MEΡΑ25: Υπερσυγκέντρωση Εξουσιών στο πρόσωπο του Πρωθυπουργού

Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη θέλει να εμπεδώσει στην κοινωνία το αφήγημα που ταυτίζει το Κράτος (τις λειτουργίες και τη δομή του) με μια Επιχείρηση. Σε αυτό, η κυβέρνηση έχει το ρόλο του ΔΣ και ο Πρωθυπουργός αυτόν του Διευθύνοντος Συμβούλου.

Με την αγοραία λοιπόν αυτή αντίληψη, όπως στις επιχειρήσεις ο Διευθύνων Σύμβουλος έχει ουσιαστικά απεριόριστους βαθμούς ελευθερίας ως προς τη διοίκηση, το ίδιο επιχειρεί μέσω του νομοσχεδίου για το Επιτελικό Κράτος η ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη. Δημιουργεί ένα δαιδαλώδες πλαίσιο εποπτικών μηχανισμών, που θα στελεχωθούν με τρόπους τουλάχιστον αμφιλεγόμενους ως προς την αξιοπιστία τους, μηχανισμοί οι οποίοι θα υπάγονται απευθείας στον ίδιο τον Πρωθυπουργό.

Το Κράτος όμως δεν είναι εταιρεία, είναι ο συλλογικός φορέας κοινωνικής ευημερίας και προόδου και οφείλει να λειτουργεί δημοκρατικά και με απόλυτη διαφάνεια. Αυτό που προκύπτει από τις διατάξεις του νομοσχεδίου είναι οι σαφείς ενδείξεις αυταρχικής-συγκεντρωτικής κυβερνησιμότητας στα όρια της Συνταγματικής ερμηνείας.

Για πρώτη φορά παρατηρείται η διόγκωση και η ενίσχυση πελατειακού κράτους και μάλιστα συγκεντρωμένο γύρω από το πρόσωπο του πρωθυπουργού σε μια προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα καλοδουλεμένος μηχανισμός ελέγχου της διοίκησης του Κράτους.

Συγκεκριμένα επιχειρείται η σύσταση μιας δημόσιας υπηρεσίας με την ονομασία «Προεδρία της Κυβέρνησης» (αρθρ. 21-24, 29-34) οποία θα υπάγεται στον Πρωθυπουργό, στην ουσία ένα «υπερ-υπουργείο» το οποίο θα ελέγχει, θα παρεμβαίνει και θα διοικεί με το πρόσχημα του συντονισμού και με εργαλείο της παρακολούθησης του ελέγχου κάθε δημόσιας υπηρεσίας και υπουργείου καθώς θα αποτελεί το κορυφαίο πλέον κυβερνητικό όργανο.

Σύμφωνα όμως με το άρθρο 81 του Συντάγματος:

«Την κυβέρνηση αποτελεί το Υπουργικό Συμβούλιο που απαρτίζεται από τον Πρωθυπουργό και τους Υπουργούς…».

Η Κυβέρνηση χρησιμοποιώντας εργαλειακά την παράγραφο 2 του άρθρου 82 του Συντάγματος η οποία δίνει την δυνατότητα στον πρωθυπουργό να «εξασφαλίζει την ενότητα της Κυβέρνησης και κατευθύνει τις ενέργειες της, καθώς και των δημοσίων γενικά υπηρεσιών για την εφαρμογή της κυβερνητικής πολιτικής μέσα στα πλαίσια του νόμου», στην ουσία εισάγει κεκαλυμμένα ένα νέο στοιχείο στην διατύπωση του άρθρου 81 του Συντάγματος.

Ενώ ο ρητορικός στόχος της κυβέρνησης ήταν η ενίσχυση του υπουργικού συμβουλίου, ουσιαστικά το απενεργοποιεί πλήρως, υποκαθιστώντας το με την θεσμοθέτηση σε επιτελική υπηρεσία της ομάδας περί τον πρωθυπουργό, το CEO της χώρας.