεων…
Αρχικά θα πρέπει να γίνει σαφής προς όλες τις κατευθύνσεις η πραγματική εικόνα για το πλαίσιο λειτουργίας των ΟΤΑ Πρώτου Βαθμού, χωρίς ωραιοποιήσεις και μισόλογα.
Στη συνέχεια και αυτό εκτιμούμε πως θα αποτελέσει κοινή δέσμευση, έφτασε η ώρα της διεκδίκησης… Τώρα οφείλουμε να διεκδικήσουμε την πραγματική θέση που δικαιούνται και πρέπει να έχουν οι Δήμοι στο οικοδόμημα της κρατικής λειτουργίας.
Γιατί μόνο έτσι το βασικό μήνυμα που θέλουμε να στείλει το Συνέδριό μας «Επανεκκίνηση. Ισχυροί Δήμοι. Κάθε μέρα, δίπλα στον πολίτη» θα μπορέσει να γίνει πράξη…
Διότι πράγματι εκπροσωπούμε τον θεσμό που βρίσκεται πιο κοντά – συγκριτικά με οποιονδήποτε άλλον – στον πολίτη, στις ανάγκες και την καθημερινότητά του.
Διότι πράγματι είναι ο θεσμός που μπορεί να ικανοποιήσει το αίτημα για καλύτερη ποιότητα ζωής, ενώ ο Δήμος είναι αυτός ο φορέας που αποδειγμένα βρίσκεται δίπλα στους πολίτες την ώρα της φυσικής καταστροφής και της έκτακτης ανάγκης.
Αυτός ο θεσμός είναι που έχει ανάγκη από Επανεκκίνηση… Επανεκκίνηση που δεν μπορεί παρά να γίνει σε στέρεες βάσεις, με θεσμική και οικονομική αυτοτέλεια, με ενίσχυση σε προσωπικό και σύγχρονα εργαλεία, ώστε οι Δήμοι να αποτελούν τους ισχυρούς πυλώνες που θα μπορούν να κρατήσουν όρθιες τις τοπικές κοινωνίες.
Ερχόμαστε από μία περιοχή, τη Θεσσαλία, που δοκιμάστηκε με τρόπο ακραίο τα τελευταία χρόνια…
Πέρα από τις κρίσεις που βιώσαμε όλοι στη χώρα (οικονομική, υγειονομική, ενεργειακή) η Θεσσαλία δέχθηκε συντριπτικά χτυπήματα από ακραία καιρικά φαινόμενα μόλις πριν από 14 μήνες… Ήταν ο Daniel και ο Elias που σάρωσαν το θεσσαλικό διαμέρισμα αφήνοντας πίσω ανθρώπινες απώλειες, αλλά και καταστροφή σε περιουσίες και υποδομές. Νωρίτερα, το 2020 ήταν ο μεσογειακός κυκλώνας Ιανός που χτύπησε αλύπητα πολλές περιοχές, ενώ μέσα στα τελευταία χρόνια είχαμε σεισμούς, πυρκαγιές και άλλα φαινόμενα, τα οποία άφησαν το δικό τους αποτύπωμα.
Στα παραπάνω θα πρέπει να προσθέσουμε τις κρίσεις κυρίως στον πρωτογενή τομέα, ενώ μόλις τους τελευταίους μήνες ο κτηνοτροφικός κόσμος υπέστη χτυπήματα πρώτα από την πανώλη και τώρα από την ευλογιά.
Όλα αυτά αποτελούν μια επιγραμματική σκιαγράφηση της κατάστασης που βιώνουν οι Θεσσαλοί πολίτες. Δίπλα τους βρίσκεται σταθερά η Τοπική Αυτοδιοίκηση ώστε να στηριχθούν οι τοπικές κοινωνίες και οι άνθρωποι να μην αναζητήσουν αλλού τις τύχες τους, αλλά να μείνουν στις εστίες τους, να τις κρατήσουν ζωντανές και όλοι μαζί να διεκδικήσουμε αποκατάσταση, ανασυγκρότηση και ολιστικό σχέδιο ανάπτυξης για το μέλλον.
Δράττομαι της ευκαιρίας να τονίσω πως πράγματι υπάρχουν σοβαρές καθυστερήσεις σε ότι αφορά τα έργα αποκατάστασης στη Θεσσαλία, μετά τη διπλή θεομηνία του Σεπτεμβρίου του 2023.
Πολλά λόγια έχουν ακουστεί, ενίοτε αναλαμβάνονται δεσμεύσεις από την πλευρά της Κυβέρνησης, όμως ο καιρός περνά και ακόμη περιμένουμε μελέτες, δημοπρατήσεις, ενώ ο συνολικός κεντρικός σχεδιασμός παραμένει κατά βάση επί χάρτου.
Η όλη κατάσταση μοιάζει εγκλωβισμένη στην αέναη μάχη με την καθυστέρηση και την γραφειοκρατία.
Όμως οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και οι κρίσεις που αυτή επιφέρει δεν πρόκειται να περιμένουν καμία διαδικασία και καμία δυσκίνητη γραφειοκρατία να δράσει… Οι συνέπειες είναι εδώ, εμείς τις ζήσαμε από πρώτο χέρι, είδαμε όλοι μας πρόσφατα όσα φοβερά έγιναν στην Ισπανία και σε άλλα σημεία της Νότιας Ευρώπης και πλέον οφείλουμε να κατανοήσουμε πως βρισκόμαστε στο «και πέντε» ώστε να αναλάβουμε δράση.
Δράση που θα έχει στο επίκεντρο την θωράκιση των τοπικών κοινωνιών από κινδύνους που είναι μπροστά μας και που κανείς δεν γνωρίζει πότε ακριβώς και με ποια ένταση θα χτυπήσουν.
Προφανώς και σε αυτόν τον τομέα ο ρόλος των Δήμων είναι κάτι παραπάνω από κομβικός, διότι εμείς γνωρίζουμε καλύτερα τις περιοχές μας, τους ανθρώπους και τις ανάγκες τους… Εμείς βρισκόμαστε εκ των πραγμάτων στην πρώτη γραμμή τη δύσκολη ώρα της έκτακτης κατάστασης, εμείς έχουμε δοκιμαστεί με θετικές και αρνητικές εμπειρίες στις αλλεπάλληλες κρίσεις και εμείς καλούμαστε να δώσουμε λύσεις όταν όλοι οι άλλοι απλά δηλώνουν… αναρμόδιοι!
Όλα αυτά δεν είναι δυνατόν να γίνουν με Δήμους που κινούνται σταθερά στο φάσμα της υποχρηματοδότησης, με προσωπικό που όσο φιλότιμο και να δείχνει δεν είναι δυνατόν να καλύπτει ες αεί πολλαπλάσιες ανάγκες και με αρμοδιότητες που πάσχουν εξαιτίας αλληλοεπικαλύψεων με άλλους φορείς και θεσμούς.
Είναι σε όλους εδώ μέσα γνωστό πως οι Δήμοι κατά την τρέχουσα περίοδο βρίσκονται σε εξαιρετικά δύσκολη – για να μην πω δεινή – οικονομική θέση… Επιπλέον μισθολογικό κόστος μετά τις αυξήσεις που ορθώς έλαβαν οι εργαζόμενοι, σταθερά τεράστιο ενεργειακό κόστος και ως επιστέγασμα το τέλος ταφής απορριμμάτων, έφεραν τους ΟΤΑ του Πρώτου Βαθμού σε κατάσταση οικονομικής ασφυξίας. Αυτό οδήγησε στο αίτημα για έκτακτες στηρίξεις με την Κυβέρνηση να ανταποκρίνεται, όμως δεν είναι δυνατόν να συνεχίσουμε με το χέρι απλωμένο… Πρέπει το 2025 να είναι το έτος, κατά το οποίο θα είναι εφικτή η κάλυψη του λειτουργικού κόστους των Δήμων μέσα από τους θεσμοθετημένους προς τούτο πόρους των ΚΑΠ.
Βέβαια, απαιτούνται γενναίες αποφάσεις από την πλευρά της Κυβέρνησης σε ότι αφορά την αναγκαία ενίσχυση των Δήμων με προσωπικό…
Στον τομέα αυτό είναι προφανές πως δεν πάει άλλο! Θα πρέπει να εξεταστεί η μερική άρση σε ότι αφορά την αναστολή προσλήψεων στους Δήμους, ενώ άμεσα να υπάρξει ενίσχυση και διεύρυνση του προγράμματος απασχόλησης ανέργων 55 – 67 ετών για μια σειρά από πρακτικούς και κοινωνικούς λόγους που επαρκώς έχουν εξηγηθεί πρόσφατα.
Ψηλά στην ατζέντα βρίσκεται πλέον και το θεσμικό ζήτημα… Σαφώς και είναι προς τη θετική κατεύθυνση η πρόθεση της Κυβέρνησης να δημιουργήσει τη Νέα Χάρτα της Αυτοδιοίκησης. Μια καίρια μεταρρύθμιση, η οποία εφόσον υλοποιηθεί θα μπορέσει να δώσει απαντήσεις με τρόπο οριστικό σε μια σειρά από θέματα που αντιμετωπίζουμε σε όλα τα επίπεδα της λειτουργίας. Προφανώς ξεχωρίζει το ζήτημα των αρμοδιοτήτων με την αλληλοεπικάλυψη να αποτελεί χρόνια μάστιγα, η οποία ποτέ δεν αντιμετωπίστηκε με ορθολογικό τρόπο. Τώρα είναι η ώρα να κοπούν οι γόρδιοι δεσμοί για να ξέρει ο κάθε φορέας τι ακριβώς πρέπει και μπορεί να κάνει στους τομείς της δραστηριότητάς του. Αυτό ζητάμε εμείς και αυτό έχουν ανάγκη οι πολίτες…
Κλείνοντας, θα ήθελα να υπογραμμίσω πως μετά από όσα πέρασε η χώρα και καθώς μπροστά ανοίγονται νέοι ορίζοντες η Τοπική Αυτοδιοίκηση καλείται να διαδραματίσει κομβικό ρόλο στη συνολική πορεία ανάπτυξης.
Τώρα είναι η ώρα να γίνει το μεγάλο βήμα για Δήμους ισχυρούς, με πόρους, προσωπικό και αρμοδιότητες.
Τώρα είναι η ώρα για μεταρρύθμιση που θα έχει στο επίκεντρο τον άνθρωπο και τις ανάγκες του.
Εμείς έχουμε αποδείξει ότι και θέλουμε και μπορούμε.
Τώρα μπορούμε να χτίσουμε ένα μοντέλο διοίκησης με την Τοπική Αυτοδιοίκηση να βρίσκεται μπροστά στις σύγχρονες προκλήσεις.
Θέλει όραμα, τόλμη και πολιτική βούληση. Εμείς τα έχουμε και οι εργασίες του Συνεδρίου μας είμαι βέβαιος ότι θα το αποδείξουν.